Nieuwe leidraad verantwoord wisselen medicijnen

UPDATE: Op 28 november 2022 is een update van deze leidraad verschenen.

Patiënten krijgen regelmatig een ander geneesmiddel mee dan zij gewend zijn. Er vindt dan een wisseling plaats van het merk of het label van een medicijn. Dat kan leiden tot onrust, klachten en vragen bij patiënten. De leidraad Verantwoord wisselen medicijnen dient als handvat voor patiëntenorganisaties, voorschrijvers, apothekers en zorgverzekeraars om in de praktijk te komen tot een verantwoorde wisseling van een medicijn met dezelfde werkzame stof, sterkte, toedieningsvorm en afgiftepatroon. De leidraad gaat nadrukkelijk niet over situaties waarin er sprake is van therapeutische substitutie.

De basis van deze leidraad is dat de voorschrijver, apotheker en zorgverzekeraar vanuit hun professionele verantwoordelijkheid gezamenlijk zorg dragen voor veilig, doeltreffend en betaalbaar medicijngebruik. Selma Tromp, neuroloog en bestuurslid bij de Federatie Medisch Specialisten is blij met de gezamenlijke afspraken in de leidraad: ‘Voor de patiënt is het van groot belang dat er goede afspraken zijn over verantwoord wisselen van medicijnen. Er zijn mensen voor wie het wisselen van een geneesmiddel problemen met zich meebrengt. De grote meerderheid van de patiënten heeft weinig last van een wisseling, maar voor de mensen voor wie het hinderlijk is, moeten we het goed regelen. De leidraad bevat heldere werkafspraken hiervoor.’

Medische noodzaak

Het kan voorkomen dat een voorschrijver het op basis van individuele patiëntgebonden factoren medisch niet verantwoord vindt dat een patiënt behandeld wordt met een ander merk medicijn. In dat geval kan de voorschrijver “medische noodzaak” op het recept vermelden en zo voorkomen dat een ander medicijn wordt afgeleverd. Als alleen de patiënt een voorkeur heeft voor een specifiek medicijn is dat onvoldoende reden voor medische noodzaak. Of er sprake is van medische noodzaak is de eindverantwoordelijkheid van de voorschrijver. Ook hierover zijn heldere afspraken gemaakt. 

Over de leidraad

Patiëntenfederatie Nederland, Nederlands Huisartsen Genootschap, Landelijke Huisartsen Vereniging, Federatie Medisch Specialisten, Zorgverzekeraars Nederland en de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie hebben gezamenlijk de leidraad opgesteld. De effecten van de werkafspraken worden gemonitord.