Federatie werkt aan beter onderzoeksklimaat

Onderzoeksdata die nog niet voldoende gedeeld worden, data uit kwaliteitsregistraties die nog niet benut worden voor onderzoek, gebrek aan samenwerking, belemmerende procedures en regelgeving: in het onderzoeksveld lopen medisch specialisten tegen de nodige knelpunten aan. In de position paper ‘de medisch specialist in de rol van wetenschapper’ die afgelopen week werd aangeboden aan ZonMw-voorzitter Jeroen Geurts, staat beschreven hoe de Federatie wil komen tot betere randvoorwaarden voor wetenschappelijk onderzoek.

 

Op het snijvlak van wetenschap en de klinische praktijk heeft de medisch specialist een sleutelrol. Hij of zij kan vragen vanuit de praktijk vertalen naar wetenschappelijk onderzoek én de resultaten daarvan weer inzetten voor de patiënt: een cyclus die leidt tot steeds betere zorg. Die visie vormt de basis om de komende jaren aan de slag te gaan om een betere werksetting en positie te creëren voor arts-onderzoekers in het onderzoeksveld. Peter Paul van Benthem, voorzitter van de Raad Wetenschap & Innovatie van de Federatie: “De medisch specialist kan door zijn dubbelrol als onderzoeker en clinicus de verbinding leggen tussen de diverse betrokkenen om gezamenlijk onderzoek te verbeteren.” De belangrijkste knelpunten waar de Federatie mee aan de slag gaat, hebben betrekking op wet- en regelgeving, samenwerking, wetenschappelijke integriteit en financiering.

Wet- en regelgeving

Er geldt momenteel strikte wetgeving bijvoorbeeld op het gebied van deelname aan onderzoek en privacy. De uitvoerbaarheid van onderzoek en de huidige wetgeving staan steeds meer op gespannen voet met elkaar. Onderzoek doen wordt hierdoor bureaucratischer, duurder en het risico bestaat dat kennis niet snel genoeg zijn weg vindt naar de klinische praktijk.

Wetenschappelijke integriteit

Binnen de huidige onderzoekscultuur is er sprake van beloning gebaseerd op aantal en impact van publicaties bij sterke concurrentie tussen onderzoekers. Dit kan haaks staan op ‘goed onderzoek doen’ (de juiste vragen stellen) en ‘onderzoek goed doen’ (methodologisch correct uitvoeren). Het werkt zaken in de hand zoals het niet publiceren van ‘negatieve’ resultaten, het beantwoorden van andere onderzoeksvragen dan in opzet aangegeven en het niet beschikbaar stellen van de data voor andere onderzoekers.

Samenwerking

Het huidige wetenschapsveld is niet altijd gericht op samenhang en samenwerking. Belangen van individuele ziekenhuizen, kennisinstellingen en onderzoeksgroepen zijn vaak leidend, terwijl samenwerking in onderzoek en het delen van kennis juist leidt tot de beste resultaten. Daarbij is het koppelen van databestanden steeds belangrijker. Op dit moment gebeurt dat nog onvoldoende en schieten de ICT-faciliteiten nog tekort.

Financiering

Medisch-wetenschappelijk onderzoek wordt gefinancierd door de overheid of vanuit fondsen en/of de industrie. De laatste jaren nemen de budgetten van deze instellingen steeds verder af. Om medisch-wetenschappelijk onderzoek in de toekomst te kunnen blijven bekostigen, moet een duurzame oplossing gevonden geworden.

Peter Paul van Benthem: “Er is bijvoorbeeld een werkgroep ingesteld die de opdracht heeft gekregen om de knelpunten van de lokale uitvoerbaarheid van onderzoek aan te pakken. Daarnaast werken we aan verdere ontwikkeling van evaluatie van zorg en de structurele bekostiging daarvan. Uiteindelijk willen we komen tot een onderzoeksklimaat dat bijdraagt aan onze ambitie om in 2025 de meest innovatieve, doelmatige en beste zorg ter wereld te kunnen leveren.”