Individualiseren

Gedurende je opleiding krijgt een aios een steeds scherper beeld van wat voor soort dokter hij of zij wilt worden. Daarvoor is het noodzakelijk dat de opleiding flexibel is en verdiept kan worden op basis van de interesses van de aios. Dit individualiseren gebeurt op medisch inhoudelijke onderwerpen maar ook op specifieke competenties en maatschappelijke thema’s. In het individueel opleidingsplan leggen de aios en opleider vast hoe de individualisering er concreet uitziet. Het individualiseren kan van invloed zijn op de opleidingsduur.

Lees ook: Opleidingsplannen, Voortgang en beoordeling, Opleidingsduur en Bedrijfsvoering

Portfolio

Elke aios heeft zijn eigen werkervaring, leerdoelen en leertempo. De medische vervolgopleiding wordt daarop aangepast. Bij het individualiseren van de opleiding wordt van je opleider een coachende, begeleidende en faciliterende rol verwacht. Aan de hand van een portfolio worden de vorderingen besproken en individuele leerdoelen bijgesteld. Je portfolio bestaat onder andere uit je individueel opleidingsplan, een beschrijving van de competenties en tot welk niveau die zijn ontwikkeld, en een overzicht van toetsmomenten en beoordelingen. Het portfolio is digitaal, en ingericht volgens de structuur van het landelijk opleidingsplan. De wetenschappelijke vereniging onderhoudt het e-portfolio. 

Competentiegericht opleiden

Naast de kennis van en vaardigheid in het medisch domein, is samenwerken in multidisciplinaire teams of de communicatie met de patiënt net zo belangrijk om een goede dokter te zijn. De CanMEDS-competenties beschrijven over welke eigenschappen je als dokter moet beschikken om je vak goed te kunnen uitoefenen. Ze zijn ontwikkeld door het Royal College of Physicians and Surgeons of Canada. De term CanMEDS is een samentrekking van de woorden Canadian Medical Education Directives for Specialists. Er zijn zeven CanMEDS-competenties:

  1. Medisch handelen 
  2. Communicatie
  3. Samenwerking
  4. Kennis en wetenschap
  5. Maatschappelijk handelen
  6. Organisatie 
  7. Professionaliteit

Binnen het project CanBetter zijn deze algemene competenties een paar jaar geleden vertaald naar praktische, actuele en discipline-overstijgende thema’s: 

Discipline-overstijgend

Als aios leer je het vak grotendeels op de werkvloer. Daarnaast krijg je specialisme-specifiek en discipline-overstijgend onderwijs (DOO). De wetenschappelijke vereniging biedt het specialisme-specifieke onderwijs aan, bijvoorbeeld over ziektebeelden en onderzoek binnen het vakgebied. Daarnaast kun je deelnemen aan DOO met een bepaald maatschappelijk thema zoals ouderenzorg en patiëntveiligheid. DOO volg je meestal in de opleidingsinstelling en wordt vaak georganiseerd in samenwerking met andere opleidingsinstellingen binnen de OOR (Onderwijs- en Opleidingsregio). 

Maatschappelijke thema’s

De algemene competenties - alle competenties behalve ‘medische handelen’ - worden concreter en praktisch herkenbaar als ze worden bekeken in het licht van actuele, maatschappelijk relevante thema’s. Het is dus belangrijk dat aios zich profileren op bepaalde specialisme-overstijgende thema’s zoals medisch leiderschap, wetenschap en patiëntveiligheid. Wetenschappelijke verenigingen kunnen ervoor kiezen actuele thema’s en de mogelijkheid voor aios om zich in thema’s te profileren op te nemen in het landelijk opleidingsplan. Dit biedt houvast voor aios en opleiders.  
Lees meer onder Actuele thema’s. 

Stages 

Verdieping van de vervolgopleiding kan ook door het volgen van keuzestages. Op de website van de Opleidingsetalage presenteert een groot aantal vakgroepen hun (soms unieke) stagemogelijkheden. Hier kun je opleidingsonderdelen zoeken en vergelijken. Dat kan per specialisme en per regio.

Wetenschap en promoveren

De meeste medische vervolgopleidingen hechten veel waarde aan wetenschappelijk onderzoek. Bij sommige opleidingen is dat een verplicht onderdeel, bij andere opleidingen kan de aios in de differentiatiefase aan het eind van de opleiding kiezen voor profilering op wetenschappelijk gebied. Daarnaast krijgen aios vaak de gelegenheid om (deels) tijdens hun opleiding te promoveren.

Ondersteuningsmateriaal