ZZP

Medisch specialisten werken op vele manieren: in dienstverband in een umc of algemeen ziekenhuis, in vrij beroep in een algemeen ziekenhuis, of als zzp’er. En dan zijn er nog psychiaters die een eigen praktijk hebben. Zzp’ers werken in instellingen of andermans praktijken, parttime of als professioneel waarnemer. Volgens de Federatie zijn zzp’ers in de zorg essentieel om de continuïteit en kwaliteit van zorg te waarborgen.   

Update zzp-beleid – einde handhavingsmoratorium Belastingdienst

Op 1 januari 2025 is het zo geheten handhavingsmoratorium opgeheven. Dat betekent dat de Belastingdienst kan handhaven op schijnzelfstandigheid. Vanaf 1 januari 2026 eindigt de 'zachte landing' van dit jaar en gaat de Belastingdienst weer handhaven, wat betekent dat boetes en naheffingen volgen als een samenwerking door de Belastingdienst wordt beoordeeld als een dienstverband. Wat betekent dat voor medisch specialisten en andere zorgverleners die parttime of fulltime als zzp’er werken?

In 2016 is de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelatie (wet DBA) ingevoerd, die schijnzelfstandigheid moest voorkomen. Deze wet leverde vanaf het begin veel onrust en discussie op, zowel in de maatschappij als in het parlement. Daarom is opdrachtgevers en de zelfstandigen een overgangsperiode geboden, het zogenaamde handhavingsmoratorium. Het handhavingsmoratorium hield concreet in dat de Belastingdienst bij de opdrachtgevers (praktijkhouders) in beginsel geen loonheffingen over het verleden naheft en ook geen boetes oplegt, als sprake is van een onjuiste kwalificatie van de arbeidsrelatie. Dit gebeurt alleen als er sprake is van kwaadwillendheid of na het geven van een aanwijzing. 

Sinds 1 januari 2025 is dit handhavingsmoratorium opgeheven en kan de Belastingdienst weer regulier handhaven. Daarbij wordt het handhavingsmoratorium gerespecteerd en wordt vanaf 1 januari 2025 terug gecorrigeerd (tenzij sprake is van kwaadwillendheid, dan kon ook al onder het moratorium gecorrigeerd worden naar het verleden). Besloten is in 2025 nog uit te gaan van een 'zachte landing', wat betekent dat dit jaar nog geen boetes worden geheven. Verder zijn de bestaande modelovereenkomsten, zoals die van waarneming door medisch specialisten, verlengd tot en met 31 december 2029. Zo ook die voor medisch specialisten die waarnemen. Je vindt deze documenten onder 'Gerelateerde documenten'.

Toekomst modelovereenkomsten

De Belastingdienst geeft aan dat er een verkenning naar de toekomst van de modelovereenkomsten plaatsvindt. Als een modelovereenkomst gehanteerd wordt, dan dient rekening te worden gehouden met het volgende: 

• Om zekerheid te kunnen ontlenen aan de modelovereenkomst moet daadwerkelijk worden gewerkt conform de feiten en omstandigheden zoals vastgelegd in de modelovereenkomst. Alleen dan wordt de opdracht bestempeld als ‘buiten dienstbetrekking’. De Belastingdienst beoordeelt altijd de feitelijke manier van werken.
• Controleer of de wijze van uitvoering van de overeenkomst in overeenstemming is met de daarin opgenomen afspraken, dat met de juiste versie van de overeenkomst wordt gewerkt en er in de dagelijkse uitvoering geen regels of verplichtingen worden opgelegd die eigenlijk alleen van toepassing zijn op werknemers.

We adviseren de ontwikkelingen op dit onderwerp goed te volgen en regelmatig met elkaar te bespreken of de samenwerking op bestaande basis wordt voortgezet.

Casus waarnemen in msb 

Samen met LHV, KNMT en LHV hebben wij duidelijkheid gevraagd aan de Belastingdienst en het ministerie van VWS over hoe zzp-situaties in de zorg beoordeeld worden en hoe continuïteit van zorg geborgd kan worden. Daarbij hebben wij aangeven dat waarneming essentieel is voor de continuïteit en kwaliteit van zorg en dat dat op zzp-basis mogelijk zou moeten blijven. 

Eind 2024 heeft de minister van VWS brancheorganisaties in de zorg in de gelegenheid gesteld casusposities in te dienen die bij kunnen dragen aan de zo nodige duidelijkheid. De Federatie heeft eind 2024 een casus ingediend van waarneming in het medisch specialistisch bedrijf. In juni 2025 is deze negatief beoordeeld, waarop wij in juli jongstleden onze inhoudelijke bezwaren hebben kenbaar gemaakt. In september hebben wij de definitieve reactie van de Belastingdienst hierop ontvangen. Samengevat is de conclusie van de Belastingdienst dat het lastig voorstelbaar is dat de waarnemer, die via het msb in het ziekenhuis medisch-specialistische werkzaamheden gaat verrichten, buiten dienstbetrekking werkzaam kan zijn. Let wel: dit is geen besluit of beschikking, echter een inschatting van een fictieve casus. Individuele situaties kunnen tot een ander oordeel leiden. 

De conclusie van de Belastingdienst op de door ons ingediende casus is wat ons betreft deels op onjuiste uitgangspunten gebaseerd. Als hierdoor waarnemen op basis van een zzp-contract wordt beoordeeld als schijnzelfstandigheid, heeft dat het ongewenste effect dat het steeds lastiger zal blijken om nog waarnemers te vinden. Daarmee komt de continuïteit en kwaliteit van zorg in het gedrang. Bovendien is wat ons betreft de gewenste duidelijkheid er nog steeds niet.

Verduidelijking wettelijk kader

Op dit moment wordt ook door de Tweede Kamer gewerkt aan een verduidelijking van het wettelijk kader rondom de kwalificatie van arbeidsrelaties. Deze aanpassing beoogt een hanteerbaar toetsingskader te bieden om te beoordelen wanneer er sprake is van een dienstverband en wanneer van werk als zelfstandige. Een van de voorstellen in dit kader is de Wet VBAR (Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden) en het Besluit beoordeling arbeidsrelaties. Op beide voorstellen hebben wij samen met andere brancheorganisaties gereageerd. De huidige planning gaat ervan uit dat de wet per 1 juli 2026 in werking treedt, maar dat kan nog schuiven.

Dit neemt niet weg dat de Belastingdienst vanaf 1 januari 2026 gaat handhaven, maar ook dat de modelovereenkomsten waarneming voor medisch specialisten van de Belastingdienst nog steeds gelden. Als je een andere zzp-overeenkomst sluit, is het hoe dan ook goed om eventueel aan de hand van de webmodule na te gaan of dit zzp-contract in de toekomst houdbaar is of dat je toch een andere werkrelatie moet overwegen.

De overheid heeft twee infographics opgesteld. Deze infographics geven weer waar een werkende of werkgevende in zorg en welzijn allemaal aan moet denken bij zzp-schap, inclusief hyperlinks naar publieke websites voor meer informatie.  

1. Is het een zzp-klus?
2. Voorkom schijnzelfstandigheid 

Bij vragen over dit onderwerp kun je terecht bij het Kennis- en dienstverleningscentrum via info@demedischspecialist.nl of 088 – 134 41 12.