Arbeidsmarktpositie startende medisch specialisten moet hoog op de agenda
Een groeiende groep medisch specialisten heeft problemen om een vaste aanstelling binnen het eigen specialisme te vinden. Dit wordt bevestigd door een peiling van de Federatie Medisch Specialisten en de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD). De Federatie en de LAD roepen alle betrokken partijen op om deze kwestie hoog op de agenda te plaatsen.
Federatievoorzitter Peter Paul van Benthem: ‘Wij nemen samen met onze leden de wetenschappelijke verenigingen, deze kwestie zeer serieus en hebben het hoog op onze agenda geplaatst. Ik kan er begrip voor hebben dat dit probleem niet van vandaag op morgen op te lossen is, maar ik ga ervan uit dat het vanaf nu ook hoog op de agenda staat bij NVZ, NFU, ziekenhuizen, medische staven, msb’s, zorgverzekeraars en bij het ministerie van VWS. LAD-voorzitter Suzanne Booij vult aan: ‘Om jonge medisch specialisten gemotiveerd te houden, is het belangrijk dat ze een eerlijke kans krijgen op een vast contract binnen hun specialisme. Als dat niet lukt, is dat een probleem van ons allemaal.’
Gezamenlijke aanpak
‘Het is eeuwig zonde als een jonge medisch specialist na een jarenlange opleiding geen aansluiting vindt op de arbeidsmarkt.’ zegt Van Benthem. Elke partij die hier een rol in heeft, moet de handschoen oppakken. Alleen samen komen we een stap voorwaarts richting oplossingen. Van Benthem: ‘We hebben de problematiek besproken met de wetenschappelijke verenigingen tijdens onze algemene vergadering. Ook hebben de Federatie, de LAD en De Jonge Specialist samen met een groep startende medisch specialisten de situatie geanalyseerd. De zorgen over de arbeidsmarktproblemen voor startende specialisten worden breed gedeeld.’
Erfenis uit verleden
Deze arbeidsmarktproblematiek is complex en kent geen eenvoudige snelle oplossing. Zo zijn er verschillende oorzaken aan te wijzen, zoals het beleid van het ministerie van VWS om in de periode 2012-2014 veel artsen op te leiden, zodat marktwerking zou ontstaan in vraag en aanbod. Daarom werd in de Capaciteitsorgaan-ramingen voor het aantal opleidingsplaatsen ook tijdelijk geen rekening gehouden met instroom van medisch specialisten uit het buitenland. Daarnaast is er al jaren sprake van een budgettaire nullijn of minimale groei van het budget voor de ziekenhuiszorg.
Objectiveren, agenderen en aanpakken
De Federatie heeft 2.400 reacties gekregen op de peiling die was uitgestuurd naar een groep van 7.000 medisch specialisten jonger dan 45 jaar. De cijfers uit deze peiling geven geen volledig inzicht maar bevestigen wel het beeld dat we hadden. Om in de toekomst een beter en sneller beeld te kunnen krijgen, werken de Federatie, de LAD en De Jonge Specialist aan een jaarlijkse monitor. Booij: ‘Ten eerste moeten we de kwestie objectiveren door te zorgen voor goede cijfers. Daarmee kunnen we goed analyseren waar de problemen zitten en daarmee werken aan de oplossingen. Ten tweede willen we de kwestie agenderen. Het moet bij alle werkgevers en beleidsbepalende instanties hoog op de agenda komen want alleen samen kunnen we de complexe oorzaken aanpakken en in de toekomst voorkomen.’
Van Benthem: ‘Tot slot willen we de goede voorbeelden verzamelen en delen. Het heeft geen zin om naar anderen te wijzen en elkaar de schuld te geven. Het is veel beter om te wijzen op de positieve effecten van een goede aanpak van het probleem. Als ze bijvoorbeeld in Maastricht een goed initiatief hebben verzonnen om startende specialisten aan een vast contract te helpen dan moeten ze dat voorbeeld in Groningen ook kennen. Samen voelen we de verantwoordelijkheid voor onze startende medisch specialisten. Samen gaan we aan de oplossingen werken.’
Uitkomsten
Van de 2.400 startende medisch specialisten die de enquête hebben ingevuld is 62% vrouw en 38% man met een gemiddelde leeftijd rond 37 jaar. Een ruime meerderheid (94%) is werkzaam binnen het eigen specialisme. Hiervan werkt 74% in dienstverband, is 24% vrijgevestigd en een klein deel is zzp’er (2%). De helft van de medisch specialisten in dienstverband heeft een tijdelijk contract, waarvan ongeveer driekwart al één of twee tijdelijke contracten achter de rug heeft. Een kleiner deel (14%) heeft drie of zelfs al vier tijdelijke contracten (7%) gehad. De respondenten werken voornamelijk in een algemeen ziekenhuis (64%) en in een universitair medisch centrum (21%).
Uit de peiling blijkt ook dat 152 startende medisch specialisten niet werkzaam zijn binnen het eigen specialisme. De voornaamste reden daarvoor is dat ze simpelweg geen baan kunnen vinden. Veel starters hebben daarom een of meerdere fellowships gehad of zijn gestopt door gebrek aan baankansen. Ruim driekwart (81,2%) van de groep medisch specialisten die geen baan binnen het eigen specialisme kan vinden, heeft vaker dan twee keer moeten solliciteren. 8,5% heeft tien keer moeten solliciteren op een functie. ‘Er zijn weinig vacatures en als er een vacature is, dan reageren er 30 tot 40 kandidaten,’ zegt een startende medisch specialist. Overigens geldt dit niet voor alle specialismen.
De grootste groep respondenten is ingeschreven als medisch specialist in de jaren 2016 tot 2020. Daarnaast lijkt de arbeidsmarktproblematiek zich op dit moment toe te spitsen op een aantal specialismen zoals interne geneeskunde, orthopedie en heelkunde.
Bekijk de resultaten van de peiling