Blog Hein Brackel: ‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan’
14 JUNI 2021
We beginnen dit keer in 1969. Om precies te zijn: bij de aflevering van ‘Pippi’s kerstfeest’, waarin Pippi Langkous een trompet cadeau krijgt. Een meisje vraagt: ‘Kun jij werkelijk trompetspelen?’ en Pippi antwoordt: ‘Dat weet ik niet, maar het zal wel lukken, want nu heb ik een trompet!’ Vrij vertaald: ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan. Dit vind ik een fantastische definitie van het hebben van een groeimindset: openstaan voor verandering en anders gaan functioneren in een veld dat continu in beweging is.
Voor medisch specialisten is een groeimindset anno 2021 net zo noodzakelijk als pak ‘m beet een stethoscoop, een bloeddrukmeter of een EPD. Want als er één constante is in de zorg, dan is het wel verandering. Een goed voorbeeld van hoe belangrijk het is om flexibel te zijn, is de snelle omslag die we vorig jaar door COVID-19 hebben weten te maken naar interprofessionele zorgverlening en ook de implementatie van bel- en videoconsulten.
Flexibel betekent niet: in één keer goed. Videoconsulten brengen grote voordelen, maar ook uitdagingen. Zo ben ik gewend om kinderen op te halen in de wachtkamer. Dan zie ik meteen de interactie met hun ouder/verzorger. Een facet dat ontbrak tijdens mijn videoconsulten, want die planden ouders graag in op rustige momenten: als hun kind er juist niet bij is. En uit onderzoek van bijzonder hoogleraar Daan Dohmen blijkt dat medisch specialisten het misten om iemand even aan te kunnen raken tijdens een emotioneel moment, terwijl patiënten zich juist comfortabeler voelden omdat ze thuis waren. Flexibel zijn vraagt dus durven nadenken over hoe een nieuwe ontwikkeling het best is in te bedden in de praktijk.
Kortom, experimenteer en leer, ontdek, durf fouten te maken en behoudt wat werkt. Er komen nog veel meer veranderingen aan die consequenties gaan hebben voor ons beroepsprofiel. Om er een paar te noemen: verdere digitalisering, vormen van zorg op afstand, maar ook door monitoring van patiënten met (coachende) app en robotisering en AI. Maar denk ook aan taakherschikking, netwerkgeneeskunde en interdisciplinair werken. Dat alles heeft grote invloed op onze rol als medisch specialist. Naast onze rol van expert hebben we straks vaker een coachende rol ‘naast’ de patiënt, waarin we niet alleen kijken naar genezing, maar meer en vooral ook naar het behoud van functioneren, kwaliteit van leven en het stimuleren van gezond gedrag.
Verwondering helpt enorm bij het trainen van een gezonde groeimindset. Zo krijgen aios bij ons de kans om zich de eerste drie maanden te verwonderen over wat er anders kan. Een aios merkte bijvoorbeeld op dat de voedingsvisite, waarin wij uitrekenen hoeveel bijvoeding neonaten krijgen, best veel tijd kostte. Samen met de verpleegkundigen besloten we daarop de voedingsvisite over te dragen aan de verpleegkundigen. Nadat zij erin waren geschoold, pakte het voor beide partijen goed uit: wij hielden meer tijd over en de verpleegkundigen hadden lol in de extra verantwoordelijkheid. Het was even wennen, maar alle betrokkenen gaven blijk van een uitstekende groeimindset.
Hoe is het met jouw groeimindset gesteld? Om die vraag te beantwoorden, heb ik een kleine opdracht. Loop de komende weken eens over de afdeling of door het ziekenhuis. Wat kan anders? Waar verbaas je je over? En: wat zou er moeten of kunnen veranderen om aan de nieuwe eisen te voldoen die technologie, doelmatigheid en de patiënt van vandaag – niet die van morgen – van ons vragen? Begin klein en kijk eens in de omgeving wat jezelf zou kunnen aanpakken. Je zult merken dat je op die manier al vele nieuwe rollen eigen maakt die je nu en zeker later nodig gaat hebben: meedenken over de organisatie van zorg, nadenken over efficiëntie en gastvrijheid, communiceren, medisch leiderschap, verantwoordelijkheid dragen, netwerkzorg en noem maar op. Ik weet zeker dat het je werkplezier vergroot. Én: je kunt het, ook al heb je het nog nooit gedaan.
