Netwerk AI: Hoe komen we tot succesvolle implementatie?

Peter van Ooijen, associate professor AI in radiotherapie schetste hoe het UMCG invulling geeft aan het AI-expertisecentrum DASH. Naast activiteiten zoals educatie en AI-competities, is er onder andere een denktank en een machine learning lab ingericht waarin clinici, ethici, onderzoekers en data scientists samenwerken. Ook zijn er praktische tools beschikbaar zoals een format voor het opzetten van AI-projecten. ‘We willen dat data science onderdeel wordt van het dna van het UMCG. Als medisch specialist kun je je rol pakken als aanjager, als adviseur in de denktank, als mede-ontwikkelaar en als kritische gebruiker.’ 

Mark Schellings, klinisch chemicus en medical information officer Data & AI, besprak de aanpak van het Maasstad op het gebied van AI. ‘Ons laboratorium verwerkt rond de vier miljoen uitslagen per jaar, in ons vakgebied kunnen wij al niet meer zonder AI-gedreven apparatuur. Ziekenhuisbreed is capaciteit een grote uitdaging, AI kan ondersteunend zijn bij bijvoorbeeld een betere triage op de seh, doelmatige verwijzingen vanuit de eerstelijnszorg of het voorspellen van ligduur. Maar alles valt of staat met de kwaliteit van AI-tools. Om de kwaliteit te beoordelen, werken we met het stappenplan Healthy AI, waar we goede ervaringen mee hebben.’ Schellings sloot af met praktische adviezen over samenwerking met andere ziekenhuizen, het omgaan met privacykwesties en manieren om financiering te verkrijgen. 

Praktijkcases

Na de pauze volgde een serie korte inspirerende praktijkcases van AI-toepassingen, met uitdagingen en oplossingen.  

Intensivist Jessica Workum vertelde over de Deterioration index in Epic, een model om te voorspellen welke patiënten een hoog risico hebben op ernstige verslechtering van hun gezondheidstoestand. Het model gaf helaas nog niet de gewenste resultaten. ‘Neem nooit zomaar een model over, valideer deze altijd’, was haar advies. ‘Betrek de leverancier hier ook bij want die is ook verantwoordelijk. Het is teamwork.’ 

Innovatiemanager Marieke van Buchem nam de aanwezigen mee in de mogelijkheden en beperkingen van Autoscriber, een tool voor het automatiseren van klinische verslaglegging bij een consult door het genereren van tekst. ‘Het werkt goed en vermindert de administratielast zeker, maar ga er verantwoord mee om en bouw altijd extra checks in om het resultaat te controleren’, raadde zij aan.  

Klinisch fysicus Charlotte Brouwer deelde haar ervaringen met de toepassing van deep learning in de radiotherapie, bijvoorbeeld voor het detecteren van risicogebieden of het voorspellen van de bestralingsdosis. ‘Voer altijd een patiëntspecifieke kwaliteitscontrole uit op de output, monitor hoe de tool in de praktijk gebruikt wordt en leer van de uitkomsten’, aldus Brouwer.  

In het Radboudumc is gekeken of AI toegepast kan worden bij de beoordeling van CT-scans bij een beroerte, om te bepalen of er sprake is van grote vaatocclusies. Neuroradioloog Anton Meijer vertelt: ‘De diagnose zou daarmee sneller gesteld kunnen worden, wat de kansen voor de patiënt verbetert. Ook zou naast de neuroradioloog ook de radioloog of de arts-assistent de diagnose kunnen stellen. Uit een evaluatie van de tool bleek echter dat deze nog niet het gewenste resultaat heeft, maar we hebben veel van het evaluatietraject geleerd en blijven dit model trainen en doorontwikkelen.’ 

Tot slot gaven radioloog Merel Huisman en internist-nefroloog Bart-Jan Verhoeff een vooruitblik op de mogelijkheden van ChatGPT, de snelstgroeiende app ter wereld. Meerdere ziekenhuizen in Nederland gaan binnenkort gebruik maken van de integratie van grote taalmodellen zoals ChatGPT in Epic, bijvoorbeeld voor het genereren van antwoorden op berichten van patiënten. Het biedt veel mogelijkheden maar er zijn ook haken en ogen, bijvoorbeeld op het gebied van privacy. Zo is de verwachting dat ChatGPT in 2025 niet door de eisen van de nieuwe Europese AI Act zal komen. ‘Het mooiste zou zijn om voor de Nederlandse zorg een eigen taalmodel te ontwikkelen dat AVG-proof is en waar je gelijk de juiste kwaliteitscontroles in kunt meenemen’, zo was de conclusie in de afsluitende paneldiscussie. Een mooie ambitie voor de toekomst. 

Bekijk ook het dossier over AI in ons magazine Medisch Specialist of beluister onze podcastaflevering over dit onderwerp.