1.500 dokters over passende zorg

Medisch specialisten gaan voorop in de beweging naar passende zorg voor de patiënt. Hoe doen ze dat? En wat hebben ze daarvoor nodig? De Federatie vroeg het aan haar achterban. Van zowel medisch specialisten in loondienst als in vrij beroep kregen we 1.500 voorbeelden en concrete suggesties voor wat zij nodig hebben om passende zorg verder te brengen. Dit is een selectie van hun reacties. Bekijk de infographic met belangrijkste resultaten en meer voorbeelden. 

Longarts, Zaandam:

'In de longoncologie zorg ik ervoor dat patiënten, zeker in de palliatieve fase, passende behandeling dicht bij huis krijgen. Regionale samenwerking is daarbij cruciaal.'

Kinderarts, Uden:

'Controle-afspraken zijn gereduceerd, kinderen krijgen vaker sondevoeding thuis en we dragen meer over aan de thuiszorg.'

Medisch microbioloog, Amsterdam:

'We geven advies over zinvolle diagnostiek, en dit begint bij kritisch meedenken: soms is het nodig de aanvrager te bellen bij dure aanvragen.'

Kno-arts, Apeldoorn:

'Niet-passende zorg is als het kopen van net niet passende schoenen die je niet draagt: duur en zonde. Passende zorg gaat lang mee en met plezier. Dáár moeten we op inzetten.'

Klinisch geriater, Purmerend:

'Dankzij directe afstemming met de specialist ouderengeneeskunde via een zorgcoördinator kon de patiënt snel doorstromen naar een passende verpleeghuisplek. Geen wachttijd, geen indicatiegedoe. Passende zorg in de praktijk.'

Neuroloog, Almere: 

'Passende zorg vraagt tijd voor échte gesprekken met patiënten - tijd die gewonnen kan worden met betere ondersteuning en slimmere digitale systemen.'

Chirurg, Den Bosch:

'We luisteren naar de wensen van de (oudere) patiënt en bespreken de kwaliteit van leven die een patiënt heeft na een operatie.'

Mdl-arts, Breda:

'Het geraamte voor passende zorg staat, met in het ziekenhuis centrale beoordeling van initiatieven in gezamenlijk overleg. De uitdaging blijft: gedeelde urgentie en visie creëren.'

Revalidatiearts, Roermond: 

'Voor een jongen met psychiatrische kenmerken hebben we in een digitaal MDO snel afgestemd wie wat kan doen. Zo konden we het traject inkorten en gerichter ondersteunen, in nauwe samenwerking met de betrokken hulpverleners.'

Anesthesioloog, Groningen:

'Waar mogelijk laten we patiënten niet naar het ziekenhuis komen voor een preoperatieve screening. Ze vullen thuis een vragenlijst in.'

Klinisch geneticus, Amsterdam:

'Binnen onze vereniging is een themadag over passende zorg georganiseerd. Commissies en werkgroepen werken dit nu uit in concrete voorstellen – zo brengen we het thema verder in de praktijk.'

Longarts, Rotterdam:

'Passende zorg moet niet alleen kwaliteit en doelmatigheid bevorderen, maar ook voorkomen dat onnodige zorgvraag ontstaat, zeker in de diagnostiek. Daar is goede communicatie en samen beslissen voor nodig tussen arts en patiënt.'

Patholoog, Leeuwarden:

'Na terugkoppeling over het gebruik van een spoedtest daalde het aantal aanvragen. Ook werken we efficiënter bij eiwitanalyse en huidexcisies, wat besparing oplevert in tijd en middelen.'

Klinisch geriater, Venlo:

'Passende zorg vraagt om steun vanuit ziekenhuizen, richtlijnen en tuchtrecht bij het afzien van zinloze en dure behandelingen.'

Revalidatiearts, Goes:

'Voorafgaand aan het behandeltraject stemmen we digitaal af met de patiënt, ondersteund met een educatieve YouTube-video.'

Psychiater, Kampen:

'Ik begin met een kosteloos telefoongesprek om te bepalen wie baat heeft bij psychiatrische zorg. Vaak is doorverwijzing naar een psycholoog passender – zo benutten we de capaciteit beter.'

