Stageopdracht 'Calamiteiten en diagnostiek'
Studenten Masteronderzoek 20 weken; periode februari – juni 2021

Afdeling: Institute of Medical Education Research Rotterdam (iMERR)/ Erasmus MC, Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten (Federatie) en Laboratorium voor medische microbiologie en immunologie, Diakonessenhuis Utrecht

Contactpersonen: Dr. Laura Zwaan, Universitair Docent (EMC), Dr. Ellen Paap, adviseur Kennisinstituut en Dr. Akke van der Bij, arts-microbioloog (Diakonessenhuis Utrecht). Voor aanmelden en aanvullende vragen kun je contact opnemen met Dr. Laura Zwaan, l.zwaan@erasmusmc.nl.

Achtergrond

Fouten binnen het diagnostisch proces zijn een onderbelicht onderwerp binnen de patiëntveiligheid, terwijl diagnostische risico’s aan de basis liggen van veel problemen in de zorg. Zij hebben invloed op het gehele zorgproces en zijn één van de belangrijkste oorzaken van zorg gerelateerde schade. Fouten binnen het diagnostisch proces kunnen ernstige gevolgen hebben voor patiënten en zijn daardoor een belangrijke oorzaak van vermijdbare sterfte, zeker als deze invloed hebben op (vertraging van) de werkdiagnose van een patiënt.
Dit project is een onderdeel van een groter project naar de risico’s van diagnosefouten wat wordt uitgevoerd door een multidisciplinaire werkgroep. In dit onderdeel worden calamiteiten rapportages van verschillende ziekenhuizen geanalyseerd om de oorzaak en het gevolg van fouten binnen het diagnostisch proces in kaart te brengen en worden aanknopingspunten voor verbetering geïdentificeerd.

Doel en onderzoeksvragen

Het doel van dit project is inzicht te krijgen in de diagnosefouten die voor komen bij calamiteiten binnen ziekenhuizen en het identificeren van potentiële verbetermogelijkheden die uit de calamiteitenrapportages naar voren komen:
  1. Wat is de aard van de diagnostische fout en waar in het diagnostisch proces treden deze fout op?
  2. Wat zijn oorzaken van fouten binnen het diagnostisch proces?
    a. Zijn er generieke oorzaken die gelden voor ziekenhuizen in het algemeen?
    b. Zijn er generieke oorzaken te benoemen die voor verschillende specialismen gelden?
  3. Wat zijn de gevolgen van diagnosefouten en is er een relatie tussen gevolg en aard/oorzaak van de fout?
  4. Wat zijn de belangrijkste (terugkerende) verbetermogelijkheden om diagnosefouten te voorkomen? Zijn deze generiek voor ziekenhuizen en verschillende specialismen?

Methode

Er zal een analyse worden gedaan van calamiteiten in het diagnostisch proces. Hiervoor zijn ziekenhuizen benaderd om deel te nemen. Diagnosefouten zullen worden geïdentificeerd op basis van de calamiteitenrapportages van de afgelopen 3 jaar zoals opgesteld door de calamiteitenonderzoekers binnen de ziekenhuizen en daarna worden ingevoerd in een database. De oorzaken, gevolgen en verbetermogelijkheden worden geïdentificeerd op basis van de verzamelde gegevens.

Wat bieden wij

In dit stageproject zal je een groot aantal ziekenhuizen in Nederland bezoeken om de calamiteiten te analyseren. Je krijgt een kans om samen te werken met verschillende ziekenhuizen en met verschillende medisch specialisten.
Je werkuren zijn flexibel en je krijgt de kans om op verschillende werkplekken ervaring op te doen (iMERR, een onderzoeksafdeling binnen het Erasmus MC, het Kennisinstituut en de afdeling microbiologie van het Diakonessenhuis).

Uitkomst

Het streven is een wetenschappelijke publicatie.

Literatuur

  • Ziekenhuisoverstijgende analyse van calamiteiten. Een retrospectieve analyse van calamiteitenrapportages uit 28 algemene Nederlandse ziekenhuizen. Utrecht: Nivel, 2020
  • Diagnosefouten verdienen meer aandacht, Van Aken, M., Ten Berg, M., Jager, G., Zwaan, L. Medisch Contact, Mei 2018.