Opleiden en ontwikkelen

Trainingsaanbod

Scherp je kennis over palliatieve zorg verder aan en bekijk het trainingsaanbod op het gebied van bijvoorbeeld palliatief redeneren, scenario denken of einde leven beslissingen hieronder.

Of bekijk het actuele overzicht voor bij- en nascholing op Palliaweb.

• Webinars palliatieve zorg door Carend. Carend biedt wekelijks geaccrediteerde webinars aan. Deze zijn meestal ook on-demand beschikbaar. Tijdsinvestering: één à twee uur.
• E-infuse cursus palliatieve zorg. Interactieve online cursus over palliatieve zorg voor aios, maar ook geschikt voor medisch specialisten, huisartsen en geneeskundig specialisten. Deze praktijkgericht online cursus is ontwikkeld door E-infuse duurt vijf weken met een gemiddelde tijdsinvestering van twee uur per week. Deze cursus is eventueel aan te vullen met lokaal onderwijs in een interprofessionele setting. In deze cursus krijg je inzicht in de vier dimensies van palliatieve zorg, de meest voorkomende symptomen en praktische thema’s zoals communicatie, culturele verschillen en samenwerking worden besproken. 
• Regionaal Discipline Overstijgend Onderwijs Palliatieve Zorg. Bijna elk academisch ziekenhuis biedt Discipline Overstijgend Onderwijs (DOO) aan gericht op palliatieve zorg. Kijk in de DOO-agenda van je eigen regio. Is er geen scholing op korte termijn? Kaart het dan aan bij het COC en/of DOO. Tijdsinvestering: Deze is wisselend per academisch centrum en varieert van lezingen van anderhalf uur tot e-learning met dagen live onderwijs tot achttien uur totaal.
• Basisscholing palliatieve zorg bij ongeneeslijke kanker. Deze door KWF ontwikkelde en geaccrediteerde scholing combineert online onderwijs met 1 fysieke lesdag. Het is een praktijk- en actiegerichte scholing, met een sterke focus op casuïstiek. De competenties die je hier leert – denk aan palliatief redeneren, communiceren en interprofessioneel samenwerken, komen ook van pas bij patiënten met orgaanfalen zoals COPD en hartfalen, en bij de patiënt met dementie of toenemende kwetsbaarheid.
• Cursus palliatieve zorg voor medisch specialisten. Vergroot je deskundigheid in palliatieve zorg met deze negendaagse geaccrediteerde cursus. De cursus bevat een breed scala aan inhoudelijke onderwerpen en er wordt regelmatig eigen casuïstiek besproken. Naast het vergroten van je eigen deskundigheid, leer je ook om zorgverleners intra- en extramuraal op deskundige wijze te ondersteunen.
• Kaderopleiding Palliatieve zorg. Deze opleiding is bedoeld voor artsen die hun kennis op het gebied van palliatieve zorg willen vergroten en de ambitie hebben deze kennis verder uit te dragen. De kaderopleiding Palliatieve zorg leidt in twee jaar op tot kaderarts palliatieve zorg. De twee jaar wordt ingevuld met tien 2-daagse cursusdagen, opdrachten en stages.

Materialen

Ontwikkel jezelf in palliatieve zorg. Bekijk hier welke materialen en andere hulpmiddelen hiervoor beschikbaar zijn die je daarbij kunnen helpen. Zowel in je werk als medisch specialist of tijdens je opleiding. 

• Netwerkstage palliatieve zorg: Wil je je de basis van palliatieve zorg eigen maken? Dan kan een netwerkstage uitkomst bieden. Laat je inspireren door door de procesbeschrijving inclusief leerprogramma uit de procesrapportage Netwerkstage palliatieve zorg. Meer weten hoe een netwerkstage zou kunnen werken? Lees het interview met aios interne geneeskunde Anouk Putker.
• Online cursus palliatieve zorg: Interactieve online cursus over palliatieve zorg voor aios, maar ook geschikt voor medisch specialisten, huisartsen en geneeskundig specialisten. Deze praktijkgericht online cursus is ontwikkeld door E-infuse duurt vijf weken met een gemiddelde tijdsinvestering van twee uur per week. Deze cursus is eventueel aan te vullen met lokaal onderwijs in een interprofessionele setting. In deze cursus krijg je inzicht in de vier dimensies van palliatieve zorg, de meest voorkomende symptomen en praktische thema’s zoals communicatie, culturele verschillen en samenwerking worden besproken. 
• EPA Palliatieve zorg verlenen: De EPA Palliatieve zorg verlenen basis: generalistische palliatieve zorg voor de geneeskundig specialist, is onderdeel van het Onderwijsraamwerk Palliatieve zorg 2.0. Deze EPA beschrijft de beoogde competenties voor geneeskundig specialisten die palliatieve zorg verlenen.
• Boekje 'Praktische tools voor hulp bij palliatieve zorg': Veel zorgverleners, docenten en managers werken met praktische tools, ontwikkeld vanuit onderzoek in het ZonMw-programma Palliantie. Deze producten zijn gebundeld in het boekje ‘Praktische tools voor hulp bij palliatieve zorg’, geschikt voor zorgverleners, docenten, beleidsmakers en management.

Bekijk voor meer opties ook het onderwijsmateriaal verzameld in de onderwijstoolbox op Palliaweb.

