Doelmatig geneesmiddelen voorschrijven
Het algemene uitgangspunt doelmatig voorschrijven is: ‘goedkoop als het kan, duur als het moet’. Het gaat om het adequaat voorschrijven van medicatie bij de mensen die medicijnen nodig hebben, en terughoudend voorschrijven als het risico van medicatie groter is dan de te verwachten gezondheidswinst. Doelmatigheid betekent ook kostenbewust handelen: het volgen van richtlijnen, het afwijken daarvan waar nodig én het voorschrijven van de goedkoopste variant van medicijnen waar mogelijk. Het gaat dan om het voorschrijven van generieke geneesmiddelen in plaats van geneesmiddelen waarvan het patent nog niet verlopen is. Zo wordt het voorschrijven op stofnaam aangemoedigd in plaats van voorschrift op merknaam.
De Federatie is nauw betrokken bij de ontwikkeling van beleid om doelmatig gebruik van geneesmiddelen te stimuleren. Op deze pagina lees je hier meer over.
Verantwoord wisselen
In nauwe samenwerking met de wetenschappelijke verenigingen, Patiëntenfederatie Nederland, het NHG, de LHV, Zorgverzekeraars Nederland en de KNMP heeft de Federatie de Leidraad verantwoord wisselen medicijnen opgesteld. Regelmatig wordt deze leidraad herzien, of aangevuld op specifieke onderdelen.
In de leidraad zijn afspraken vastgelegd voor verantwoorde wisseling van medicijnen met dezelfde werkzame stof, sterkte, toedieningsvorm en afgiftepatroon. Echter, er zijn situaties waarin de arts beoordeelt dat het medisch gezien niet wenselijk is dat een medicijn gewisseld wordt. De voorschrijver kan op basis van individueel patiëntgebonden factoren besluiten dat er sprake is van ‘medische noodzaak’ en bepalen dat de patiënt een specifiek medicijn krijgt. In deze gevallen schrijft de voorschrijver ‘medische noodzaak’ op het recept.
Standpunt off-Label Use
De Federatie heeft een standpunt Off-Label Use opgesteld. Bij Off-Label Use (OLU) wordt een geneesmiddel voorgeschreven voor een indicatie, leeftijdsgroep of toepassing waar het middel niet voor is geregistreerd. Voor verantwoord gebruik van OLU geneesmiddelen is een omschrijving in een standaard of richtlijn van de beroepsgroep noodzakelijk. Met opname in een door de wetenschappelijke vereniging(en) geratificeerde richtlijn, ontstaat er in feite een nieuwe (niet-officiële) maar wel valide indicatie voor een medicament. OLU is soms de enige beschikbare behandeling voor patiënten met zeldzame of therapie-refractaire ziektes en soms noodzakelijk door gebrek aan geregistreerde middelen zoals in de kindergeneeskunde. Daarnaast maakt het innovatie van geneesmiddelen mogelijk.
Beoordeling bereidingsgeneesmiddelen
Een bereiding is een geneesmiddel dat de apotheek speciaal voor een patiënt maakt of laat maken. Omdat het een niet geregistreerd geneesmiddel betreft, gelden er strikte regels met betrekking tot de vergoeding door de zorgverzekeraar. De vergoeding of de voorwaarden voor vergoeding kunnen per zorgverzekeraar en per patiënt verschillen. De Federatie en de wetenschappelijke verenigingen zijn betrokken bij de beoordeling van de rationaliteit van bereidingsgeneesmiddelen en de inzet van de medisch inhoudelijke expertise van medisch specialisten hierin.
Biosimilars
De Federatie heeft een standpunt Biosimilars opgesteld. Biosimilars zijn biologische geneesmiddelen die ‘vergelijkbaar’ zijn met de originele biologische geneesmiddelen (originators) die al zijn geregistreerd. De effectiviteit en veiligheid is vergelijkbaar, en dus is bij de eerste behandeling het goedkoopste middel vanuit het oogpunt van kostenbeheersing bij nieuwe patiënten de eerste keus, ook als dat een biosimilar is. De Federatie is voorstander van het voorschrijven van biosimilars, onder bepaalde voorwaarden.
Antibioticaresistentie
De Federatie is een van de partijen die betrokken is bij de Meerjarenagenda antibioticaresistentie in de zorg. Hierin staan heldere afspraken om de effecten van antibioticaresistentie op ziektelast en sterfte te voorkomen. De gezamenlijke missie luidt: ‘Vermijdbare schade aan en sterfte van patiënten door infecties door resistente bacteriën moet zoveel mogelijk voorkomen worden. Daartoe moet de verdere ontwikkeling en verspreiding van (multi-)resistentie zoveel mogelijk worden beheerst, zodat ook in de toekomst effectieve behandeling van infecties met antibiotica mogelijk blijft’. Lees meer op de website van het RIVM.