Optimaal functioneren bij álle artsen op de agenda

De KNMG heeft vandaag het ‘Basisdocument Optimaal Functioneren’ gepubliceerd. Zij wil daarmee álle artsen stimuleren om het beleid en de instrumenten rondom optimaal functioneren verder te ontwikkelen en te verbeteren. Een belangrijke bron voor het basisdocument was het Visiedocument Optimaal Functioneren van de Federatie Medisch Specialisten uit 2013. De Federatie voert sinds 2008 actief beleid op het onderwerp.

De KNMG doet een aantal aanbevelingen in haar basisdocument, bijvoorbeeld op het gebied van opleiding, het instellen van een reglement bij mogelijk verminderd functioneren en een open aanspreekcultuur. Optimaal Functioneren gedijt in een omgeving waarin een sfeer en cultuur van vertrouwen mogelijk is en waarin leren centraal staat. Een cultuur waarin raden van bestuur, patiënten, medisch specialisten, verpleegkundigen en aios open met elkaar kunnen omgaan. Het belang hiervan blijkt ook uit de uitkomsten van de enquête over onbedoelde uitkomsten van zorg die de Federatie onlangs heeft uitgebracht.

85% van medisch specialisten doet mee

Sinds 2013 heeft de implementatie van kwaliteitsinstrumenten in de medisch-specialistische zorg een vogelvlucht genomen. Zo is het IFMS-systeem in vrijwel alle ziekenhuizen geïmplementeerd. Dit zijn tweejaarlijkse gesprekken waarin een individuele medisch specialist door collega’s, medewerkers en patiënten een spiegel op het functioneren wordt voorgehouden. Ruim 85% van alle medisch specialisten doet mee aan IFMS. Andere elementen van het Visiedocument Optimaal Functioneren van de Federatie zijn betrokkenheid van artsen en alle geledingen binnen de instellingen, deskundigheidsbevordering (geaccrediteerde bij- en nascholingen) en kwaliteitsvisitaties van de vakgroep. Daarnaast spreekt het Visiedocument ook de werkomgeving van de arts aan om te helpen een klimaat te creëren waarin optimaal gefunctioneerd kan worden.

Lerend verbeteren

Het lerend verbeteren wordt binnen de medisch-specialistische doelgroep, naast IFMS, ook zichtbaar door de vijfjaarlijkse kwaliteitsvisitaties. Om verbeteringen te kunnen verankeren, worden conclusies en aanbevelingen van de intercollegiale bespiegelingen op het functioneren van de vakgroep ook gedeeld met de medische staf en de raad van bestuur van het ziekenhuis. Nieuw binnen de kwaliteitsvisitatie is het advies tot de deelname van een niet-medisch specialist aan de visitatie. Hoewel leden van het visitatieteam zelf ook op niet-medische competenties letten, zoals communicatie, bejegening en samenwerken, biedt het perspectief van een extern deskundige hierop een meerwaarde.

Vernieuwing modelreglement

In vrijwel alle ziekenhuizen wordt het ‘Modelreglement mogelijk disfunctionerend medisch specialist’ of een afgeleide hiervan gehanteerd. Om te voorkomen dat een melding van mogelijk disfunctionerende medisch specialisten pas gedaan wordt als oplossingen niet meer haalbaar zijn ontwikkelt de Federatie een nieuwe ‘Modelprocedure functioneringsvraag’ waarin een zorgvuldige procedure rondom het onderzoek en een verbetertraject nog beter worden geregeld.

Gerelateerd nieuws

Leidraad IFMS: minder administratielast

De Federatie Medisch Specialisten heeft de punten in de leidraad IFMS die administratielast kunnen veroorzaken aangepast. De leidraad uit 2014 beschreef te minutieus op welke wijze uitvoering dient te worden gegeven aan IFMS. De nieuwe uitgave ‘IFMS: Terug naar de bedoeling’ geeft meer vrijheid voor eigen invulling.

Het belang van een open en veilige cultuur

Op dinsdag 31 mei besteedde het tv-programma Zembla opnieuw aandacht aan het UMC Utrecht. In deze uitzending werd teruggeblikt op de gebeurtenissen in dit ziekenhuis nadat bekend werd dat een aantal calamiteiten niet gemeld waren en er sprake bleek van een onvoldoende open werkcultuur. De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) bracht hierover onlangs een rapport uit. Daarin werd benadrukt dat in elke zorginstelling sprake moet zijn van een veilige en open cultuur, waarin calamiteiten gemeld kunnen worden en men kan leren van fouten.

Is het een calamiteit, complicatie of incident?

Elke medisch specialist is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de door hem of haar geleverde zorg. Bij een onbedoelde gebeurtenis of uitkomst van zorg is het niet altijd meteen duidelijk of het een calamiteit, complicatie of incident is. Zijn de verschillen wel zo duidelijk? En als er sprake is van een onbedoelde gebeurtenis of uitkomst van zorg, wat staat je als medisch specialist dan te wachten? De nieuwe animatie ‘Calamiteit, complicatie of incident?’ geeft antwoord op deze vraag.

Themaraad Optimaal Functioneren en Openheid

Speciale Themaraad Kwaliteit van de Federatie Medisch Specialisten ter ere van het afscheid van Marcel Daniëls als voorzitter van de Raad Kwaliteit.

Geleerde lessen calamiteiten leiden tot betere zorg

De lessen die artsen en andere zorgaanbieders leren van calamiteiten moeten zij met elkaar delen. Zo kan men leren van elkaars fouten. Dit standpunt benadrukt de Federatie Medisch Specialisten wederom in reactie op het rapport ‘In openheid leren van meldingen’ dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) op 16 november publiceerde. De Inspectie concludeert dat ziekenhuizen vaker calamiteiten melden, waardoor de zorg veiliger wordt.

Marcel Daniëls: Calamiteiten melden om zorg te verbeteren

In de uitzending van Zembla van 2 maart stond de vraag centraal waarom calamiteiten niet gemeld worden. Marcel Daniëls, cardioloog en bestuurslid van de Federatie Medisch Specialisten, reageerde als volgt in de uitzending: "Dat is waar de Federatie van Medisch Specialisten voortdurend op hamert: een calamiteit wordt gemeld en uitgezocht zodat we met z’n allen in Nederland er van kunnen leren”. Ook bij twijfel of iets een calamiteit is, hebben we voordeel bij het melden ervan.

Gerelateerde documenten