Internist, Zutphen:

'Het is tijd voor een publiek debat over wat een gewonnen levensjaar mag kosten – en welke dure zorg we wel of niet willen inzetten.'

Reumatoloog, Hilversum:

'We triëren eerstelijnsverwijzingen en geven gericht advies wanneer specialistische zorg geen meerwaarde biedt. Zo ondersteunen we huisartsen en kijken dagelijks kritisch naar medicatie en mogelijke terugverwijzing.'

Klinisch geriater, Leeuwarden:

'We hebben meer publieke voorlichting nodig over wat passende zorg is binnen een beperkt budget. Financiële prikkels mogen behandelingen die niet passend zijn, niet langer belonen.'

Mdl-arts, Zoetermeer: 

'Activiteiten zoals overleg, implementatie of organisatie van zorgvernieuwing worden vaak niet als declarabel beschouwd. Dit vergt nog meer landelijke uitwerking, zodat passende zorg niet iets is wat ‘erbij’ moet, maar wordt erkend als volwaardig onderdeel van het werk.'

Oogarts, Veenendaal: 

'Optometristen nemen meer taken op zich, met zelfstandig spreekuur en supervisie achteraf. We werken nu met 1 oogarts op 2 optometristen. Dat verlaagt de werkdruk en verhoogt de productie.' 

Cardioloog, Uden:

'Ik probeer altijd een zo goed mogelijk beeld te schetsen van voor- en nadelen van behandelingen. Vervolgens mag de patiënt zelf beslissen.'

Mdl-arts, Nieuwerkerk aan den IJssel: 

'Ik haal veel voldoening uit een advanced care planning waarin we samen besluiten af te zien van verdere diagnostiek.'

Reumatoloog, Zoetermeer:

'In overleg met de patiënt beperken we diagnostiek en adviseren huisartsen via teleconsulten. Dat verlaagt kosten en brengt zorg dichter bij huis.'

Internist, Spijkenisse:

'Bij triage bel ik, als een verwijzing niet nodig lijkt, de huisarts om advies te geven. Dat wordt vrijwel altijd gewaardeerd.'

Revalidatiearts, Bergen op Zoom:

'Beleidsmakers spreken over passende zorg, maar missen zicht op de realiteit in de spreekkamer – culturele aspecten blijven bijvoorbeeld vaak buiten beeld.'

Psychiater, Rotterdam:

'Mensen die via huisarts of politie in beeld komen, brengen we snel in contact met de juiste hulp, zoals het wijkteam of een POH-GGZ. Bij ernstigere klachten verwijzen we door naar gespecialiseerde zorg. We blijven afstemmen met betrokken zorgverleners.'

Radioloog, Leiderdorp:

'Een landelijk goed functionerend epd en digitale uitwisseling ontbreken nog steeds – een gemiste kans voor efficiëntie en kwaliteitsverbetering in de zorg.'

Dermatoloog, Amersfoort:

'We zullen samen met de samenleving en politiek keuzes moeten maken over passende (acute) zorg: niet alles wat (technisch) mogelijk is draagt evenveel bij aan gezondheidswinst.'

Thoraxchirurg, Heerlen:

'Maak eindelijk onderscheid in de dbc-systematiek tussen ziekenhuizen en zbc’s voor hetzelfde zorgproduct - dat is al een stap richting zinnige zorg.'

Gynaecoloog, Groningen:

'Initiatieven voor betere zorg verdienen meer ruimte, maar dat vraagt wel om financiële rust in het ziekenhuis.'

Kinderarts, Leiden:

'Genetische diagnostiek of medicatie zet ik alleen in als dit aantoonbaar bijdraagt aan het vervolgtraject voor de patiënt.'

Intensivist, Zwolle: 

'Willen we het huidige solidaire zorgstelsel behouden in tijden van toenemende zorgvraag en schaarste aan personeel, dan móeten we passende zorg leveren. Anders is het simpelweg niet vol te houden.'

Internist, Nijmegen:

'Betere digitale communicatie tussen epd's is belangrijkste aandachtspunt als het gaat om passende zorg.'

Revalidatiearts, Den Helder: 

'We zien kansen om de eerstelijnszorg te versterken, met meer beschikbare therapeuten en minder financiële drempels – zodat patiënten sneller de juiste zorg krijgen.'

