Blog Hein Brackel: Verander muren in deuren
2 FEBRUARI 2022
'In het Victoriaanse tijdperk droeg een dame zo’n 20 kilo aan ondergoed, onderjurken en kleding. Daarbovenop kwam dan nog een hoepelrok met baleinen. Probeer je dan maar eens behendig en flexibel te bewegen. Daarin zie ik een analogie met de positie van de zwaarbeladen medisch-specialistische vervolgopleiding. Ook wij snoeren onszelf vast in een strak keurslijf dat ons beperkt in onze ontwikkelingsmogelijkheden.
De opleiding krijgt steeds meer te dragen. De opleiding moet inspelen op ontwikkelingen als de juiste zorg op de juiste plek, netwerkzorg en interprofessioneel werken. Daarnaast willen we graag meer ruimte voor nieuwe thema’s, zoals samen beslissen, leefstijl en innovatie. Voor dit alles is in de eerste plaats een cultuuromslag nodig om aan te blijven sluiten op het zorglandschap.
In de tweede plaats heeft ook de maatschappij terechte wensen: er is meer behoefte aan generalisten die breed inzetbaar zijn en die, naast hun rol als medisch expert, ook een rol als coach, gezondheidsbevorderaar of educator kunnen vervullen. En nieuwe generatie dokters vraagt om een goede balans tussen werk en privé, terwijl de arbeids- en bedrijfsvoering daar nog niet op zijn ingericht.
En last but not least is er het veelgehoorde punt van kritiek dat de huidige opleiding een weinig veelzijdig loopbaanperspectief biedt. Waar een jurist of econoom na zijn specialisatie in uiteenlopende functies terechtkan en zich kan blijven ontwikkelen, wordt de medisch specialist nog in beginsel opgeleid om dertig jaar ongeveer hetzelfde te blijven doen.
Het wordt steeds duidelijker waar we naartoe moeten. Maar om van denkrichting te veranderen, moeten we uit ons strakke korset stappen en onszelf vragen durven stellen. Wat kunnen anderen, en wat kunnen of moeten medisch specialisten ook na hun opleiding nog leren? Hoe leiden we medisch experts op terwijl we ook ruimte maken voor al die andere behoeften en voorwaarden? En hoe sorteren we voor op de consequenties die veranderingen hebben voor de werkvloer en dagelijkse routines?
‘Stilstaan bij je handelen is vooruitgang’, zegt Loesje op haar bekende posters. Mijn ambitie is om zo samen een basis te leggen om de opleiding van 2025 concreet vorm te geven. Met alleen een gedeelde sense of urgency zijn we er nog niet. Ook is het niet alleen een taak voor de individuele opleider(sgroep), maar iets dat we breed moeten dragen: van bestuur tot OOR en van wetenschappelijke vereniging tot vakgroep. Alleen zo kunnen we bepalen wat er anders moet en vooral hoe.
Tijdens het webinar ‘Opleiden: het kan anders’ op dinsdag 15 februari draait het precies om die vraag: ‘Hoe kan het anders?’ Ik nodig je van harte uit om aan te sluiten en ‘muren te veranderen in deuren’ (nog zo’n mooie kreet van Loesje) en tot een andere manier van opleiden te komen. Als het de Victoriaanse vrouwen gelukt is hun knellende korsetten in te ruilen voor comfortabelere tenues, kunnen wij ook de opleiding omvormen tot een prettiger zittende witte jas.'
