Verstandige keuzes bij het aanvragen en interpreteren van laboratoriumdiagnostiek
De Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde (NVKC) heeft een aantal aanbevelingen gepubliceerd voor het aanvragen en interpreteren van laboratoriumdiagnostiek. Zo wordt er onder andere geadviseerd niet willekeurig algemene diagnostiek aan te vragen, maar laboratoriumtesten gericht in te zetten.
Voorkomen van belastend onderzoek
Bepaalde aandoeningen komen relatief weinig voor. In dergelijke gevallen kan een huisarts een test aanvragen om de ziekte uit te kunnen sluiten. Om bij een patiënt met darmklachten vast te stellen of het om een chronische ontsteking van de darm of een prikkelbaar darmsyndroom gaat, is de zogenaamde calprotectine-bepaling beschikbaar. Dit is een test om de hoeveelheid calprotectine in de ontlasting (feces) te meten. Calprotectine is een eiwit dat vrijkomt bij ontstekingen in het darmkanaal. Met deze eiwitbepaling kan vooraf geanalyseerd worden of er sprake is van een ontsteking. Wanneer de uitslag van deze test negatief is, kan de arts een aanvullende en voor de patiënt belastende scopie achterwege laten. Deze Verstandige Keuze kan veel schelen, zowel in kosten als in kwaliteit van zorg voor de patiënt.
Een studie uit een universitair medisch centrum laat een reductie zien van 67% in het aantal scopieën bij volwassenen door voorafgaande toepassing van de calprotectine test. Dit wordt ondersteund door een steekproef uit de gegevens van het laboratorium van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Van patiënten bij wie voor het eerst feces werden onderzocht op calprotectine, had 60% een testuitslag onder de ondergrens. Een geruststellende bevinding, waarbij vervolgonderzoek met behulp van scopie niet nodig hoeft te zijn.
De overige Verstandige Keuzes betreffen laboratoriumonderzoek naar kanker en allergie en het al dan niet verrichten van vitamine-onderzoek. Daarnaast heeft de beroepsvereniging meer en uitgebreide ’zinnige diagnostiek’ op haar website over onder meer hartfalen en reuma. Deze zinnige keuzes zijn opgesteld in samenwerking met de gelieerde beroepsgroepen.
Verstandige Keuzes
De ’Verstandige Keuzes’ zijn onderdeel van de campagne ‘Verstandig Kiezen’. De Federatie Medisch Specialisten en ZonMw willen met deze campagne medisch specialisten en patiënten stimuleren om in gesprek te gaan over het nut en de noodzaak van zorgmogelijkheden. ‘Verstandige Keuzes’ zijn evidence based aanbevelingen waarover artsen en patiënten het gesprek zouden moeten voeren. Zo kunnen zij samen bepalen wat de best passende behandeling is voor deze patiënt. In het programmaonderdeel ‘Verstandige Keuzes’ wordt samengewerkt met de Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie (NPCF).
Er zijn ’Verstandige Keuzes’ ontwikkeld over onder andere refluxziekte, hernia, acute wond, radiologie, interne geneeskunde, dermatologie en urologie.