Nieuwe richtlijnmodule Gepast opioïdengebruik

De Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) lanceert een richtlijnmodule voor het gepast gebruik van medicijnen met een zeer sterke pijnstillende werking. Deze opioïden, waaronder morfine, worden door bijna een miljoen Nederlanders gebruikt. De module komt op het moment dat het aantal gebruikers van zeer sterke pijnstillers in Nederland weer stevig groeit. 

Deze toename is extra risicovol omdat de informatieverstrekking over de verstrekte opioïden zeer geregeld niet op orde is. De NVA wil met deze richtlijn de informatievoorziening rond het verstrekken van opioïden verbeteren en juist gebruik ervan bevorderen. Want deze pijnstillers zijn onmisbaar in de behandeling van pijn, zowel in acute vorm als na een operatie. ‘Sinds enkele jaren is er een maatschappelijke discussie gaande over opioïdgebruik’, zegt Maarten Mensink, anesthesioloog en voorzitter van de werkgroep die de richtlijnmodule heeft opgesteld. ‘In 2019 kwam vanuit het ministerie van VWS de vraag om in te zetten op preventie van een opioïdencrisis zoals die in Amerika is ontstaan. Een van de projecten die daarvoor zijn opgezet, is onze richtlijnmodule. Anesthesiologen en vooral anesthesioloog-pijnspecialisten hebben hierin een speciale rol vanwege hun specifieke kennis. Met deze module geven wij invulling aan die verantwoordelijkheid.’

De richtlijnmodule geeft concrete handvatten voor het opzetten van een ziekenhuisbreed opioïdenprogramma voor postoperatieve en acute pijn. Het omvat vijf elementen: standaard pijnmedicatieopdrachten in het kwaliteitssysteem die zijn gericht op restrictief voorschrijven, educatie van alle voorschrijvers, betere voorlichting van patiënten met een mogelijke indicatie voor opioïden, meer aandacht voor verstandige keuzes rondom opioïden en een speciaal afbouwschema.

Samenwerking

De richtlijn is opgesteld op initiatief van de NVA in samenwerking met vertegenwoordigers vanuit de internisten, orthopeden, revalidatieartsen, chirurgen, kno-artsen, klinisch geriaters, neurochirurgen, neurologen, gynaecologen, plastisch chirurgen, psychiaters, urologen, ziekenhuisapothekers, mond- kaak- en aangezichtschirurgen, Patiëntenfederatie Nederland, Vereniging voor Verslavingsgeneeskunde Nederland en het Samenwerkingsverband Pijnpatiënten naar één stem. Het project is gefinancierd met Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten en begeleid door het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten.