Multidisciplinaire Richtlijn Polyfarmacie bij ouderen 2012

Ouderen vanaf 65 jaar die vijf of meer geneesmiddelen slikken en meerdere ziektes hebben zouden elk jaar een medicatiebeoordeling moeten krijgen. Dat vinden verschillende beroepsorganisaties in de zorg. Een jaarlijkse medicatiebeoordeling moet voorkomen dat deze kwetsbare patiëntengroep ongewenste medicatie gebruikt. De richtlijn Polyfarmacie bij ouderen helpt artsen, apothekers én patiënten van 65 jaar en ouder de juiste keuzes te maken in het gebruik van medicijnen.

Bij de medicatiebeoordeling komen arts, apotheker en patiënt samen tot afspraken over het gebruik van de juiste medicijnen. De arts en apotheker kijken naar het medicijngebruik, de effectiviteit (zijn de middelen wel nodig) en de veiligheid (zijn ze geschikt voor ouderen, zijn er bijwerkingen). Voor de patiënt is het belangrijk te kijken naar de mogelijkheden, wensen en bezwaren: voldoet het medicijngebruik aan de verwachtingen, past het medicijngebruik in de dagelijkse routine, begrijpt de patiënt wat hij slikt en waarom, en lukt het om de medicijnen goed in te nemen?

Schade voorkomen

Een jaarlijkse medicatiebeoordeling bij ouderen zorgt ervoor dat er een actueel beeld is van het medicijngebruik bij zowel arts, apotheker als patiënt. Bovendien voorkomt het gezondheidsschade door bijwerkingen of verkeerd gebruik van geneesmiddelen of door geneesmiddelen die minder geschikt zijn voor ouderen.
Hans Muis, voorzitter Unie KBO: ‘De grootste ouderenorganisatie van Nederland is erg blij met het initiatief van de medische beroepsgroepen in de ouderenzorg. Veel onderzoeken laten zien dat geneesmiddelengerelateerde problemen al te vaak leiden tot ziekenhuisopnames van ouderen. Controle op medicatiegebruik faalt. Een verplichte medicatiebeoordeling is van levensbelang voor (kwetsbare) ouderen.’

Tijdsinvestering

Naar schatting komen 300.000 patiënten in aanmerking voor een jaarlijkse medicatiebeoordeling. Een medicatiebeoordeling volgens de richtlijn voor zelfstandig wonende ouderen of voor ouderen opgenomen in een verzorgings- verpleeg- of ziekenhuis neemt 1 à 2 uur per patiënt in beslag van de zorgverleners. Voor deze tijdsinvestering is nog geen passend tarief beschikbaar. Om de medicatiebeoordeling volgens de richtlijn uit te voeren, is daarnaast een goed werkend elektronisch medicatiedossier nodig.

Patiënteninformatie

Het Nederlands Huisartsen Genootschap en de Nederlandse vereniging voor Klinische Geriatrie hebben de richtlijn Polyfarmacie bij ouderen opgesteld samen met de KNMP (apothekers), Verenso (specialisten in ouderengeneeskunde), de Orde van Medisch Specialisten en het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM). Naast de richtlijn verscheen een patiëntenbrief ‘Ouderen die veel medicijnen gebruiken’ met uitleg aan de patiënt.

De richtlijn is te vinden op de website Kwaliteitskoepel Medisch Specialisten www.kwaliteitskoepel.nl en op de website van het NHG.