Pleidooi dermatoloog Annemie Galimont: Ga op Facebook, TikTok en Instagram

‘Ik kreeg altijd al patiënten op mijn spreekuur die foute informatie hadden opgepikt van internet. Eczeem zou door verkeerde voeding komen, hormooncrème zou gevaarlijk zijn. Na corona, dat een wantrouwen in instituties aanwakkerde, werd het vele malen erger. Dokters zouden aan de leiband van de farmaceutische industrie lopen. Je kent de filmpjes wel: ‘Wat dokters je niet vertellen’. Wereldwijd zijn miljoenen mensen de alternatieve waarheden gaan volgen van influencers, van zelfbenoemde experts. Niet per se uit kwade wil; soms is het moeilijk misinformatie te herkennen. De titel ‘kennisinstituut’ is niet beschermd en mensen kunnen zich te makkelijk deskundig noemen.

Wij artsen zien allemaal de gevolgen tijdens het spreekuur. Ik zie geïnfecteerde eczeemplekken omdat mensen hun voorgeschreven crème niet smeren. Of patiënten die een allergietest eisen terwijl ik weet dat het zinloos is. Ik hoor van een gynaecoloog dat vrouwen ongewenst zwanger raken omdat ze op TikTok bang zijn gemaakt voor de pil. Het is om gek van te worden. Je kostbare tijd en energie gaan op aan het weerleggen van onzin, het vergalt je werkplezier. Ik ben boos geweest, heb patiënten de spreekkamer uitgezet en heb zelfs overwogen te stoppen. Maar inmiddels ben ik positiever gestemd.

‘Begin met erkennen dat er een parallel universum bestaat naast de wereld van kennis en wetenschap’

Zeker, het is moeilijk, want voor veel mensen is de folder van het ziekenhuis niet langer leidend, maar het internet. En op dat internet hebben influencers het algoritme mee. Na één filmpje, krijg je meer van hetzelfde te zien. Hoe extremer, hoe meer views. De genuanceerde boodschap van een arts doet het veel minder goed. We zien het probleem, maar nog niemand heeft een strategie bedacht die dit tegen kan gaan. Toch denk ik dat we best wat kunnen bereiken.

Begin met erkennen dat er een parallel universum bestaat naast de wereld van kennis en wetenschap. Ik vermoed dat veel artsen niet vaak in dat universum komen. Dus ga op Facebook, Instagram en TikTok, en kijk daar eens rond, open en zonder oordeel. Wat wordt er beweerd, zit er een kern van waarheid in, waar zit de misinformatie? Als je dat weet, kun je met meer compassie het gesprek aangaan met de patiënt. Zeg: ‘Goed dat u zelf op zoek bent gegaan.’ Vraag waar iemand de informatie vandaan heeft. Benoem wat klopt, en vertel dan op welke punten jij het anders ziet. Best lastig, dat snap ik, want zelfs de jongste artsen zijn nooit getraind in het omgaan met non-believers.

Zelf ben ik actief op social media. Vijf jaar geleden ben ik de besloten Facebook-groep Huidopleiding gestart, die inmiddels meer dan zevenduizend leden telt. We delen kennis, bespreken casussen, en ze kunnen me vragen stellen. Het zijn mensen uit de schoonheid en verzorging, zoals kappers, schoonheidsspecialisten en pedicuren. Ik geloof in de kracht van ambassadeurs. Als ik deze mensen van betrouwbare informatie voorzie, kunnen zij die verspreiden in hun grote netwerk. Daarnaast plaats ik filmpjes op TikTok en Instagram over bijvoorbeeld zonnecrème of het herkennen van verdachte moedervlekken. We hoeven niet allemaal influencer te worden. Je kunt doen wat bij je past: spreken op bijeenkomsten, een stukje schrijven, een interview geven. Wat ook helpt: collega’s steunen die in de voorhoede vechten. Een like op Instagram of een compliment bij de koffieautomaat, zo klein kan het zijn.’

Annemie Galimont is dermatoloog in het Bravis ziekenhuis in Roosendaal en strijdt al jaren tegen misinformatie. Ze is actief op TikTok, Instagram, Facebook en binnen allerlei netwerken en vakorganisaties. Beluister ook de podcast Stem van de Dokter met Annemie over misinformatie.

Download het artikel als pdf
Lees meer artikelen uit het magazine