Blog: Ga als arts zoveel mogelijk het gesprek aan
22 DECEMBER 2021
De verhalen die ik tijdens werkbezoeken hoor blijven bij mij naklinken. Het meest werd ik geraakt door de verhalen over agressie op de spoedeisende hulp (seh), de verpleegafdeling en de intensive care (ic) van het ziekenhuis. Ik hoorde over een arts en een verpleegkundige die moesten schuilen op een toilet, terwijl een familielid van een patiënt de kamer kort en klein sloeg. Of van seh-artsen die bedreigd worden als ze vertellen dat de patiënt COVID heeft; “COVID bestaat niet”. Of als een verpleegkundige een injectie wil toedienen; “U probeert mijn moeder stiekem te vaccineren he!?” In de ziekenhuizen is beveiliging ingehuurd en op de seh waar ik op bezoek was staat politie. Die woede en agressie is dagelijkse realiteit geworden.
Gelukkig is er in meerdere situaties nog wel een goed gesprek mogelijk. Mij is duidelijk geworden dat de groep mensen die zich (nog) niet heeft laten vaccineren heel divers is. Dat heb ik op de markt in Rotterdam ervaren, waar ik samen met Robin Peeters en Shakib Sana met bezoekers in gesprek ging over vaccineren. Ik sprak mensen die zich weloverwogen niet laten vaccineren, mensen die twijfelen, mensen die angst hebben en mensen die moeilijk toegang hebben tot betrouwbare informatie.
Zo raakte ik in gesprek met een zwangere dame die zich goed had geïnformeerd. Ze zei: ‘Als zwangere mag ik geen rood vlees, geen alcohol en meer. Waarom zou ik dan wel een vaccin nemen waarvan ik de langere termijneffecten niet ken?’ Ik begrijp dat ze voorzichtig is voor haar baby. De andere kant is dat we inmiddels zeker weten dat je als zwangere COVID-19 krijgt, er een grotere kans is op een ic-opname en een grote kans op een vroeggeboorte van het kindje. Daar heb ik met haar over gesproken. Ik zag de worsteling in haar ogen. Ik heb goede hoop dat ze zich laat vaccineren. Ook sprak ik een moeder en dochter, de moeder is gevaccineerd, maar haar dochter niet omdat ze op Facebook enge dingen over vaccinaties had gelezen. De invloed van desinformatie, veelal informatie van ongecontroleerde social media, op met name jongeren is groot.
Er zijn daadwerkelijk vaccinaties gezet die dag. Een aantal mensen had meer tijd nodig om de keuze te maken, anderen bleven bij hun nee. Beide is goed, al hoop ik natuurlijk als dokter dat ze alsnog overstag gaan. De meerwaarde van die dag zat in de goede, inhoudelijke gesprekken. Los van alle emoties, de woede en het ongeloof die de huiskamer, seh, verpleeg of ic-afdeling binnenkomen. Het waren de face-to-face gesprekken die ik had met de zwangere vrouw, de moeder met dochter en alle anderen die ertoe deden. Ik vond het bijzonder om te ervaren hoe waardevol en verhelderend deze gesprekken zijn. Indringende gesprekken met als steevaste conclusie dat een luisterend oor en goede informatie echt helpt bij het maken van de afweging jezelf wel of niet te laten vaccineren. Ik zeg dan ook: ga als arts zoveel mogelijk het gesprek aan, zodat mensen een weloverwogen eigen keuze kunnen maken.
Peter Paul van Benthem
Kno-arts en voorzitter Federatie Medisch Specialisten
Deze blog is vandaag gepubliceerd in Medisch Contact.
