‘Nevenbevindingen bespreken met patiënten’

'Ik wil als arts geen geheimen voor mijn patiënt'. Dat zegt Marcel Daniëls, bestuurder van de Orde van Medisch Specialisten (OMS) en cardioloog in een interview met de regionale dagbladen. Daniëls reageert op een rapport van de Gezondheidsraad over zogeheten nevenbevindingen.

Verfijnde diagnostiek

De Gezondheidsraad heeft alarm geslagen over een groeiend medisch probleem: artsen vinden bij onderzoek méér dan ze zochten dankzij verfijnde apparatuur. Daniëls heeft daar als cardioloog in het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch en als OMS-bestuurder mee te maken. ‘Het is altijd zo geweest dat we bij onderzoek iets vonden dat niet primair onze aandacht had. De kans dat je zo iets vindt, is wel groter geworden. De verfijnde diagnostiek stelt ons in staat hele kleine dingen te zien. Dit gebeurt met enige regelmaat’, aldus Daniëls tegenover De Persdienst, de centrale redactie van de regionale dagbladen.

Bespreken

‘Stel je maakt een echo, geluidsonderzoek, van het hart omdat je denkt dat er iets met een hartklep is. Dan kan het gebeuren dat je op de echo ziet dat de grote lichaamsslagader is verwijd. Van zo'n verwijding is bekend dat het risico bestaat dat die toeneemt en problemen gaat geven. Of we maken een CT-scan van de longen om te zien of er sprake is van een longembolie en we zien, onverwacht, een vlekje op die longen. Voor de impact van een therapie maakt het ook nogal verschil of de patiënt 60 of 85 jaar is. Dus sta je voor een dilemma: wat nu?’ Dan bespreek je dat, vindt Daniëls.

Uitleggen

‘Ik denk niet dat we er naartoe moeten dat we iets niét bespreken met de patiënt. Ik ben blij dat we zover gekomen zijn dat artsen en patiënten een open, transparante verhouding hebben.’ Daniëls voert liever een gesprek met de patiënt vóór het onderzoek. ‘Dan kan ik uitleggen dat we de keuze hebben uit meerdere onderzoeksmethodes, A, B en C en dat die allemaal hun voor- en nadelen hebben. Dan kan ik ervoor waarschuwen dat bij uitgebreid onderzoek, bijvoorbeeld een MRI, onverwachte dingen kunnen opduiken. Samen kunnen we dan beslissen of de keuze op een breed of smal onderzoek valt. Dan kun je elkaar altijd recht in de ogen blijven kijken. Ik wil als arts niet worden belast met een geheim tegenover mijn patiënt. Ik denk dat je dit ook nooit volhoudt.’

Geschrokken

Daniëls verwelkomt het rapport van de Gezondheidsraad. Volgens de OMS-bestuurder realiseren veel patiënten zich te weinig dat je méér kunt vinden. ‘Mensen laten in het buitenland een total bodyscan maken en komen vervolgens geschrokken hier omdat er aderverkalking op is te zien. We zullen als Orde van Medisch Specialisten het fenomeen van nevenbevindingen ook zeker bespreken.’