Terugblik: Congres Zorgevaluatie 2024
Passende zorg draait steeds meer om het maken van keuzes: welke rol speelt zorgevaluatie daarin? Hoe kunnen we kennis uit onderzoek delen zodat nieuwe inzichten zo snel mogelijk landen in de praktijk? Welke samenwerking is nodig om zorgevaluatie tot een succes te maken? Ruim 400 zorgprofessionals, onderzoekers, beleidsmakers en patiëntvertegenwoordigers uit het hele land kwamen tijdens het Congres Zorgevaluatie op 13 juni bij elkaar in het Beatrix Theater in Utrecht om hierover kennis en ervaringen te delen. Het congres werd georganiseerd door ZonMw, het programma ZE&GG en de Federatie Medisch Specialisten.
Dagvoorzitter Raphael Hemler (kno-arts) opende de dag met een overzicht van de ontwikkelingen op het gebied van zorgevaluatie. Er zijn al veel stappen gezet om zorgevaluatie goed van de grond te krijgen, maar er komt veel bij kijken en het aantal betrokken stakeholders maakt het complex. Hemler legde daarbij de parallel met een zwerm spreeuwen. ‘Als zelfs een groep van 4000 spreeuwen door goede samenwerking een gezamenlijke koers kan vinden, dan moeten wij dat ook kunnen.’
‘Less-Is-More’-aanpak
Door kostenstijging, een toegenomen zorgvraag en personeelstekorten staat de toegankelijkheid van zorg onder druk. Dat vraagt om het maken van keuzes. Mdl-artsen Thijs Schwartz en Jacques Bergman lieten aan de hand van het ‘Less-Is-More’ programma van de NVMDL zien, hoe een nieuwe kijk op zorgevaluatie kan bijdragen aan het reduceren van minder nuttige zorg. Zij keerden het proces van zorgevaluatie om: eerst een deel van de ‘minder nuttige’ zorg direct (maar wel op een veilige manier) staken, en vervolgens de effecten daarvan evalueren. Ze illustreerden dit aan de hand van een concreet voorbeeld: het IJsbrekerproject, waarbij gestopt is met surveillance bij laag-risico Barrettpatiënten zodat patiënten niet meer onnodig belast worden met gastroscopieën en bioptafname in de slokdarm.
Zorgevaluatie is topsport
Een heel ander perspectief op het omgaan met uitdagingen, werd tijdens het congres geschetst door Els Visser. Zij overleefde een schipbreuk, studeerde geneeskunde en maakte de stap naar een carrière van professioneel triatleet. Haar uitzonderlijke reis weerspiegelt de uitdagingen van zorgevaluatie, waar doorzettingsvermogen, oplossingsgerichtheid en samenwerking nodig zijn om resultaat te boeken. ‘We hebben allemaal onze eigen reis. Soms lijken dingen onmogelijk maar als je je persoonlijke drive volgt en hard werkt, dan kun je veel meer bereiken dan je denkt’, was haar boodschap.
Voorbeelden uit de praktijk
Enkele leerzame resultaten van zorgevaluatie kwamen tijdens het plenaire programma aan bod in de vorm van drie praktijkvoorbeelden. Hylke Brenkman, aios Heelkunde lichtte toe hoe in de PLASTIC-studie de cirkel van gepast gebruik is doorlopen. Brenkman evalueerde of de drie onderzoeken die volgens de richtlijn gedaan moeten worden voorafgaand aan een behandeling voor maagkanker, wel zinvol zijn.
Psychiatrisch verpleegkundige Rob Henzen en verpleegkundig adviseur Liesbeth de Boer deelden hun ervaringen en uitdagingen vanuit een groot verpleegkundig kwaliteitsverbeteringsproject waar gekeken is naar de effectiviteit van vrijheidsbeperkende interventies die in het MUMC+ worden ingezet.
Tot slot vertelde internist-klinisch farmacoloog Kees Kramers samen met patiënt Idagreet Humalda en onderzoeker Sjacky Cooijmans over het LIMONCELLO onderzoeksproject dat als doel heeft een oplossing te vinden voor overmedicatie bij ouderen die met meerdere zorgverleners te maken hebben. Idagreet Humalda: ‘Als patiënt moet ik enorm opletten omdat niemand het totaaloverzicht heeft op mijn medicatie. Ik wil gezien worden als een totaalpersoon en niet als een verzameling op zichzelf staande medische problemen.’ Het LIMONCELLO-project moet leiden tot een betere regie op medicatie en minder medicatiegerelateerde opnames.
Onthamster de zorg
Dokters van de Zorgmakers zorgden voor een luchtige afsluiting van de dag met een serieuze boodschap: ‘Voel jij je soms ook net een rennende hamster in een rad? Stap uit je rad en onthamster de zorg. Sta stil en kijk eens goed: hoe kunnen we het werk leuker en beter maken? Doen we de juiste dingen? Laten we goede ideeën over de zorg met elkaar delen en snel uitvoeren, zodat we weer die dingen kunnen doen waarvoor we ooit begonnen zijn. Samen maken we de zorg.’