Neuroloog, Weert:

'Het idee dat elke zorgklacht een verklaring én oplossing moet hebben, is onrealistisch – overheid en verzekeraars moeten durven begrenzen.'

Klinisch fysicus, Zwolle: 

'We onderzoeken de inzet van AI bij de behandeling van metastasen. Werkt het echt beter, is het doelmatiger en hoe ervaren zorgprofessionals het in de praktijk?'

Cardioloog, Deventer:

'Wat echt nodig is, is gerichte primaire preventie vanuit de overheid. Zonder die inzet blijft zorg vooral repareren in plaats van voorkomen.'

Radioloog, Rotterdam: 

'Passende zorg is voor mij zo veel als mogelijk de richtlijnen volgen. En het niet uitvoeren van een onderzoek waarvoor geen indicatie is.'

Reumatoloog, Den Haag:

'Zorgprofessionals kunnen het niet alleen – overheid en verzekeraars moeten duidelijker maken dat zorg niet oneindig beschikbaar is.'

Cardioloog, Nieuwegein: 

'Passende zorg is de kern van geneeskunde: afgestemd op de patiënt én de beschikbare middelen – in lijn met de eed van Hippocrates.'

Klinisch chemicus, Assen: 

'Alleen passende zorg kan een zorginfarct voorkomen en de zorg toekomstbestendig maken.'

Kinderarts, Utrecht: 

'Door een eigen poli en netwerk met paramedici zie ik minder herhaalconsulten en vergroot ik de kennis in de regio –dit doe ik buiten werktijd.'

Uroloog, Rotterdam: 

'Passende zorg vraagt om een verschuiving van prestatiebekostiging naar preventie en zinnige inzet van capaciteit – niet elke dure behandeling is doelmatig.'

Cardioloog, Enschede: 

'Zorg dichtbij de patiënt verdient prioriteit, maar ontbrekende financiële speelruimte en angst voor productieverlies houden ziekenhuizen tegen.'

Neuroloog, Schiedam: 

'Niet elke patiënt hoeft direct door naar de tweede lijn – bewustzijn hierover verbetert tijd én kwaliteit in de eerstelijn.'

Chirurg, Weesp: 

'Laten we eerlijk zijn: de zorg is geen supermarkt, dus bereid de samenleving erop voor dat niet alles altijd kan en beschikbaar zal zijn.'

Gynaecoloog, Dokkum: 

'Zonder ruimte van zorgverzekeraars en beloning voor efficiëntie blijft passende zorg moeilijk uitvoerbaar – denken buiten de muren wordt zelden gewaardeerd.'

Vaatchirurg, Amersfoort: 

'Passende zorg is maatwerk: beslissen wat wel en niet te doen vraagt per patiënt afweging – zeker richting het levenseinde.'

Ziekenhuisapotheker, Arnhem: 

'Infuusbehandelingen verplaatsen naar huis en strakkere verwijscriteria helpen onnodige zorg voorkomen.'

Radioloog, Delft: 

'Bij een spoedpatiënt is alleen gericht lab aangevraagd en direct een echo gedaan. Zo werd onnodig wachten voorkomen, de SEH-kamer snel vrijgemaakt, kosten beperkt en de patiënt snel geholpen.'

Chirurg, Terneuzen: 

'Goed bestuur kijkt niet alleen naar Excel-cijfers, maar heeft oog voor de realiteit op de werkvloer.'

Psychiater, Eindhoven: 

'De druk om elke afwijking van de richtlijn te verantwoorden - met alle bureaucratie en juridisering van dien - belemmert professionele afwegingen en passende zorg.'

Reumatoloog, Alphen aan de Rijn: 

'Ik lever passende zorg door niet meteen medicatie voor te schrijven, maar te focussen op gewichtsreductie en leefstijlverandering voor duurzaam effect.'

Kinderarts, Capelle aan den IJssel: 

'Voor verandering is éérst extra capaciteit nodig. Deze initiële investering moeten we slim organiseren en landelijk coördineren. Zo hoeven ziekenhuizen niet elk apart het wiel uit te vinden.'

Nucleair geneeskundige, Groningen:

'We clusteren jodium- en radiumtherapie op vaste dagen, zodat personeel efficiënter ingezet kan worden en de planning soepeler verloopt.'

