Hulpmiddelen en tips
Samen beslissen waarbij voldoende ruimte is voor de dialoog tussen arts en patient blijkt in de praktijk lastiger dan gedacht. Ervaart de patiënt dat er sprake is geweest van samen beslissen of nemen we dat aan? Hieronder vind je een overzicht van tips en hulpmiddelen die ondersteunen bij het in de praktijk brengen van samen beslissen volgens het vierstappenmodel van Stiggelbout. Kijk ook wat er beschikbaar is voor opleiden en het ontwikkelen van de benodigde vaardigen op de pagina Opleiden en ontwikkelen, zoals de zelfscan samen beslissen.
Videoserie - In gesprek over samen beslissen
In gesprek met medisch specialisten, gespecialiseerd verpleegkundigen en aios behandelen we verschillende vraagstukken over samen beslissen. Denk aan: Hoe belangrijk is de samenwerking tussen zorgprofessionals, hoe word je een goed rolmodel en beslissen we wel samen? Deze video’s zijn ontwikkeld in kader van Opleiden 2025.
Bekijk de playlist van deze serie (in totaal tien video’s).
Videoserie - Welke beelden heb jij over samen beslissen?
In de spreekkamer komen twee werelden samen. Die van de patiënt en die van de arts. In drie video's vertellen zij over de overtuigingen, angsten, wensen en ideeën die in de weg kunnen staan van een goed gesprek. De films geven stof tot nadenken en zijn een goed startpunt voor discussie. Deze video’s zijn ontwikkeld door de Federatie Medisch Specialisten en Patiëntenfederatie Nederland.
- Betere zorg begint met een goed gesprek - trainingsvideo 2
- Betere zorg begint met een goed gesprek - trainingsvideo 3
Waar moet ik op letten in het samen beslissen-proces met mijn patiënt?
- Vier stappen van het samen beslissen-proces
- Adviezen voor het gesprek over behandelwensen en -grenzen
- De vier stappen van gedeelde besluitvorming (NfK)
- Terugvraagmethode bij laaggeletterdheid-en-beperkte-gezondheidsvaardigheden
- Drie tips om valkuilen bij samen beslissen te vermijden: In het verslag van het congres Samen Beslissen in de Praktijk worden drie tips gegeven om valkuilen bij samen beslissen te vermijden.
Welke instrumenten kan ik als medisch specialist gebruiken in het gesprek met de patiënt?
- 3 goede vragen
- Implementatie-informatie Drie goede vragen
- Keuzekaarten
- Medisch-specialistische informatie via thuisarts.nl
- Wat ertoe doet- vragen ter voorbereiding gesprek met zorgverlener (Harteraad)
- Patientenfolder Praten over behandelwensen- grenzen
- Bewustwordingstool samen beslissen met kinderen en ouders
- Toolkit gezondheidsvaardigheden
- Zakkaartje Samen beslissen met patiënten met CVA/NAH en hun naasten
Welke hulpmiddelen voor samen beslissen kan ik als psychiater gebruiken?
Hulpmiddelen bij het ontwikkelen van keuzehulpen
Voor het ontwikkelen van keuzehulpen zijn de volgende tools beschikbaar voor werkgroepen:
- Leidraad Keuzehulpen bij richtlijnen
- Handreiking Ontwikkeling van keuzehulpen voor (kwetsbare) ouderen met meerdere chronische aandoeningen
Campagne ‘Hallo dokter, hallo patiënt’
Uit onderzoek blijkt dat minstens een kwart van de patiënten samen beslissen lastig vindt en zorgverleners de mate waarin zij samen beslissen overschatten. Om daar verandering in te brengen, heeft er tot en met eind december 2022 een campagne gelopen vanuit patiëntenorganisaties en brancheorganisaties uit de medisch-specialistische zorg, de huisartsenzorg, de paramedische zorg en de wijkverpleging. De campagne richtte zich zowel op de patiënt als de zorgverlener. De website met tools is nog steeds beschikbaar.
- Ga naar www.begineengoedgesprek.nl voor meer informatie, verhalen, tips en andere hulpmiddelen.
- Lees het nieuwsbericht
Interviews serie samen beslissen #Hoedan?
In de serie #Hoedan? vertellen medisch specialisten over hoe zij samen beslissen in de praktijk brengen en waar ze tegenaan lopen.
Ik wil een bijeenkomst voor medisch specialisten over samen beslissen organiseren
- Campagne samen beslissen
- Er zijn verschillende video's beschikbaar die je bij een bijeenkomst over samen beslissen kunt inzetten en het gesprek en/of discussie over dit onderwerp kunnen ondersteunen. Bekijk alle video's.
- Toolkit voor bijeenkomsten over samen beslissen
- Meer weten over opleiden in samen beslissen? Bekijk dan de pagina Opleiden en ontwikkelen.
Wat zijn de meest recente onderzoeken over samen beslissen?
- Video-opnames in de spreekkamer van medisch specialisten: Do consultants do what they say they do? Observational study of the extent to which clinicians involve their patients in the decision-making process.
Ellen M Driever, Anne M Stiggelbout and Paul LP Brand. BMJ Open. 2021 Dec. - Zorg niet klaar voor samen beslissen - Promotieonderzoek Anshu Ankolekar, 25 november 2021
- Vragenlijstonderzoek onder zorgverleners in Isala: Shared decision making: Physicians' preferred role, usual role and their perception of its key components. Ellen M Driever, Anne M Stiggelbout and Paul LP Brand. Patient Educ Couns. 2020 Jan.
- Patientenmonitor Patiëntenfederatie Nederland
- Transparantiemonitor Nivel 2019-2020
Welke competenties heb ik nodig om samen te beslissen?
- Handreiking competentieset scholing medisch specialisten
- Weten wat je al in huis hebt om met samen beslissen aan de slag te gaan? Doe de zelfscan.