Blog: De toverformule uit het kabinetsakkoord, ‘passende zorg’

Deze blog is vandaag gepubliceerd op Skipr.nl

‘Passende zorg’; je kunt geen notitie, advies of rapport meer openslaan zonder deze term tegen te komen. Ook in het kabinetsakkoord staat passende zorg centraal. Maar wat wordt nu eigenlijk bedoeld? En wat is dan de rol van de huisarts en de medisch specialist? En hoe kunnen deze dokters geholpen worden met het leveren van deze zorg?

Het kabinet zet met haar coalitieakkoord in op ‘passende zorg’ om de zorg betaalbaar, beschikbaar en bereikbaar te houden. ‘Dat vraagt van de politiek goede en stevige keuzes en hervormingen, die tijd kosten en waarbij passende zorg de norm is’, staat in het regeerakkoord. Wij zijn blij dat het coalitieakkoord voortbouwt op inspanningen van huisartsen en medisch specialisten om nog vaker en beter passende zorg te leveren. Dokters doen dit door in overleg met de patiënt de juiste zorg te kiezen en met hen te kijken op welke plek dit het beste kan. De afgelopen kabinetsperiode zijn hierin grote stappen gezet.

Waarde toevoegen

Huisartsen en medisch specialisten willen vanuit hun kennis, kunde en ervaring waarde toevoegen aan het leven van de patiënt die ons om hulp vraagt. Dat begint met echt goed luisteren naar de patiënt en te vragen ‘Wat kan ik voor u betekenen?’ Wat doet ertoe voor de patiënt? Ligt de oplossing in een medische behandeling waartoe arts en patiënt samen beslissen? Of zijn de problemen dichter bij huis ontstaan waarbij er bijvoorbeeld een woonoplossing moet worden bedacht of schuldsanering moet worden ingericht?

Gelukkig kijkt ook het kabinet breder naar gezondheid. Onderwijs, sport, huisvesting, bestaanszekerheid en leefomgeving; de verbinding tussen domeinen moet worden gelegd om samen de uitdaging voor de toekomst het hoofd te kunnen bieden. Als er meer mensen schulden hebben, als er meer mensen geen dak meer boven het hoofd hebben en meer mensen het in hun eentje niet meer redden, zowel in fysieke als in psychische zin, dan zal er meer zorg worden geconsumeerd.

Domeinen overstijgen

Passende zorg gaat voor ons over gezondheid in plaats van ziekte en vraagt dus meer dan “zorg” alleen. Het vraagt om een visie en om oplossingen die domeinen overstijgen. Te veel en te vaak zijn zorgvragen waar medisch specialisten en huisartsen mee geconfronteerd worden het gevolg van problemen die door het ontbreken van domeinoverstijgende oplossingen ontstaan.

Politiek moet keuzes maken

Passende zorg is een concept, een domeinoverstijgende beweging en daarmee niet te vangen in knellende kaders, wet- en regelgeving. De politiek zal zelf ook keuzes moeten maken en niet alleen de bal moeten schuiven naar de professionals die zich dag in dag uit al met grote betrokkenheid inzetten voor hun patiënten. Alleen zo kunnen we de transformatie inzetten die nodig is om de grote uitdagingen in de zorg het hoofd te bieden.

• Versterk het sociaal domein om te voorkomen dat mensen vanwege sociale problematiek uiteindelijk in het medisch domein terecht komen.
• Investeer meer in wetenschappelijk onderzoek om evaluatie en innovatie van (organisatie van) zorg te stimuleren. Er zijn voorbeelden te over van subsidieprogramma’s die zichzelf vele malen terugverdienen, waarmee de zorgkosten kunnen worden beteugeld en levensjaren worden toegevoegd.
• Durf ook grenzen aan behandelmogelijkheden te stellen. Dit is niet alleen de verantwoordelijkheid van een individuele arts, maar ook van de politiek.
• Zie de zorg niet als kostenpost, maar een sector om in te investeren. De COVID-crisis heeft laten zien dat een onvoldoende toegeruste zorg grote negatieve gevolgen heeft voor andere sectoren. Investeer niet alleen financieel maar bovenal in menskracht, waardering, ruimte, professionele verantwoordelijkheid en tijd voor de patiënt. Dat is goed voor onze patiënten, maakt het werken aantrekkelijker en leidt tot een efficiëntere besteding van zorggeld.

Dokters zijn bij de transitie die ons kabinet beoogt broodnodig. De vernieuwing van de zorg wordt vormgegeven vanaf de werkvloer, niet op kantoren van controlerende instanties. Passende zorg gaat pas vliegen wanneer we de gedrevenheid van de zorgprofessionals tot uitgangspunt van alle zorgbeleid maken. 

Peter Paul van Benthem, voorzitter Federatie Medisch Specialisten

Mirjam van ’t Veld, voorzitter Landelijke Huisartsen Vereniging