“Orde van Medisch Specialisten klaar met discussie over gedwongen dienstverband”
Het achterhaalde idee om alle medisch specialisten in een dienstverband te dwingen ligt weer op tafel. Naar aanleiding van een forumenquête onder 43 economen kopte NRC van maandag 21 januari dat een gedwongen dienstverband voor vrijgevestigde medisch specialisten de oplossing zou zijn voor behoud van betaalbaarheid van zorg. Het artikel schetst een eenzijdig en onterecht beeld van de vrijgevestigde medisch specialisten als veroorzaker van stijgende zorgkosten.
Achterhaald beeld
De forumenquête en het artikel zijn gebaseerd op het beeld dat de vrijgevestigde medisch specialist een te sterke productieprikkel heeft, daardoor onnodige zorg levert en de zorgkosten opdrijft. Dit beeld is onjuist en achterhaald. Kosten van medisch specialistische zorg worden namelijk al beheerst.
Na de overschrijdingen in 2008 en 2009 zijn in 2010 en 2011 tariefkortingen doorgevoerd. Vervolgens zijn de OMS, Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen en het ministerie van Volksgezondheid in een convenant voor 2012, 2013 en 2014 het beheersmodel overeengekomen. Hiermee wordt de omzet van vrijgevestigde medisch specialisten vooraf gemaximeerd.
Vermeende productieprikkels en overschrijdingen worden door dit beheersmodel voorkomen en de groei van de medisch specialistische zorg is de laatste jaren dan ook afgenomen. Het probleem van de stijgende zorgkosten zit niet in de cure (huisartsen, ziekenhuiszorg), maar vooral in de care (thuiszorg, verpleeghuizen).
Geen oplossing, maar averechts effect
In Nederland werken medisch specialisten in dienstverband naast vrijgevestigde medisch specialisten en dit gemengde systeem werkt goed. We kennen hier relatief weinig verrichtingen per medisch specialist en relatief weinig medisch specialisten per inwoner in vergelijking met andere Europese landen. In Engeland werken alle artsen in dienstverband en daar is het aantal verrichtingen juist hoger. De voorgestelde oplossing van een gedwongen dienstverband draagt niet bij aan het beheersen van de kosten met behoud van de goede kwaliteit van zorg. Een gedwongen overstap naar dienstverband leidt namelijk niet tot nog lagere kosten of betere kostenbeheersing. Sterker nog, het kost 2 miljard euro om de investeringen van de vrijgevestigde medisch specialisten af te kopen.
Gedwongen dienstverband is een maatregel met averechts effect. Onafhankelijke onderzoeken voorspellen juist een toename van wachtlijsten en een kostenverhoging. Ook het in opdracht van de minister uitgevoerde onderzoek van de commissie Meurs plaatst kritische kanttekeningen bij een gedwongen overstap naar dienstverband en noemt deze zelfs onhaalbaar en ongewenst.
Integrale bekostiging en ondernemerschap
Partijen zijn overeengekomen dat per 2015 één tarief per behandeling zal gelden voor medisch specialist en ziekenhuis. Deze brengt belangen van de vrijgevestigde medisch specialist en ziekenhuis op één lijn. Ook is afgesproken om in de aanloop naar 2015 te onderzoeken hoe met de vrije keuze voor verschillende vormen van ondernemerschap wordt omgegaan.
De OMS pleit voor behoud van keuzevrijheid tussen dienstverband en vrij beroep zodat in ieder ziekenhuis de meest geschikte werkvorm wordt gekozen. Op basis van het rapport Medisch Specialist 2015 (Hilders) heeft de OMS in november 2012 een discussienota Positionering 2015 gepresenteerd waarin de focus ligt op het creëren van gelijkgerichte belangen tussen ziekenhuis en medisch specialist via participatie door zeggenschap, financiële medeverantwoordelijkheid of mede-eigenaarschap.
Verleg focus
De OMS wil af van de discussie over een gedwongen dienstverband. De curatieve zorg in Nederland staat in internationaal perspectief op een kwalitatief hoog peil, met een hoge gemiddelde productiviteit, een relatief laag aantal medisch specialisten per hoofd van de bevolking en een relatief laag aantal ingrepen (bron: rapport commissie Meurs, 2012). Vergeleken met andere Europese landen zijn de uitgaven aan curatieve zorg in Nederland het laagst (bron: Sirm-onderzoek, 2012). Naar Europese normen hebben we de zorg rondom het ziekenhuisbed dus kwalitatief goed, doelmatig en professioneel georganiseerd. Wachtlijsten zijn er niet, het pakket is breed, eigen bijdragen zijn laag.
Laat de artsen zelf kiezen of ze in dienstverband of als vrijgevestigde willen werken, bij beiden staat de kwaliteit van zorg voorop.
Frank de Grave, Voorzitter van de Orde van Medisch Specialisten (OMS)
Janko de Jonge, neuroloog, Voorzitter Kamer Vrij Beroep (OMS)
Leon Winkel, kinderarts, Voorzitter Kamer Dienstverband (OMS)