Radioloog, Den Haag: 

'De druk op de zorgcapaciteit dwingt tot het maken van keuzes, dus is het cruciaal helder te hebben wat passende zorg betekent — én dat de maatschappij die urgentie erkent.'

Oogarts, Lelystad: 

'Zorg verplaatsen naar de eerstelijn klinkt logisch, maar productieafspraken, onderfinanciering en capaciteitsproblemen maken dit soms lastiger.'

Cardioloog, Weert: 

'Betere afstemming tussen ict-systemen van ziekenhuizen biedt grote kansen: het voorkomt kennisverlies, dubbele afspraken en bevordert een soepele samenwerking.'

Chirurg, Tilburg: 

'Passende zorg vraagt om realistische verwachtingen van patiënten. Samen beslissen wordt lastig wanneer die verwachtingen botsen met wat medisch en maatschappelijk verantwoord is.'

Kinderarts, Hilversum: 

'Mijn droom is dat elke wijk een eigen kinderarts en netwerk heeft om samen te bepalen wat een kind écht nodig heeft en vaak is dat geen tweedelijnszorg.'

Klinisch geriater, Tiel:

'Voor passende zorg zou met name ook meer capaciteit in de vvt moeten zijn.'

Oogarts, Stadskanaal:

'Passende, zinvolle zorg voor de individuele patiënt is voor mij het allerbelangrijkst. Kwaliteit en ethiek staan daarbij voorop, mét oog voor het zorgpersoneel dat nooit de dupe mag worden van systemen of beleid.'

Reumatoloog, Sittard: 

'We zijn gestopt met overbodige consulten en testen - dat kost het ziekenhuis omzet, maar bespaart tonnen en voorkomt onnodige zorg.'

Dermatoloog, Hardenberg: 

'Geen overbodig onderzoek en geen onnodige controles - dat is waar het om gaat. Maar het blijft een uitdaging, omdat patiënten steeds veeleisender worden en vaak behoefte hebben aan voortdurende controle.'

Gynaecoloog, Breda:

'Samen met huisartsen werk ik aan een project om de juiste zorg op de juiste plaats te bieden. Zo brengen we passende zorg dichter bij de patiënt.'

Radioloog, Leiden:

'Passende diagnostiek levert besparing op, maar de winst valt vaak buiten het zorgbudget. Het systeem moet daarop worden aangepast om echte waarde te erkennen.'

Uroloog, Amersfoort:

'Zorg passend maken voor de één betekent soms tekortschieten bij de ander. Toch is er samen met de patiënt veel mogelijk.'

Internist, Deventer:

'We zien steeds vaker dat artsen bewust afzien van zinloze diagnostiek en therapie bij beperkte winst - passende zorg in de praktijk.'

Klinisch geriater, Doetinchem:

'Een goed voorbeeld van passende zorg is samen met de patiënt bij een heupfractuur afwegen of een operatie nog wenselijk en haalbaar is, passend bij diens doelen en wensen.'

Psychiater, Zeist:

'Zorg is soms letterlijk te ver weg, omdat interculturele zorg niet dichtbij wordt aangeboden.'

Gynaecoloog, Putten:

'Veranderen naar passende zorg vraagt om passende financiering. Zolang opname meer loont dan thuismonitoring of een infuus via de thuiszorg, blijven de prikkels verkeerd gericht.'

Orthopedisch chirurg, Almelo:

'Samen met de podotherapeut zien we gericht patiënten, stellen snel een behandelplan op en kunnen hen daarna vaak terugverwijzen naar de eerste lijn.'

Reumatoloog, Zwolle:

'We leveren nog te vaak zorg die prima in de eerste lijn thuishoort, doordat we te weinig grip hebben op de instroom. Betere samenwerking met huisartsen is daarbij cruciaal.'

Radiotherapeut, Maastricht:

'Zorg dichter bij huis bespaart kosten; meebeslissende patiënten zijn gemotiveerder en therapietrouwer.'

Intensivist, Eindhoven:

'Het wordt tijd voor overheids-spotjes die burgers aanzetten om eerder na te denken over de vraag: moet alles wat kan? En wat maakt het leven werkelijk de moeite waard?'

