Oorzaken
Geneesmiddelentekorten zijn al langere tijd een probleem. Het Meldpunt Geneesmiddelentekorten en -defecten van het CBG en de IGJ heeft in 2022 meer langdurige, ernstige tekorten gemeld gekregen – zie de rapportage van het meldpunt uit 2022. Overigens betekent een melding bij het Meldpunt niet dat er ook daadwerkelijk een leveringsprobleem of tekort ontstaat: voor de meeste geneesmiddelen die tijdelijk niet beschikbaar waren, was een alternatief geneesmiddel beschikbaar voor de patiënt. (Ziekenhuis-)apothekers besteden dagelijks veel tijd aan het zoeken naar alternatieven om ervoor te zorgen dat patiënten zo min mogelijk problemen ervaren door leveringsproblemen- of tekorten van hun geneesmiddel.
Het ontstaan van geneesmiddelentekorten heeft meerdere oorzaken. De meeste leveringsproblemen ontstaan door vertraging van productie bijvoorbeeld door kwaliteitsproblemen of vrijgifte van eindproducten. Problemen met grondstoffen (tekort of vervuiling van grondstof) spelen ook een belangrijke rol in het ontstaan van leveringsproblemen. Als voor een bepaald geneesmiddel leveringsproblemen ontstaan is het ook niet zomaar mogelijk om op korte termijn de productie van vergelijkbare geneesmiddelen bij een of meerdere andere bedrijven te verhogen.
Het Meldpunt controleert voor iedere melding of firma’s of apotheken alternatieven kunnen bieden. Voor veel geneesmiddelen is dit het geval, waardoor leveringsproblemen kunnen worden opgevangen. Een patiënt krijgt hetzelfde geneesmiddel van een ander merk. In enkele gevallen kan een tekort worden opgevangen door apotheekbereidingen. Soms kan een tekort niet worden opgevangen met een alternatief in Nederland, uit het buitenland of door een apotheekbereiding. Dan is sprake van een ernstig tekort. Het CBG en de IGJ stemmen met de wetenschappelijke vereniging af of andere maatregelen, bijvoorbeeld aangepast behandelplan, nodig zijn.