Minder administratielast bij opstarten onderzoek

Het opstarten van zorgevaluatieonderzoek duurt onnodig lang. Belangrijkste oorzaken daarvoor zijn de bureaucratische landelijke en lokale toestemmingsprocedures. Dat kan en moet anders, vindt de Federatie. In een advies dat deze week is verschenen, staat beschreven hoe de procedures efficiënter kunnen, zodat onderzoek sneller van start kan gaan en de administratielast voor onderzoekers aanmerkelijk verminderd wordt.

Peter Paul van Benthem, kno-arts en bestuurslid van de Federatie: “Als onderzoeker wil je gewoon vlot van start kunnen met je zorgevaluatieonderzoek, zodat de resultaten ervan snel toegepast kunnen worden in de praktijk. Daar doe je het immers voor! Maar voordat je kunt beginnen, moet het onderzoek eerst landelijk worden goedgekeurd door de Medisch Ethische Toetsingscommissie (METC). Daarna moet het nog lokaal worden goedgekeurd door alle zorginstellingen die deelnemen aan het onderzoek. Deze toetsing is nuttig en nodig, maar de procedures zijn bureaucratisch en stroperig. Soms duurt het daardoor meer dan een jaar voordat je kunt beginnen met een onderzoek. Frustrerend en tijdrovend voor onderzoekers. En nadelig voor de patiënt, die onnodig lang moet wachten op de kennis die uit deze onderzoeken komt. Met een groep onderzoekers uit de praktijk hebben we de afgelopen tijd gekeken hoe dit beter en sneller kan.”

Minder bureaucratie: hoe dan?

Om te zorgen dat onderzoek sneller van start kan gaan, wil de Federatie dat de landelijke en lokale toestemmingsprocedures anders georganiseerd worden:
  • Landelijk: Voor innovatief onderzoek (naar nieuwe behandelingen) is een uitgebreide landelijke METC-toets nodig, om de veiligheid van proefpersonen te kunnen garanderen. Voor zorgevaluatie onderzoek wordt deze METC-toets momenteel ook uitgevoerd. Maar eigenlijk is de toets te uitgebreid voor zorgevaluatie, omdat dit gaat over zorg die al wordt toegepast in de praktijk. De veiligheid daarvan is in een eerder stadium al getoetst. De Federatie pleit daarom voor een afgeslankte METC-toets voor zorgevaluatie onderzoek. Ook de toetsing aan de AVG wil de Federatie graag onderbrengen bij de landelijke toetsingsronde. De ziekenhuizen geven hier nu namelijk nog elk hun eigen interpretatie aan, wat extra tijd kost en ongewenste variatie in de uitkomsten oplevert.
  • Lokaal: De lokale toetsing in de ziekenhuizen gebeurt nu overal op een andere manier en vaak wordt de landelijke toets daarbij nog eens dunnetjes overgedaan. Dit zorgt voor onnodige vertraging en administratielast. De Federatie wil de lokale toestemmingsprocedure beperken tot het maken van een aantal praktische afspraken over de uitvoering van het onderzoek. Hiervoor is een landelijk format nodig, zodat de toetsing overal hetzelfde gebeurt en er geen zaken dubbel of onnodig getoetst worden.

De komende tijd gaat de Federatie in gesprek met alle benodigde partijen in het zorg- en onderzoeksveld om deze ideeën te bespreken en tot werkbare oplossingen te komen.

Lees het adviesrapport ‘Knelpunten oplossen bij het opstarten van onderzoek door medisch specialisten’.