Blog: De zorgprofessionals en het Integraal Zorgakkoord
24 JUNI 2022
In Den Haag zijn de gesprekken over het Integraal Zorgakkoord (IZA) gaande. Het IZA moet de verschillende hoofdlijnenakkoorden vervangen. De Federatie Medisch Specialisten zit aan tafel. Wat is daarbij onze inzet voor u als medisch specialist?
Het IZA moet volgens VWS ‘een antwoord geven op de maatschappelijke opgave: hoe goede toegankelijke zorg te blijven verlenen aan iedereen die dat nodig heeft met minder (meer) zorgpersoneel. Een gericht akkoord is nodig om de transitie naar passende zorg versneld in gang te zetten.’
Als Federatie Medisch Specialisten onderschrijven we de maatschappelijke opgave om de zorg toegankelijk, betaalbaar en innovatief te houden, ook voor volgende generaties. Al in 2016 presenteerden wij het visiedocument Medisch Specialist 2025 waarin we de richting aangaven voor bovengenoemd vraagstuk. Veel elementen van die visie zijn terug te vinden in de inbreng van ons en andere partijen in het IZA: Organiseer de zorg rondom de unieke patiënt, maak ruimte voor netwerkgeneeskunde, zorg voor vernieuwing en zet in op preventie. Daarnaast hamer ik de afgelopen jaren steeds opnieuw op het geven van ruimte en vertrouwen aan de zorgprofessionals. Want we staan onder druk. De zorgvraag neemt alleen maar toe, de uitstroom van personeel maakt dat we onze teams nauwelijks nog rondkrijgen, de administratielast is een drama en de gegevensuitwisseling is een grote frustratie die tijd en energie kost. Het nieuwe begrip ‘passende zorg’ loopt als een rode draad door het IZA. Ik schreef eerder samen met de voorzitter van de LHV een blog over wat wij verstaan onder passende zorg en wat de rol is van de huisarts en de medisch specialist.
Aan de tafels waar gesproken wordt over het IZA stellen wij steeds opnieuw de vraag: Wat hebben de dokters nodig? Wat hebben de zorgprofessionals nodig? Want passende zorg, hoe we het uiteindelijk met elkaar ook definiëren, komt alleen tot leven wanneer het wordt vormgegeven op de werkvloer door al die bevlogen professionals. Diezelfde professionals die nu al de toenemende druk op de zorg ervaren. Dag in dag uit kampen we met grote uitdagingen die al in de jaren voorafgaand aan de COVID-pandemie bestonden, zoals groeiende wachtlijsten, groeiende zorgvraag door vergrijzing en multimorbiditeit en vervreemding door toenemende institutionalisering en bureaucratie. De toenemende druk op steeds minder schouders leidt tot demotivatie en dat leidt tot een te grote uitstroom van personeel.
Een collega medisch specialist zei laatst: ‘Ik voel me soms een keeper. Het enige wat ik nog kan doen is alle ballen tegenhouden; de verdediging is er niet meer, de aanvallers zijn er niet meer. Mijn team is niet meer compleet.’ Dát is wat er aan de hand is op dit moment. Dát is de probleemstelling voor de zorg op dit moment. Afgelopen week zijn de resultaten van de Loopbaanmonitor 2022 gepubliceerd door de Federatie, samen met de mede-initiatiefnemers, de LAD en DJS. Meer dan 10.000 medisch specialisten (in opleiding) beantwoordden 50 vragen over onder andere hun loopbaan, werkdruk en werkvorm. De uitkomsten laten zien dat 96% van hen trots is op het werk en dat 92% enthousiast is over zijn of haar baan. Naast deze bevlogenheid en betrokkenheid komen tegelijkertijd ook enkele breed gevoelde knelpunten naar voren, zoals ontevredenheid over de balans tussen het werk en privéleven, en de werkdruk. De resultaten van de Loopbaanmonitor zijn voor iedereen in te zien op www.loopbaanmonitormedischspecialisten.nl.
Ik vind het van groot belang dat deze resultaten de partijen aan de IZA-tafels helpen om de knelpunten voor het zorgpersoneel te analyseren, te objectiveren en bovenal zeer serieus te nemen. Daarom ben ik blij te lezen dat minister Kuipers in zijn recente brief aan de Tweede Kamer schrijft dat de sector grote behoefte heeft aan rust en continuïteit van beleid en dat zorgprofessionals nu meer dan ooit moeten kunnen rekenen op werkelijke steun vanuit de overheid en instituties. Daar ga ik hem aan houden.
Dokters zijn bij de transitie die ons kabinet beoogt broodnodig dus daar moet je zuinig op zijn. Net als op huisartsen, verpleegkundigen, verzorgenden en andere zorgprofessionals. De transitie kan alleen slagen wanneer deze wordt geïnitieerd, gedragen en mede wordt vormgegeven door de vakmensen op de werkvloer. Neem de intrinsieke motivatie van de zorgprofessionals als uitgangspunt voor het te maken zorgbeleid.
Peter Paul van Benthem
Kno-arts en voorzitter Federatie Medisch Specialisten
Bekijk de prioriteiten van de Federatie Medisch Specialisten bij de gesprekken over het IZA.