Speciaal voor opleiders, opleidingsacademies en leerhuizen

• Blauwdruk Inzetten e-learning Palliatieve zorg. In deze blauwdruk vind je een instructie voor het gebruik van de e-learning Palliatieve zorg. De e-learning is beschikbaar via E-infuse en vormgegeven als Small Private Online Course. Deze blauwdruk is voortgekomen uit een van de experimenten in Opleiden 2025 gericht op de organisatie van een interprofessionele netwerkstage palliatieve zorg. De blauwdruk is voor iedereen die discipline overstijgend onderwijs (DOO) over palliatieve zorg wil organiseren en bestaat uit de online cursus van E-infuse en vijf interactieve bijeenkomsten. 
• Blauwdruk Expertbibliotheek. In de Expertbibliotheek doorlopen aios een zogenaamd leertraject. Van het formuleren van een leerdoel en zoeken naar een bijbehorende deskundige in de palliatieve zorg tot en met het voeren van een verdiepend gesprek met een deskundige en het schrijven van een reflectieverslag. De deskundige beoordeelt en communiceert hierover met de aios. In deze blauwdruk tref je een instructie voor het opzetten van een Expertbibliotheek inclusief benodigd onderwijs- en communicatiemateriaal. 
• Ben je op zoek naar een manier hoe je een stage palliatieve zorg in jouw ziekenhuis of regio zou kunnen vormgeven? Bekijk dit voorbeeld van een netwerkstagebeschrijving palliatieve zorg die aan te passen is naar de individuele leerbehoefte. 
• Handreiking onderwijsraamwerk palliatieve zorg voor geneeskundig specialisten. Een handreiking ter ondersteuning van opleiders, docenten en onderwijsontwikkelaars voor het opnemen van palliatieve zorg in de opleidingen. 

Videomateriaal
Er zijn verschillende video’s beschikbaar ter ondersteuning van het onderwijs over palliatieve zorg, zoals: 

• Informatiekaart palliatieve zorg: Wat gebeurt er als iemand doodgaat? Deze video-informatiekaart voor patiënten ‘wat gebeurt er als iemand doodgaat’ is getest door taalambassadeurs van Stichting ABC; mensen die moeite hadden of hebben met lezen en schrijven. Ook beschikbaar over: euthanasie, palliatieve sedatie, gesprek met geestelijk verzorger, ademen met behulp van een machine. 
• ‘Dit ben ik’: patiëntenperspectieven in de palliatieve zorg. In deze video worden vier palliatieve patiënten en een ouder van een palliatieve patiënt geïnterviewd over hun ervaringen met de palliatieve zorg en de bijbehorende levensfase. Hierbij komen vragen betreffende alle vier de zorgdomeinen aan bod; namelijk somatisch, psychisch, sociaal en zingeving. Naast de belevingen van de patiënten of hun naaste op de verschillende zorgdomeinen, krijgen we een inkijkje in de ervaringen van deze patiënten met de artsen die hen hebben behandeld en bijgestaan. Ze geven adviezen aan (toekomstige) artsen en vertellen ook over hoe ze hun toekomst zien.

Kijk voor nog meer videomateriaal in de onderwijstoolbox op Palliaweb.

Bronnen

Behoefte aan meer achtergrondinformatie? Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een van de onderstaande bronnen. 

• Overzicht bij- en nascholing: Onderwijskaart
• Werkvormen interprofessioneel opleiden in de zorg. In deze bundel vind je onder meer de werkvorm: Palliatief Triviant

Integratie in de opleiding

• Handreiking Nieuwe thema's in de opleiding. Gebruik deze handreiking om in overleg met je een (individueel) opleidingstraject goed onderbouwd te kunnen uitwerken
• Het Stappenplan nieuwe thema’s beschrijft in stappen hoe je een thema, zoals palliatieve zorg kunt concretiseren tot een opleidingstraject. 
• Handreiking Individuele profilering en actuele thema's in de medische vervolgopleiding - Raadpleeg deze handreiking als je benieuwd bent hoe nieuwe thema’s een plaats krijgen in de opleiding van aios. 
• Checklist SMART leerdoelen. Formuleer leerdoelen voor het opnemen van palliatieve zorg in je opleiding SMART met deze checklist. 
• Infographic Netwerkstage O2PZ

Netwerken

Heb je klinische vragen over palliatieve zorg? Of heb je een ontwikkel- of onderwijs gerelateerde vraag over palliatieve zorg? Bekijk en bevraag dan de volgende netwerken. 

• Klinische vragen over palliatieve zorg? In elke opleidingskliniek is een ondersteunend/palliatief team aanwezig. Je kunt hen in consult vragen voor adviezen of medebehandeling op alle dimensies van de palliatieve zorg. Vaak geven zij daarbij bedside teaching. Vele teams hebben mogelijkheden voor klinische lessen, korte en/of langere stages, bijwonen van een multidisciplinair overleg en denken zij graag mee hoe je palliatieve zorg kunt integreren in de praktijk.
• Interprofessioneel opleiden organiseren. Vraag de ambassadeurs van de regionale onderwijsknooppunten om de contactgegevens van collegae in MBO, HBO en WO opleidingen.
• Onderwijs. Ben je op zoek naar advies over te volgen onderwijs? Vraag het ondersteunend/palliatief team uit je ziekenhuis welke mogelijkheden er zijn voor onderwijs en opleiding in palliatieve zorg. Tevens heeft elke umc een Expertise centrum Palliatieve Zorg (EPZ) waar je voor ondersteuning terecht kunt. 
• Vragen over palliatieve zorg bij kinderen? Kijk dan hier voor informatie over de Netwerken Integrale Kindzorg (NIK). Zij staan altijd klaar voor zowel kind en gezin als voor (zorg)professionals binnen de medische kindzorg. 

• Richtlijnen voor palliatieve zorg
• Bekijk hier het totale aanbod aan onderwijsondersteunende materialen

• Samen beslissen
• Juiste zorg op de juiste plek