Uit Rabobank Zorgscoop: 'Verzekeraars kunnen hun rol gaan spelen

Bron: Rabobank Zorgscoop, auteur Nicole Bronzwaer

2011 staat voor de Orde van Medisch Specialisten in het teken van kwaliteit. De verschillende wetenschappelijke verenigingen werken hard aan het ontwikkelen van kwaliteitsnormen. Zorgverzekeraars kunnen hun rol gaan spelen, vindt voorzitter Frank de Grave.

De nieuwe kwaliteitsnormen van heelkunde zijn een mooi voorbeeld van goede kwaliteitsnormen ontwikkeld door een wetenschappelijke vereniging. Dit jaar zullen meer wetenschappelijke verenigingen met kwaliteitsnormen komen. De Grave licht toe: 'Uiteindelijk volgt de consument de instructies van de zorgverzekeraar alleen maar als die zijn gebaseerd op wat artsen zeggen. We werken nu hard aan kwaliteitsinformatie, maar het is ongelooflijk belangrijk dat dat op een zorgvuldige manier gebeurt. We willen allemaal die arts met een 10, maar daar kunnen we niet met zijn allen naartoe. Daarnaast moeten ook jonge artsen aan de slag. De vraag is: waar leg je de norm? Waar ligt de grens tussen beter en verantwoord? Is de norm te hoog, dan heb je een probleem met jonge artsen én met de universitaire medische centra waar iedereen dan naartoe wilt. Ook kleine ziekenhuizen kunnen dan niet goed functioneren omdat die niet aan de norm voldoen.' Daarnaast moeten de kwaliteitsnormen gecorrigeerd worden op regionale verschillen. 'In de enige regio kan het bijvoorbeeld eenvoudiger zijn om hoog te scoren omdat er relatief meer jonge mensen wonen of meer mensen met een gezonde levensstijl.'

Afweging

Wie gaat op welke wijze ervoor zorgen dat de zorg betaalbaar en beheersbaar blijft? 'Er zijn nu twee smaken: budgetteren en concurrentie. Daar zit een zekere spanning tussen. In het eerste past onze afspraak met de minister dat de omzet van de medische specialisten niet meer dan 2,5 procent mag stijgen. In het tweede gaat het om de zorgverzekeraars die zorgkosten beheersen door scherp in te kopen en grenzen te trekken aan de omvang van de zorg die ingekocht wordt. Wij vinden het wel belangrijk van de minister te weten wat het nu gaat worden. ' Het is het raar als kosten van de beheersing van de zorg nu bij de aanbieders wordt gelegd, vindt De Grave. 'Normaal ligt die kostenbeheersing bij de betaler. Dat is de premiebetaler en namens die premiebetaler de zorgverzekeraar. We willen onze verantwoordelijkheid niet uit de weg gaan, maar het is wel belangrijk dat in het systeem de afweging tussen de premies en het leveren van zorg bij de zorgverzekeraar ligt. De zorgverzekeraar moet ervoor zorgen dat de premie niet teveel stijgt. Het is dan logisch dat hij bij bepaalde instellingen geen of minder zorg inkoopt. Het was nu juist de bedoeling van het nieuwe stelsel dat verzekeraars die rol nemen.' Medisch specialisten moeten hen dan wel die kwaliteitsinformatie geven die daarvoor nodig is benadrukt de Grave. 'Maar uiteindelijk moet er een afweging tussen geld en zorg worden gemaakt. Die afweging zal van de overheid in concurrentie moeten verschuiven naar de zorgverzekeraars. Zodat de ene zorgverzekeraar kan zeggen dat zijn premie hoger is maar ook meer zorg en kwaliteit levert , terwijl de andere kan zeggen dat hij goedkoper is en goede basiszorg levert. Nu zie je dat de overheid de beheersbaarheid van de kosten toch weer bij ziekenhuizen en medisch specialisten neerlegt. Eigenlijk is dat hetzelfde als je een ondernemer vraagt zijn productie te beperken, omdat anders de klanten teveel gaan uitgeven.'

Overbodige zorg

Nederland scoort in alle internationale onderzoeken heel goed. Voor een relatief lage premie hebben we een hele brede en toegankelijke zorg, stelt De Grave. 'Dat moeten we zo houden, maar dat gaat niet vanzelf. Als medisch specialisten kijken we wat we in dat verhaal kunnen doen. Behalve kwaliteitsinformatie leveren, onderzoeken we waar we overbodige zorg kunnen terugdringen. Waar zijn er verschillen in behandeling, in operaties en medicatie? Efficiënt omgaan met euro's is ook een kwaliteitskenmerk. Als we dat niet doen, is er gewoon minder geld beschikbaar voor de zorg. Dat betekent zeker dat we straks boze gezichten krijgen. Maar het is belangrijker dat ziekenhuizen goed met hun geld omgaan en met artsen goede afspraken maken, dat zbc's zich kunnen ontwikkelen en kwalitatief goede zorg leveren voor minder geld. De overheid kan dat allemaal op een goede manier stimuleren en moet duidelijk zijn in wat ze wil.' De politiek moet daarvan wel de consequenties onder ogen zien, benadrukt De Grave. 'Als we meer kwaliteit willen en dat ertoe leidt dat voor bepaalde zorg sommige ziekenhuizen niet aan bepaalde kwaliteitsnormen voldoen, dan kan die zorg daar ook niet meer worden geleverd. Maar vaak ontstaat er dan opwinding en komen er Kamervragen. Als Kamerleden de professionals meer ruimte willen geven, dan moeten ze dat ook doen!'