Anesthesioloog, Sneek:

'In overleg met collega’s, patiënt en familie bepalen we samen wat passende zorg is — soms juist géén operatie. Zo komen we tot het best passende behandelplan.'

Mdl-arts, Uden:

'Al tien jaar spreken we met patiënten over hun wensen en haalbare behandelopties, altijd met hun belang voorop. Deze aanpak werkt, maar vraagt om een financieringsstructuur die meebeweegt.'

Plastisch chirurg, Woerden:

'Goed voorgelichte patiënten kiezen vrijwel altijd zelf voor wat passend is.'

Psychiater, Amsterdam:

'Met ons team leverden we zorg aan huis aan een gezin uit Eritrea, met inzet van tolkentelefoon, WhatsApp, huisbezoeken en een geestelijk verzorger.'

Klinisch geneticus, Nijmegen:

'De mogelijkheden in de genetica nemen toe, en de verleiding om ‘voor de zekerheid’ te testen groeit. ‘Nee’ zeggen kost vaak meer tijd en moeite dan testen zelf.'

Gynaecoloog, Enschede:

'Passende zorg vraagt om duidelijke patiëntinformatie voor niet-Nederlandssprekenden — en simpelweg om wat meer tijd per patiënt.'

Revalidatiearts, Vlissingen:

'Door gebrek aan expertise, vergoeding of beschikbaarheid in de eerste lijn, wijkt men uit naar duurdere tweedelijnszorg. Dat maakt passende zorg soms lastig uitvoerbaar.'

Oogarts, Assen:

'Bij een niet-eenduidige diagnose kies ik samen met de patiënt voor de meest waarschijnlijke behandeling, met zo min mogelijk belasting. We kiezen bewust níet voor de meest voorzichtige route.'

Cardioloog, Utrecht:

'Samen met een patiënt met ernstig maar asymptomatisch kleplijden kozen we voor een conservatief beleid. Zijn thuissituatie - drie jonge kinderen en een zieke partner - woog mee.'

Orthopedisch chirurg, Hoofddorp:

'We geven leefstijladviezen voorafgaand aan de operatie. Dit leidt tot een sterk verbeterde uitgangssituatie. Zo verklein je kans op complicaties en vergroot je de kans op een goed resultaat.'

Neuroloog, Tiel:

'Voor MS-patiënten zetten we steeds vaker MS-verpleegkundigen aan huis in. Zo verminderen we het aantal ziekenhuisbezoeken drastisch, terwijl we toch goed zicht houden op hun situatie.'

Intensivist, Den Bosch:

'Passende zorg vraagt om meer begrip van collega’s en familie dat het níet geven van zorg soms juist de beste keuze is. Dat is geen onwil, maar een weloverwogen afweging.'

Anesthesioloog, Sittard:

'Meer aandacht en financiering voor preventie in de eerste lijn is hard nodig. Anders blijft de curatieve zorg problemen als overgewicht en leefstijlkwesties alleen maar achteraf opvangen.'

Uroloog, Tilburg:

'Passende zorg is lastiger bij mensen met een taalbarrière, armoede of beperkt gezondheidsinzicht. Juist daar is extra aandacht en ondersteuning nodig.'

Internist, Veldhoven:

'Niet-passende zorg ontstaat ook door tekorten elders: huisartsenzorg, thuiszorg of verpleeghuisplekken. Passende zorg vraagt om een goed werkend geheel, niet alleen inzet van de zorgverlener.'

Psychiater, Utrecht:

'We doen intakes op het kinderdagcentrum in plaats van bij onze eigen instelling. Zo zien we kwetsbare kinderen in hun vertrouwde omgeving én krijgen direct inzicht in wat daar nodig is.'

Intensivist, Geldermalsen:

'Verandering moet via landelijk beleid, niet via losse initiatieven. Anders ontstaat ongelijkheid én blijft de echte oorzaak bestaan.'

Reumatoloog, Amsterdam:

'Overleg tussen disciplines buiten het eigen centrum kost nu vaak onnodig veel tijd. Databeschikbaarheid is cruciaal om samenwerking te verbeteren en passende zorg te kunnen leveren.'

