‘De grootste uitdaging blijft om het interprofessionele leren te expliciteren’
VOORLOPERS VAN INTERPROFESSIONEEL OPLEIDEN
Interprofessioneel werken en leren gaat geregeld gepaard met uitdagingen. Iedereen op hetzelfde moment op dezelfde plaats krijgen, bijvoorbeeld. Psychiater Klaas Nauta van het Amsterdam UMC heeft inmiddels aardig wat foefjes ontwikkeld om een aantal uitdagingen het hoofd te bieden.
Nauta is betrokken bij COBRA (COmplexe zorg – Beter door Reflectie en Afstemming), één van de zeven experimenten rondom interprofessioneel opleiden van Opleiden 2025. COBRA is een zogeheten mdo+++, gericht op integrale zorg voor patiënten met psychiatrische en somatische morbiditeit en samenhangende problemen. Vanwege de vele verschillende betrokkenen is coördinatie van zorg voor deze patiënten cruciaal.
Opeens toch beschikbaar
‘Het is een bekend fenomeen dat het lastig is om, in de hectiek van de dagelijkse zorg, meerdere medische professionals bij elkaar te krijgen voor interprofessionele overleg- en leermomenten. Een tip is om zo vroeg mogelijk te beginnen met de voorbereiding en de uitnodigingen, en één dag van tevoren een herinnermail te sturen. Ook aan degenen die hebben aangegeven dat ze niet kunnen. Soms blijken ze opeens toch beschikbaar te zijn.’ Wat volgens Nauta ook enorm helpt is om deelnemers de gelegenheid te geven om online aan te sluiten. ‘Het blijkt goed mogelijk om, ook in een hybride omgeving, een voldoende veilig en open klimaat te scheppen om dilemma’s in complexe patiëntenzorg samen constructief aan te pakken.’
Buiten de comfortzone
Nauta benadrukt dat de gespreksleiders een belangrijke rol hebben in het scheppen van dit klimaat. ‘Bijvoorbeeld door vooraf te benoemen dat de deelnemers onder meer bij elkaar zijn om van, met en over elkaar te leren. ‘We hebben gemerkt dat het toch nog vaak buiten de comfortzone ligt van professionals om vragen te stellen als ze iets niet weten of begrijpen, of wanneer ze het niet met elkaar eens zijn. Het is belangrijk om er in ieder geval voor te zorgen dat mensen elkaars namen en rollen kennen, door een voorstelronde in te lassen.’
Heldere rollen voor aios
Om het leerrendement te vergroten adviseert hij om aios heldere rollen te geven. ‘We betrekken hen bij alle facetten van het mdo: de aios selecteert samen met de psychiater een geschikte patiënt, laat aan patiënt en naasten weten dat er een mdo plaatsvindt, nodigt alle betrokkenen uit en bedenkt de probleem- en vraagstelling onder supervisie van de psychiater. Ook het verzamelen en samenvatten van alle beschikbare informatie en de verslaglegging is aan de aios.’
Expliciet leren
De grootste uitdaging blijft volgens Nauta om het interprofessionele leren dat eigenlijk voortdurend impliciet plaatsvindt, zo efficiënt mogelijk te expliciteren. ‘Interprofessioneel werken en leren blijft een vrij abstract concept dat niet eenvoudig te vertalen is naar concrete leerpunten in de praktijk. Tijdens het mdo heeft de gespreksleider nu de taak om de leerpunten zo helder en beknopt mogelijk te benoemen en na afloop samen met de deelnemers te reflecteren. Dat is al een stap in de goede richting, maar we blijven op zoek naar manieren om het werk- en leerproces nog effectiever en efficiënter te maken.’