Blog: Gedeelde bestuursverantwoordelijkheid in de zorg
4 AUGUSTUS 2022
'Je moet helemaal niet een “authentiek leider” zijn, zoals je nu zo vaak hoort. Je hebt een ambt te vervullen, en dat ambt vraagt dat je je vak verstaat, maar ook dat je je werk met een zekere bescheidenheid doet. Je staat in een traditie, en in de zorg moet je het samen met de professionals doen.' Een in mijn ogen rake quote van Pauline Meurs richting zorgbestuurders in het Financieele Dagblad onlangs. In haar inspirerende afscheidsrede brak ze een lans voor shared governance. Voor de podcast Stem van de dokter van de Federatie, met als onderwerp ‘bestuurbaarheid in de zorg’, sprak ik haar en ook voorzitter van de Raad van Bestuur van het Zuyderland ziekenhuis, David Jongen en longarts en voormaling msb-voorzitter van het Amphia ziekenhuis, Remco Djamin.
Wordt er in organisaties nog te weinig gebruik gemaakt van de expertise van zorgprofessionals? En zou elk ziekenhuis of elke instelling een structuur van 'shared governance' moeten inrichten? En hoe organiseer je dat dan? ‘Je moet je niet vergissen hoeveel in onze samenleving er nog steeds gedacht wordt vanuit eenheid van beleid van boven naar beneden. Dat denkt de politiek, het kabinet. Er is nog veel piramidaal denken’, zegt Pauline Meurs. ‘Als je met toezichthouders spreekt over het gedeelde model, dan zeggen ze “nee dat kan niet want dan word ik medebestuurder”. Maar dat is misschien helemaal niet zo verkeerd. Als je maar goed weet te onderscheiden wie welke rol heeft.’
Hoe het óók kan vertelt David Jongen: ‘In ons ziekenhuis hebben we de dualiteit op alle niveaus in de organisatie doorgevoerd. Dat betekent dat overal een dokter en iemand van het ziekenhuis de processen en de organisatie aansturen en dus ook samen optrekken. Dat werkt echt fantastisch. De bestuurbaarheid neemt toe, want je hebt samen de strategie bepaald.’ Ook heeft het Zuyderland een verpleegkundig stafbestuur met een chief nursing officer die een rechtstreekse overlegpartner en een aanspreekpunt is voor de Bestuursraad.
Remco Djamin geeft aan dat bij ‘shared governance’ de dokters goed verenigd moeten zijn. ‘Dat betekent ook dat je als dokter bereid moet zijn om breed te denken. Dus niet alleen over patiëntenzorg meedenken, maar ook over de ict, over geld en over kwaliteit en veiligheid.’
Ik ben er met mijn gasten wel uit dat gedeelde verantwoordelijkheid en een goede samenwerking tussen dokters, verpleegkundigen en de raden van bestuur van ziekenhuizen, veel mooie dingen kan opleveren. Met één overlegtafel wordt de bestuurbaarheid beter en neemt de gelijkgerichtheid en bestuurskracht in het ziekenhuis toe. Niet voor niets zegt de Federatie bij de nu lopende onderhandelingen over het integraal zorgakkoord dat de betrokkenheid en inbreng van medisch specialisten en andere zorgprofessionals bij de ontwikkeling van strategie en beleid in de regio en in het ziekenhuis geborgd moet worden.
Peter Paul van Benthem
Kno-arts en voorzitter Federatie Medisch Specialisten
Deze blog is vandaag gepubliceerd in Medisch Contact.