Keuzekaart

Om het samen beslissen in de spreekkamer te ondersteunen, ontwikkelen medisch specialisten, huisartsen en patiëntenorganisaties zogeheten keuzekaarten. Een keuzekaart geeft een overzicht van mogelijke opties bij een bepaalde aandoening en beantwoordt de belangrijkste vragen van patiënten. Zo helpen keuzekaarten patiënten en dokters om samen een weloverwogen keuze te maken over de zorg die het beste past bij de patiënt. Keuzekaarten zijn te vinden op Thuisarts.nl.

Keuzekaart-in-beeld

Een aantal keuzekaarten is ook of alleen beschikbaar als keuzekaart-in-beeld. Deze keuzekaarten-in-beeld zijn voor iedereen goed te begrijpen - ook voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden voor wie een tabel met tekst lastig te begrijpen is. Ze bevatten zowel begrijpelijke afbeeldingen als begrijpelijke tekst op A2/B1-niveau. De tekst en de afbeeldingen ondersteunen elkaar en vertellen dezelfde informatie. De keuzekaart-in-beeld bestaat uit twee delen: een overzichtskaart en één kaart per behandeling. Voor zorgprofessionals is er een korte gebruikershandleiding beschikbaar. Ook is er een methodiek opgesteld voor het ontwikkelen van keuzekaarten in beeld.

Er zijn van de keuzekaarten-in-beeld PowerPoints ontwikkeld die zorgverleners kunnen gebruiken tijdens het consult. Ze zijn bijvoorbeeld bedoeld voor situaties waarin geen papier gebruikt kan of mag worden. De PowerPoints zijn geen vervanging van de keuzekaart-in-beeld maar een aanvulling. Geef altijd de papieren versie mee met de patiënt of stuur deze op.

Gebruik van keuzekaarten

De patiënt kan de keuzekaart vooraf bekijken op Thuisarts maar je kunt deze ook in de spreekkamer overhandigen. Daarbij kun je de volgende stappen doorlopen:

Leg kort de lay-out uit: de opties staan in de kolommen, veelgestelde vragen van patiënten in de rijen en de inhoud van de tabel geeft de antwoorden weer.
Vraag de patiënt te omcirkelen waar hij meer informatie over wil, bespreek eventuele bijzonderheden die specifiek gelden voor de situatie van de patiënt; uitzonderingssituaties staan namelijk niet op de keuzekaart, maar kunnen wel van invloed zijn. Bespreek welke aspecten het meest belangrijk zijn voor de patiënt en waarom. Dit ook in de context van leefsituatie, werk, hobby’s etc.
Bespreek welke optie(s) de voorkeur heeft/hebben en waarom en beslis met de patiënt welke optie het beste past. De uiteindelijke beslissing hoeft niet direct tijdens het consult genomen te worden. Bij twijfel kunnen patiënt en dokter er ook voor kiezen om de beslissing uit te stellen.
Geef de keuzekaart mee naar huis. De patiënt kan deze thuis nog eens rustig nalezen en met vrienden of familie bespreken.
Het is niet altijd de medisch specialist die al deze stappen doorloopt. Een andere zorgverlener kan ook een deel van deze stappen zetten.

Bekijk ook

Veelgestelde vragen

Hoe worden keuzekaarten ontwikkeld?

Bij de ontwikkeling van keuzekaarten wordt de leidraad Hoe maak ik een keuzehulp bij een richtlijn gebruikt. De informatie op de keuzekaarten is gebaseerd op de meest recente richtlijnen, eventueel aangevuld met andere wetenschappelijk onderbouwde informatie. De bronnen die gebruikt zijn, vindt u terug in het ‘evidence document’; deze staat gepubliceerd op de Richtlijnendatabase.nl bij de betreffende richtlijn. Hier zie je ook welke partijen hebben meegewerkt en uit welke personen de projectgroep bestond. Als er een nieuwe versie van de richtlijn is gemaakt, dan wordt gecheckt of de inhoud van de keuzekaart nog steeds up ot date is en zo nodig aangepast
Als er behoefte ontstaat aan een bepaalde keuzekaart, wordt er een werkgroep samengesteld uit patiëntvertegenwoordigers en medisch specialisten. Aan patiënten wordt gevraagd wat zij belangrijke vragen vinden. De vier of vijf belangrijkste vragen komen op de keuzekaart. Per behandeloptie worden de vragen beantwoord door medisch specialisten op basis van de richtlijn. In samenwerking met een redacteur worden de antwoorden omgezet in tekst die begrijpelijk en leesbaar is (taalniveau B1). Na een korte evaluatie bij patiënten en feedback vanuit de deelnemende organisaties wordt de definitieve keuzekaart vastgesteld en geplaatst op Thuisarts.nl.

Kan ik keuzekaarten bestellen?

Je kunt ze zelf printen maar er zijn ook scheurblokken beschikbaar van elke keuzekaart. Deze worden binnenkort verspreid in de ziekenhuizen en zijn daarna bij te bestellen.

Mag ik de keuzekaarten op mijn website plaatsen?

Ja dat kan, maar gebruik dan graag een link naar het bronbestand op Thuisarts.nl want daar staat altijd de meest recente versie.

Mag ik een keuzekaart digitaal bewerken?

Nee dat is niet toegestaan. De informatie in de kaarten is gebaseerd op actuele richtlijnen, vrij van belangen en goedgekeurd door betrokken wetenschappelijke verenigingen en patiëntenverenigingen. Hierdoor weten patiënten zeker dat zij betrouwbare en algemeen geldende informatie krijgen over alle opties die in Nederland gebruikelijk zijn. Hier kunnen wij alleen zeker van zijn door geen enkele digitale aanpassing aan de kaart toe te staan. Dit geldt ook voor het doen van toevoegingen aan de kaart. Ook hopen wij hiermee te voorkomen dat er versies van keuzekaarten worden gebruikt die niet onderhouden worden. Door keuzekaarten via Thuisarts.nl te openen en uit te printen, weet je zeker dat je altijd de meest recente versie gebruikt.

Zelf een keuzekaart maken?

Wil je zelf een keuzekaart maken, neem dan contact op met je wetenschappelijke vereniging.