Multidisciplinaire 'outgroup'
Experimenteel onderzoek uit het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) naar het bevorderen van gelijkwaardige communicatie tussen verschillende beroepsgroepen in slechts een paar uur door het vormen van een multidisciplinaire 'outgroup' ter ondersteuning van interprofessionele samenwerking in de zorg.
Multidisciplinaire ‘outgroup’
Complexe patiëntproblemen vereisen vaak meer expertise dan een enkele beroepsgroep of specialisme kan leveren. Wederzijdse aanvulling is daarom van belang. Interprofessionele identificatie bevorderd de multidisciplinaire uitwisseling van kennis en kunde. Door het vormen van een ‘outgroup’, een groep waartoe men niet behoort en mee identificeert, kan je werken aan groepsvorming van personen die elkaar eerder niet zouden hebben opgezocht.
Leerdoelen
Door directe en indirecte strategieën is interprofessionele identificatie te bevorderen. De directe strategie heeft betrekking op expliciete leerdoelen:
- Het leren verhelderen van de eigen professionele rol.
- Het verduidelijken van de eigen rol ten aanzien van andere beroepsgroepen of specialismen.
- Het herkennen van interprofessionele problemen.
- Het controleren van de verenigbaarheid van behandelingen en/of oplossingen.
- Het realiseren van integrale c.q. interprofessionele planning.
- Het uitvoeren van die planning.
De indirecte strategie heeft betrekking op impliciete leerdoelen:
- Het vormen van een interprofessioneel netwerk waarbij iedere zorgprofessional het gevoel heeft erbij te horen.
- Het kweken van interprofessionele overtuiging bij alle betrokken zorgprofessionals die het belang inzien van een optimale wederzijdse samenwerking.
Werkwijze
Gelijkwaardige communicatie tussen verschillende beroepsgroepen is, indirect, in slechts een paar uur te bevorderen door multidisciplinaire ‘outgroups’ te vormen. Het vormen van deze groepen gaat in twee stappen. Eerst worden individuen toegewezen aan teams die uit meerdere beroepsgroepen bestaan. Hierdoor is de ene groep altijd een potentiële ‘outgroup’ van een andere groep. De tweede stap is het delen van prestatie- of andere informatie- over en met al die gemengde groepen, waardoor deze groepen zich van elkaar gaan onderscheiden door vergelijking.
Het experimenteel onderzoek in het UMCG is gebaseerd op een theorie over het vormen van een interprofessionele identiteit: de Extended Professional Identity Theory (EPIT). De eerste analyses van nieuwe studies tonen aan dat een interprofessionele identiteit doelgericht is te bevorderen en dat het teamprestaties kan voorspellen. Voor de bevordering van deze interprofessionele identificatie zijn zowel directe als indirecte strategieën onderzocht en effectief gebleken. De directe strategie omvat de expliciete kennis en kunde die nodig zijn voor interprofessionele samenwerking. Deze zijn afgeleid uit het Meta-Model of Interprofessional Development. De indirecte strategie is afgeleid van de EPIT en is gericht op groepsvorming.
Resultaten tot nu toe
De eerste experimenten zijn uitgevoerd binnen de Afdeling Tandheelkunde maar experimenten zijn ook toegepast op andere groepen. In totaal hebben nu twaalf verschillende beroepsgroepen in binnen- en buitenland deelgenomen aan hetzelfde type experiment in verschillende teamsamenstellingen en teamgroottes. In alle gevallen zijn soortgelijke resultaten gevonden. Het is de bedoeling ook de medische specialisten (in opleiding) hierbij te betrekken.
Voorafgaande aan het experiment, uitgevoerd binnen het UMCG, bleken multidisciplinaire teams vaak hiërarchisch te zijn. Na het experiment bleken teams die op de hoogte waren van interprofessionele presentaties van andere teams, elkaar onderling meer aan te vullen, elkaar vaker uit te laten spreken, onderling meer ideeën te delen en een meer gelijkwaardige communicatiestijl te vertonen. In teams binnen de controlegroep was dit niet het geval of bleek de teamcommunicatie soms zelfs te verslechteren.
Meer informatie
Meer informatie over dit experiment? Neem dan contact op met:
Jan Jaap Reinders, Centrum voor Tandheelkunde en Mondzorgkunde, UMCG – j.j.reinders@umcg.nl
Overzicht initiatieven van interprofessionele educatie