RVS: ‘goede zorg is meer dan bewezen zorg’
‘Goede zorg kun je niet enkel baseren op wetenschappelijk bewijs’, stelt de Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving (RVS) in het advies Zonder context geen bewijs. De RVS wil de context waarin de zorg wordt verleend meer centraal stellen. Federatievoorzitter Marcel Daniëls nam het rapport op 19 juni in ontvangst. Daniëls: “Wij onderschrijven het advies van harte. Artsen zullen zich hier vanuit hun dagelijkse werk goed in herkennen. Het sluit ook goed aan bij onze activiteiten van dit moment en bij onze toekomstvisie Medisch Specialist 2025, waarin het aanpassen van zorg aan de situatie van de individuele patiënt een belangrijk speerpunt is.”
Verschillende kennisbronnen inzetten
De RVS stelt dat het accent in de zorg teveel is komen te liggen op externe verantwoording, transparantie, standaardisatie en controle. Veel waardevolle elementen in de persoonlijke relatie tussen cliënt en zorgverlener zijn met bestaande onderzoeksmethoden en indicatoren niet te vatten. Met dit advies wil de RVS de discussie aangaan over een nieuw fundament voor goede zorg: “We moeten met elkaar telkens de dialoog aangaan over wat goede zorg is. Met de context van mensen als belangrijke input”, stelt raadslid Jan Kremer. “Medische besluitvorming in de praktijk is gebaseerd op het verbinden van verschillende kennisbronnen, zoals verhalen, ervaringen, lokale data en wetenschappelijk bewijs. Dit vraagt in het toezicht en in de betaling van zorg om meer vertrouwen in de afweging die professional en patiënt met elkaar maken.”
Richtlijnen: meer dan evidence
Marcel Daniëls: “Evidence-based medicine als beweging heeft ons veel gebracht en is nog steeds zeer waardevol. Het biedt ons bijvoorbeeld via richtlijnen een kapstok voor ons handelen, gestoeld op degelijk wetenschappelijk bewijs. Maar, zoals de RVS ook al aangeeft: goede zorg is niet per definitie bewezen zorg. Daarom nemen medisch specialisten bij de ontwikkeling van richtlijnen niet alleen evidence mee als bron, maar ook het patiëntenperspectief en ervaringen uit de praktijk. Om onderzoek naar wetenschappelijk bewijs nog beter te laten aansluiten bij de praktijk, maken steeds meer wetenschappelijke verenigingen hun onderzoeksagenda’s in samenwerking met patiëntenverenigingen. In de spreekkamer moet vervolgens de vertaalslag worden gemaakt van de richtlijn naar de individuele patiënt. Het goed kunnen integreren van alle beschikbare informatie voor goede zorg aan die ene individuele patiënt, dat kenmerkt de professional.”
Patiënt centraal
Zorg op maat, gezamenlijke besluitvorming door arts en patiënt - een belangrijk aandachtspunt in het RVS-advies - is ook een speerpunt van de visie Medisch Specialist 2025 die de Federatie dit voorjaar presenteerde. Daniëls: “De afgelopen jaren hebben we belangrijke stappen gezet om de patiënt steeds meer bij de zorg te betrekken en in de komende jaren blijven we hier veel aandacht aan geven. In de opleiding, maar ook in de spreekkamer. Zo ontwikkelen artsen en patiënten gezamenlijk consultkaarten en keuzehulpen en wordt patiënteninformatie geschreven voor thuisarts.nl. Door de verschillende kennisbronnen op een effectieve manier in te zetten, willen we de zorg aan de patiënt steeds verder verbeteren.”