Wat is samen beslissen?
Als patiënten goed geïnformeerd worden door hun arts en actief betrokken worden bij de besluitvorming rond hun behandeling, komen ze samen tot de best passende behandeloptie. Artsen en patiënten hebben verschillende, maar even belangrijke, expertise in te brengen bij het maken van medische beslissingen.
Samen beslissen is geen eenmalige actie, maar een proces. Het is een proces waarin zorgprofessional en patiënt samen bespreken welke behandeling of zorg het beste bij de patiënt past. Hierbij worden alle opties, voor- en nadelen, voorkeuren en omstandigheden van de patiënt meegenomen. En het proces begint met het besef bij de medisch specialist en patiënt dat ze elkaar nodig hebben. Voor artsen betekent samen beslissen dat ze beter kunnen inspelen op de behoeften en voorkeuren van de patiënt. Voor de patiënt betekent samen beslissen dat er een keuze wordt gemaakt die het beste aansluit bij de eigen situatie en diens persoonlijke voorkeuren.
De stappen van samen beslissen
Het moment dat er sprake is van een proces dat arts en patiënt samen gaan beslissen om tot de best passende behandelopties voor de patiënt te komen, bestaat het proces globaal uit vier stappen:
- Keuze: De zorgverlener informeert de patiënt dat er een beslissing genomen moet worden en dat de mening van de patiënt belangrijk is in het bepalen van de beste passende optie voor deze patiënt;
- Opties: De zorgverlener legt de opties en de voor- en nadelen uit van elke optie; een optie kan zijn dat er geen actieve behandeling wordt gestart;
- Voorkeur: De zorgverlener en de patiënt bespreken de voorkeuren van de patiënt en de zorgverlener ondersteunt de patiënt in het wikken en wegen (waarin aandacht is voor elementen zoals: wensen, voorkeuren, doelen, waarden en verwachtingen mee te nemen);
- Beslissing: De zorgverlener en de patiënt nemen een besluit waarin de voorkeuren en de voor- en nadelen van de opties geïntegreerd worden, of stellen het expliciet uit en regelen eventuele follow-up.
Vierstappenmodel Samen beslissen van Stiggelbout– gebaseerd op het 3-talk model van Elwyn