Duurzaam dokteren: hoe verkleinen we de impact van medicijnen op het milieu?

Chemische producten - waaronder medicijnen - zijn verantwoordelijk voor maar liefst 40% van de totale CO2-voetafdruk van de gezondheidszorg in Nederland. Hoe komt dit en wat kun je zelf als zorgprofessional doen om de impact van medicijnen op het milieu te verkleinen? Tijdens de drukbezochte bijeenkomst Duurzaam dokteren op 4 november stond deze vraag centraal.  

Onder leiding van Jelle Ruurda (Federatie Medisch Specialisten) en Evelyn Brakema (Groene Zorg Alliantie), gingen zorgprofessionals vanuit verschillende disciplines hierover met elkaar in discussie. Maarten Nederlof (Unie van Waterschappen) gaf een kijkje in de keuken van de waterschappen en vertelde over het Versnellingsprogramma medicijnresten uit afvalwater. ‘Rioolwaterzuivering is geen wasmachine voor de samenleving’, benadrukte hij. ‘Wij doen ons best, maar 100% zuiveren kan niet, dus je kunt beter het probleem bij de bron aanpakken. Dus zorgen voor minder medicijnresten in het water.’

Om dit te bereiken lopen er al veel initiatieven. Zo zijn de ziekenhuisapothekers bezig met een leidraad Duurzame farmaceutische zorg. Nicole Hunfeld: ‘We moeten ons met name richten op het opnemen van duurzaamheidsaspecten in richtlijnen, het verminderen van afval, groenere medicatie opties en goed geneesmiddelengebruik waarbij geen medicatie onnodig wordt gebruikt of verspild.’  Op dat laatste punt ging reumatoloog Cathelijne Appels nader in als voorzitter van het landelijke netwerk de Groene Poli. Dit netwerk voor beschouwende specialismen brengt onder andere de mogelijkheden in kaart voor duurzaam voorschrijven van medicijnen. ‘Je kunt bijvoorbeeld samen met de patiënt kritisch kijken naar zaken zoals een duurzame dosering en toedieningsvorm maar bijvoorbeeld ook naar het moment waarop een patiënt kan stoppen met een medicijn of deze kan afbouwen.’

Lisa-Marie Smale, postdoc onderzoeker duurzame geneesmiddelen, heeft vanuit het programma Samen de zorg vergroenen duurzaamheidsinterventies ontwikkeld voor veelgebruikte geneesmiddelen in de ziekenhuizen met de grootste milieu impact, zoals protonpompremmers en inhalatiemedicijnen. Dit programma biedt ook ondersteuning bij implementatie op de werkvloer. ‘Enthousiaste zorgprofessionals die willen helpen om dit in hun eigen ziekenhuis voor elkaar te krijgen, zijn van harte uitgenodigd om zich aan te melden’, aldus Smale.  

Meer informatie?