Rusttijden en achterwacht belangrijk bij 24-uurs diensten

Het draaien van 24-uurs diensten maakt deel uit van de werktijden van medisch specialisten gezien de onvoorspelbaarheid van de medische praktijk. Om ervoor te zorgen dat dokters fit blijven, is het van belang afspraken te maken binnen de vakgroep over deze 24-uursdiensten. Gezond en veilig werken staat hierbij voorop.

Vandaag stelden hoogleraar patiëntveiligheid Jan Klein en chirurg Dink Legemate in een interview met de Volkskrant dat medisch specialisten moeten stoppen met het draaien van 24-uursdiensten. Dit zou fouten en verkeerde beslissingen in de hand werken en schadelijk zijn voor de patiëntveiligheid. Het is goed dat Klein en Legemate belastende dienstendruk op de agenda zetten. De Federatie Medisch Specialisten stelt voorop dat patiënten recht hebben op een fitte dokter, maar vindt het afschaffen van 24-uurs diensten daarvoor niet de oplossing. Het gaat erom dat deze diensten zó worden ingezet, dat de dokter fit blijft.

Slim roosteren

Ziekenhuizen en medisch specialisten kijken bij het maken van roosters naar de belasting van de medisch specialisten, de duur van de diensten en de compensatie achteraf. Op de werkvloer kan men afspraken maken over de duur van diensten, rekening houdende met de samenstelling van een vakgroep, de feitelijke inzet van medisch specialisten, en met aandacht voor de persoonlijke belastbaarheid van specialisten in verschillende levensfasen. Werk- en rusttijden moeten daarbij met elkaar in evenwicht zijn.

Collegiale ondersteuning

Elke dienst ziet er anders uit. Binnen de vakgroep is het bieden van collegiale ondersteuning in het geval van een zware dienst van belang, los nog van de eerder genoemde afspraken. Denk bijvoorbeeld aan het overnemen van werkzaamheden, het verlichten van werkzaamheden, of het verschuiven ervan.

Uitgezonderd van arbeidstijdenwet

Medisch specialisten zijn grotendeels uitgezonderd van de Arbeidstijdenwet. Gezien de onvoorspelbaarheid van de medische praktijk, kunnen hun diensten uitlopen. Dat medisch specialisten niet onder de Arbeidstijdenwet vallen, wil niet zeggen dat er geen grenzen aan hun arbeidstijden zijn. Zo zijn hierover afspraken gemaakt in Arbeidsvoorwaardenregeling Medisch Specialisten in dienstverband (AMS). Overwerk mag vanzelfsprekend niet structureel gebeuren en bovendien moet te allen tijde sprake zijn van verantwoorde zorg. De arts en zijn collega’s dragen daarvoor de verantwoordelijkheid. Ook medisch specialisten in vrij beroep kunnen hierover afspraken maken binnen hun samenwerkingsverbanden.