Innovaties die de werkdruk verlichten
Een app waardoor patiënten met botbreuken minder vaak terug hoeven te komen naar het ziekenhuis. Een model voor beter medicatiegebruik. Verplaatsing van zorg in het ziekenhuis naar thuis op een verantwoorde manier. Een AI-toepassing om sneller een aanbeveling in een richtlijn te vinden. Er zijn veel mooie innovaties die de werkdruk voor medisch specialisten kunnen verlichten en de kwaliteit van zorg ten goede komen. Tijdens de bijeenkomst van het Netwerk Innovatie deze week passeerden vier voorbeelden de revue.
De juiste zorg voor de juiste patiënt
Chirurgen Bas Twigt en Edo Hekma stonden aan de wieg van de virtual fracture clinic. Dankzij een app met informatie over hun herstel hoeven niet alle patiënten met een eenvoudige botbreuk meer naar het ziekenhuis te komen voor nacontrole. Patiënten die wel moeten terugkomen zijn nu sneller aan de beurt en patiënten die thuis kunnen werken aan herstel worden hier via de app op afstand mee begeleid. ‘Als dokters kunnen we nu meer tijd besteden aan patiënten die het echt nodig hebben,' vertelt Hekma. ‘Patiënten waarderen deze aanpak en we zien geen toename van het aantal consulten bij de huisarts. Zo dragen we ons steentje bij aan de oplossing van knelpunten in de zorg zoals personeelstekorten en wachttijden. Meer dan 40 ziekenhuizen zijn nu aan boord. We zijn nu aan het kijken hoe we dit concept kunnen uitbreiden naar andere zorgpaden.’
De patiënt meer aan het roer
Bij chronische patiënten is er nog te vaak sprake van verkeerd medicijngebruik en therapieontrouw. Ziekenhuisapotheker Bart van den Bemt vertelde over het succesvolle Chronic care model om patiënten beter te informeren en activeren. Het omvat een soort menukaart met instrumenten zoals videoconsulten, een digitale assistent, video’s en een game. Daarnaast krijgen patiënten een actievere rol door bijvoorbeeld zelf metingen te doen en hun medicatie zelf te beheren. ‘We moeten af van de curling dokters,' stelde van de Bemt. ‘We hebben gezien dat een grote groep patiënten juist beter omgaat met medicatie als je ze meer eigen verantwoordelijkheid geeft.’
Thuis of in het ziekenhuis
'Thuis als het kan, ziekenhuis als het moet,' zo lezen we in het IZA. Dat is makkelijk gezegd, maar het vergt een fundamentele aanpassing in de inrichting van ziekenhuiszorg. Jan Gerard Maring vertelt hoe Isala dit aanpakt. Het Connected care programma heeft als doel polikilinische contacten te reduceren, de ligduur te verkorten, en tegelijk te zorgen voor voldoende volume en rendement. Maring: ‘Voor verschillende zorgpaden hebben we gekeken naar de mogelijkheden voor telebegeleiding, telemonitoring of verplaatsing van zorg naar huis. Daarbij is ook de regionale samenwerking met andere ziekenhuizen opgezocht. Momenteel bekijken we hoe ook andere zorgverleners zoals thuiszorg en huisartsen kunnen aansluiten bij ons platform.’
Sneller zoeken in richtlijnen
AI-expert Casper Kirch onderzoekt momenteel samen met Tim Christen van het Kennisinstituut of medische richtlijnen sneller toegankelijker gemaakt kunnen worden met behulp van AI. Het idee is om een taalmodel te integreren met de Richtlijnendatabase, zodat de Richtlijnendatabase als bron wordt gebruikt. Dokters kunnen dan een vraag stellen en snel uitkomen bij de juiste aanbeveling in de richtlijn. Tim Christen: ‘AI geeft veel mogelijkheden. Maar je moet wel altijd kritisch zelf blijven lezen en checken. AI kan in elk geval gebruikt worden als hulpmiddel om je eigen oordeel te toetsen en om geattendeerd te worden op informatie waar je zelf niet zo snel aan had gedacht. Want ook een dokter weet niet altijd alles.’
Satéprikker
In de praktijk blijkt het nog best lastig om dit soort lokale initiatieven te implementeren en daarna op te schalen naar landelijk niveau. Knelpunten zijn onder andere de governance, wetgeving, bekostiging en digitale infrastructuur zoals EPD’s. Goede wetenschappelijke onderbouwing is een belangrijke succesfactor gebleken om zorgverzekeraars en ziekenhuisbesturen te overtuigen en de implementatie van de grond te krijgen. De wetenschappelijke vereniging kan hier een belangrijke rol in hebben. Ook samenwerking en verbinding is cruciaal. Zoals Bart van de Bemt het treffend verwoordde: ‘We hebben een soort satéprikker nodig die alle prachtige lokale initiatieven met elkaar verbindt en tot iets groots maakt.’