Slechte beschikbaarheid van patiëntgegevens gevaar voor patiëntveiligheid
De beschikbaarheid van patiëntgegevens is nog steeds niet goed geregeld. Medisch specialisten lopen dagelijks vast in ict-systemen die niet goed met elkaar communiceren. Dit belemmert niet alleen hun werk, maar zet ook de patiëntveiligheid onder druk. Dat blijkt uit een enquête van de Federatie Medisch Specialisten waaraan 1.116 medisch specialisten meededen. De resultaten zijn vandaag aangeboden aan minister Agema van VWS.
De gebrekkige beschikbaarheid van patiëntgegevens leidt tot medicatiefouten en onnodige herhaling van diagnostiek en behandelingen. Ook staat het concentratie en spreiding en passende zorg in de weg. Want als de patiënt van de ene zorginstelling naar de andere moet, dan blijken de gegevens in de praktijk vaak onvolledig.
Internist-nefroloog en bestuurslid van de Federatie Medisch Specialisten Iris Verberk (links) en radioloog en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Radiologie (NVvR) Jet Quarles van Ufford (rechts) hebben de resultaten van de enquête aangeboden aan minister Fleur Agema van VWS.
Dagelijks probleem
Bijna alle medisch specialisten (95%) ervaren hinder van de gebrekkige beschikbaarheid van patiëntgegevens, en 48% zelfs dagelijks. Vooral patiëntgegevens van zorgverleners buiten het eigen ziekenhuis zijn moeilijk beschikbaar. Meer dan de helft loopt hier tegenaan bij andere ziekenhuizen, met huisartsen, vvt-instellingen en de ggz. Samenwerking kost hierdoor veel extra tijd en veroorzaakt frustratie.
Alarmerend
Maar liefst 97% van de respondenten geeft aan het gevoel te hebben dat problematiek rondom de beschikbaarheid van patiëntgegevens de veiligheid van patiënten onder druk zet. De voorbeelden die medisch specialisten noemen zijn alarmerend.
‘Een operatie liep enorme vertraging op omdat we de ct-scan en mri van de hersenen maar niet kregen.’
‘Een patiënt kreeg opnieuw medicatie voorgeschreven die eerder was gestopt vanwege ernstige bijwerkingen.’
‘Het operatierisico werd te laag ingeschat, omdat een eerder doorgemaakt delier en een slechte reactie op antipsychotica niet bekend waren.’
Tijdverlies en frustratie
Naast onnodige risico’s voor patiënten zorgt het ontbreken van patiëntgegevens voor onder andere inefficiënte besteding van tijd (95%), onnodige administratielast (89%), onnodige zorgkosten (66%), minder werkplezier (65%) en frustratie bij patiënten (70%).
‘Volgens de patiënt was er al een mri gedaan, maar omdat ik de gegevens niet kreeg, heb ik uit wanhoop maar een nieuwe mri aangevraagd.’
‘Patiënten die niet weten welke medicatie ze gebruiken en gefrustreerd raken. Dat staat toch in uw systeem?’
Gebruiksvriendelijkheid schiet tekort
Volgens 79% van de medisch specialisten zijn de huidige patiëntgegevens die via andere zorgaanbieders zijn ontvangen, niet op een gebruiksvriendelijke manier inzichtelijk. Hierdoor voelt het huidige systeem niet als één elektronisch patiëntendossier (epd). Medisch specialisten moeten gegevens via allerlei omwegen opvragen, wat veel tijd kost.
Daad bij woord
Bestuurslid portefeuille informatiebeleid Iris Verberk bij de Federatie Medisch Specialisten: ‘Vijf jaar na onze vorige enquête kampen we nog steeds met dezelfde problemen. Dat is ronduit frustrerend. Medisch specialisten werken iedere dag keihard voor de best mogelijke zorg, maar worden gehinderd door systemen die niet met elkaar communiceren en hen eerder belasten dan ondersteunen.’
De Federatie heeft de gebrekkige beschikbaarheid van patiëntgegevens talloze keren aangekaart. Verberk: ‘Het kabinet erkent het probleem, maar erkennen is niet genoeg – we hebben actie nodig. Artsen lopen vast, patiëntveiligheid komt in het geding. Wachten tot leveranciers het oplossen, is geen optie want dat doen ze niet. Daarom hebben we de minister nodig die vanuit haar positie moet afdwingen dat systemen met elkaar kunnen praten. Wij leveren oplossingen aan. Vandaag publiceren we een tien punten plan voor gebruiksvriendelijke systemen die met elkaar kunnen communiceren. Oplossingen die nu kunnen en moeten worden geïmplementeerd zoals de landelijke tijdlijn voor beeldbeschikbaarheid en onze eisen voor gebruiksvriendelijke en veilige toegang tot patiëntgegevens.
Iedereen moet verantwoordelijkheid nemen: overheid, ziekenhuizen én ict-leveranciers. Als de minister de veiligheid van patiënten wil verbeteren, als ze de onnodige werkbelasting van al die artsen en verpleegkundigen wil verlichten, moet ze dit gewoon gaan regelen. Neem de regie. Fiks dit!’