Minder pijnlijke prikken bij opsporing prostaatkanker

Bij mannen bij wie een verhoogd PSA is gemeten wordt aanbevolen voortaan eerst een MRI in plaats van een biopsie procedure te doen om te kijken of er sprake is van prostaatkanker. Dat betekent minder pijnlijke prikken, sneller een uitslag en vooral meer duidelijkheid bij verdenking op prostaatkanker. Deze aanbeveling is opgenomen als module diagnostische prostaat MRI in de richtlijn Prostaatcarcinoom van de Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU) waarbij ook de Nederlandse Vereniging voor Radiologie (NVvR) betrokken is. Het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten heeft de totstandkoming van richtlijnenmodule begeleid. Minder mannen die een biopt van de prostaat nodig hebben is patiëntvriendelijker, kostenbesparend en voorkomt complicaties.

Jaarlijks zijn er 40.000 mannen met een verhoogd PSA. In de richtlijn wordt aanbevolen dat er een MRI van de prostaat wordt gemaakt. Het voordeel van de MRI is dat er beter onderscheid gemaakt kan worden tussen agressieve kankers, waarbij een behandeling noodzakelijk is, en niet agressieve tumoren die nooit of in ieder geval niet snel gevaarlijk worden, waarbij de optie bestaat om niet actief te behandelen en dus ook de nadelige complicaties (impotentie en incontinentie) te voorkomen. In veel ziekenhuizen is de richtlijn al langer onderdeel van de dagelijkse praktijk.

Als de uitslag van de MRI goed is en het risico op een agressief prostaatkanker laag is wordt aanbevolen om, in overleg met de patiënt, een biopt achterwege te laten. Het afnemen van een biopt is namelijk niet zonder risico, zoals een ontsteking. De gevoeligheid, zoals in een ander persbericht expliciet werd vermeld, is niet zodanig dat er verdoving of zelfs narcose nodig is en valt meestal erg mee.

Als de uitslag van de MRI aanleiding geeft voor verder onderzoek, dan moet alsnog een biopt worden afgenomen, maar dan kun je veel gerichter prikken. Meestal moeten er daarnaast meestal wel meer dan drie biopten genomen worden om de rest van de prostaat goed te kunnen beoordelen. Ook hierover kan naar aanleiding van het eerdere persbericht verwarring ontstaan. Veelal worden er dus meer in plaats van minder biopten bij één man genomen als er tevoren een MRI is gemaakt. Wel is het zo dat er in totaal bij veel minder mannen biopten zullen worden genomen. Bovendien duurt de uitslag van een biopt geen maanden, hooguit een à twee weken.

Implementatie van de module diagnostische prostaat MRI betekent dat er per jaar naar schatting 40.000 MRI’s van de prostaat gemaakt zullen worden. Dit zal het nodige van de beschikbare tijd, mensen en middelen vragen. Over een plan voor het delen van kennis en het bekwamen van voldoende radiologen zijn de wetenschappelijke verenigingen in gesprek.