Klinisch geriater, Apeldoorn:

'Mobiele geriatrische teams aan huis zouden passende, persoonsgerichte zorg kunnen bieden, maar daar is helaas onvoldoende capaciteit of vergoeding voor.'

Neurochirurg, Waalwijk:

'Een goed gesprek met de patiënt en/of familie levert vaak waardevolle informatie op. Dat kan leiden tot het stellen van grenzen aan de behandeling.'

Plastisch chirurg, Haarlem:

'Passende zorg vraagt tijd voor échte gesprekken met patiënten - tijd die gewonnen kan worden met betere ondersteuning en slimmere digitale systemen.'

Oogarts, Ede:

'Bij diabetespatiënten starten we niet direct met injecties of laser, maar stimuleren eerst leefstijlverbetering via het beweegloket - vaak is verdere behandeling dan niet nodig.'

Gynaecoloog, Rijswijk:

'We informeren ook over kosten, zoals de mogelijkheid om een spiraaltje via de huisarts te plaatsen – voordeliger voor de patiënt.'

Ziekenhuisapotheker, Dordrecht:

'We zijn overgestapt van infliximab via infuus in het ziekenhuis naar subcutane toediening thuis. Dat scheelt de patiënt reistijd en ziekenhuisbezoeken, en verlaagt de zorgkosten.'

Oncoloog, Eindhoven:

'Dankzij technologische innovaties zoals de MR-Linac kunnen we prostaatkanker effectiever behandelen: met slechts vijf in plaats van twintig bestralingen, minder bijwerkingen, lagere kosten en vaak een betere kwaliteit van leven - zónder in te leveren op genezing.'

Cardioloog, Almere:

'We breiden telemonitoring uit van hartfalen naar ook post-hartinfarct en atriumfibrilleren, zodat patiënten op afstand goed gevolgd worden en onnodige poli-bezoeken achterwege blijven.'

Anesthesioloog, Utrecht:

'Samen met de patiënt bepalen we in de oncologische zorg waar de behoefte ligt aan pijnbehandeling en hoe ver iemand wil gaan als het gaat om levensverlenging.'

Medisch microbioloog, Gorinchem:

'Passende zorg zit in elk behandelcontact - het is niet één voorbeeld, maar verweven in alles wat we doen.'

Mdl-arts, Gouda:

'We zijn gestart met een studie waarin patiënten vooraf digitale voorlichting en leefstijlcoaching krijgen - om onnodige diagnostiek te verminderen en de eigen regie van de patiënt te versterken.'

Sportarts, Ede:

'We hebben ons ingezet voor de organisatie en financiering van een leefstijlloket, in het bijzonder voor meer beweegzorg. Met bewegen behoud en verbeter je de gezondheid in de thuisomgeving.'

Chirurg, Eindhoven:

'Door een traumanetwerk met eerstelijns en klinisch fysiotherapeuten verplaatsen we zorg uit het ziekenhuis. Dit verlaagt de druk op de poli en helpt patiënten sneller en gerichter herstellen.'

Internist, Hilversum:

'Na overleg met een oudere patiënt met uitgezaaid pancreascarcinoom is in samenspraak besloten af te zien van chemotherapie. De focus ligt volledig op comfort.'

Uroloog, Groningen:

'We zetten AI in om de werkdruk te verlagen en bekijken samen met de patiënt of en hoe vervolgafspraken of behandelingen haalbaar zijn.'

Oogarts, Bergen:

'Patiënten met langzame slijtage van het netvlies krijgen leefstijladvies en een controlekaart mee. Alleen bij veranderingen komen ze op het spreekuur – dat is zinvoller dan standaard jaarlijkse controles.'

Longarts, Mijdrecht:

'In ons astmanetwerk stemmen we al 10 jaar gezamenlijk indicaties af. Dat houdt zorg dichtbij, verbetert de kwaliteit en leverde in 5 jaar 3,5 miljoen euro besparing op.'

Internist, Amsterdam:

'Door huisartsen gerichter in te schakelen en hun vertrouwen in richtlijnen en nierschadezorg te vergroten, kunnen we meer zorg dichtbij huis organiseren.'

Sportarts, Weesp:

'We bieden (hart)revalidatie thuis aan in plaats van in het centrum. In elk consult beslissen we samen, met aandacht voor wat iemand nog wél kan qua bewegen.'