Blog Hein Brackel: ‘Werk aan je T-shape!’
12 MEI 2022
Als medisch professionals met elkaar samenwerken, is dat nog geen garantie voor complete integrale zorg. Dat heb ik aan den lijve ondervonden nadat mijn echtgenote jaren geleden op de ic lag. Maar liefst zo’n vijftien medisch specialismen hielden zich toen met haar bezig. Een overkoepelende, generalistische, coördinerende blik miste echter: ieder keek vooral vanuit zijn eigen, orgaangerichte kennis.
En dat is nog alleen rond een ziekenhuisbed: hoe zit het met mensen met chronische aandoeningen, ouderen met multimorbiditeit of mensen met een somatische en ook een psychische aandoening? Zo belandde al even geleden een oudere kennis van mij op de seh. Zijn bloedsuikerwaarden waren van slag door een stootkuur prednison voor zijn COPD. De huisarts verwees hem naar het diabetescentrum, waar de zorg voor DM-patiënten was geconcentreerd, het diabetescentrum verwees hem echter terug naar de arts die de kuur had voorgeschreven.
Vanuit de medische vervolgopleidingen verschuift het accent steeds verder naar het werken vanuit een subspecialisme. Door weinig voorkomende ziektebeelden veel te zien, bouw je expertise op in het herkennen en behandelen daarvan. Toch is het juist de kunst om je generalistische blik te blijven behouden en te onderhouden. Als kinderarts met subspecialisme pulmonologie merk ik dat dagelijks. Zou ik alleen naar de longaandoening kijken, dan doe ik het kind tekort. Ziekte is meer dan een orgaan. Zo weten we dat psychische factoren vaak mede een rol kunnen spelen als astma niet onder controle komt met medicatie. Dat is zeker het moment om een breder netwerk in te schakelen waarin ook de huisarts, de school en bijvoorbeeld de psycholoog zitten.
Om goed met hen samen te werken, moet ik wel weten wat die andere professionals doen en kunnen. Hier komt de T-shaped medisch specialist om de hoek kijken: een dokter met specialistische kennis en vaardigheden op het eigen vakgebied én generieke vaardigheden en competenties vanuit algemene, brede kennis en ervaring om de verbinding met professionals uit aanpalende disciplines te kunnen maken. Hierbij is de brede algemeen medische en psychosociale vorming het dak van de T en de (sub)specialisatie zit in de stam. Zo blijf je steeds de hele mens zien.
Andersom blijft de generalist met de specialistische blik net zo hard nodig. Patiënten met multimorbiditeit, een combinatie van somatiek en psyche of chronische aandoeningen, vinden het belangrijk om zo goed en zo lang mogelijk te blijven functioneren in hun gezin, sociale leven en werk. Patiënten willen samen beslissen over welk beleid daar het best bij past op basis van het ‘totaalplaatje’ van aandoeningen, behandelopties en voor- en nadelen.
Voor goede zorg hebben we zowel generalisten nodig met een specialistische blik als specialisten met een generalistische blik. Maar voor goede integrale zorg moeten ze beiden T-shaped geschoold zijn om interprofessioneel met elkaar te kunnen overleggen en gezamenlijk tot de beste oplossingen te komen. Kortom, ik blijf werken aan mijn T-shape, doet u mee?
