Werkplezier aios en medisch specialisten blijft hoog, maar staat onder druk

Het werkplezier onder aios en medisch specialisten is onverminderd hoog gebleven. 86% ervaart regelmatig tot vaak werkplezier en 95% is trots op het werk. Dat blijkt uit de tweede editie van de Loopbaanmonitor Medisch Specialisten, een tweejaarlijks onderzoek van de Federatie Medisch Specialisten, de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD) en De Jonge Specialist (DJS). De hoge bevlogenheid is volgens de drie organisaties positief, maar ze signaleren ook dat deze onder druk staat doordat de arbeidsomstandigheden van (toekomstig) medisch specialisten niet altijd aansluiten bij de complexiteit van de zorg en de gewenste werk-privébalans.

Ruim 10.000 medisch specialisten, klinisch chemici, klinisch fysici en ziekenhuisapothekers (in opleiding) hebben tussen 9 januari en 28 februari 2024 de tweede editie van de loopbaanmonitor ingevuld. Uit de resultaten blijkt dat 89% van de respondenten tevreden is over de samenwerking met directe collega’s. Van de aios is ruim driekwart (zeer) tevreden over de opleider en het opleidingsklimaat. Het aantal aios dat tevreden is over de taken/werkzaamheden is gestegen van 47% in 2022 naar 60% in deze editie. Bij medisch specialisten is 90% (zeer) tevreden over het aanbod van bij- en nascholing en de ruimte om deze te kunnen volgen.

Werkdruk

Ten opzichte van twee jaar geleden is de ontevredenheid over de werkdruk wel toegenomen van gemiddeld 26% naar 30%. Deze ontevredenheid is met 36% het grootst bij mid-career medisch specialisten. Vooral de regeldruk en administratieve lasten zijn van invloed op de ervaren werkdruk, gevolgd door de hoeveelheid taken en patiënten die specialisten in de beschikbare tijd moeten uitvoeren/behandelen. Respectievelijk 74% en 69% van de respondenten geeft aan dat dit enigszins tot vaak van invloed is op de werkdruk. Volgens Piet-Hein Buiting, voorzitter van de Federatie Medisch Specialisten, is dat een belangrijk signaal. “Iedereen vindt zijn vak ontzettend leuk, maar de omstandigheden waarbinnen we het moeten uitoefenen worden slechter. Daar moeten we oog voor hebben en daar blijven wij ons dan ook voor inzetten.”

Normalisering arbeidsduur

Uit de loopbaanmonitor blijkt verder dat bijna de helft van de aios en medisch specialisten nu meer dan 46 uur per week werkt, terwijl 38% een werkweek van 36-40 uur het meest wenselijk vindt. Daarnaast wil 35% van de medisch specialisten eerder met pensioen; voor bijna de helft zijn de mentale of fysieke gezondheid en de werkdruk daarvoor de voornaamste redenen. Volgens Suzanne Booij, voorzitter van de LAD, bevestigen deze uitkomsten de urgentie voor het normaliseren van de arbeidsduur: “Zeker gezien de hoog ervaren werkdruk is het belangrijk dat we hierover aan cao-tafels concrete afspraken maken, zodat alle (toekomstige) medisch specialisten gedurende hun hele loopbaan duurzaam inzetbaar blijven.”

Werk-privébalans

Als het gaat om de werk-privébalans is alleen een meerderheid van de senior specialisten (55%) daar tevreden over. Bij startende specialisten (44%), mid-career (39%) en aios (33%) is dit een stuk lager. Voor De Jonge Specialist is dat reden om aandacht te blijven vragen voor dit onderwerp. “Een verdere verkenning naar de normalisering van de arbeidsduur en een werk-privébalans die aansluit bij de behoeften van (toekomstig) medisch specialisten is essentieel; niet alleen om (jonge) dokters voor het vak te behouden, maar ook omdat het in onze ogen de patiëntenzorg ten goede komt,” aldus DJS-voorzitter Kirsten Dabekaussen.

Invloed

Tot slot is in deze editie uitgevraagd in hoeverre de respondenten steun ervaren in hun werk. Uit de resultaten blijkt dat 94% van de aios en medisch specialisten steun ervaart van hun naasten, 90% van hun directe collega’s en 81% van de collega’s binnen hun eigen vakgebied. De ervaren steun vanuit de raad van bestuur (24%) en de maatschappij (26%) is lager. Verder is 33% van de aios en 27% van de medisch specialisten ontevreden over de invloed binnen hun ziekenhuis of zorginstelling. Volgens de Federatie, LAD en DJS onderstrepen die uitkomsten hun gezamenlijke inspanningen om de arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorwaarden en positie van aios en medisch specialisten verder te verbeteren.

De Federatie, LAD en DJS willen alle aios en medisch specialisten die aan de loopbaanmonitor hebben meegedaan, bedanken voor hun input. Volgens de drie organisaties zijn de uitkomsten zeer waardevol als input voor gesprekken met brancheorganisaties, beleidsmakers en bestuurders in de zorgsector. De Federatie, LAD en DJS willen nog nadere analyses uitvoeren op de cijfers die bijvoorbeeld kunnen worden gebruikt voor nieuw te maken beleid.