Interventional x-ray and scintigraphy imaging (IXSI)

PRAKTIJKVOORBEELD

IXSI (Interventional x-ray and scintigraphy imaging) is een nieuwe, innovatieve medische beeldvormingsmodaliteit voor procedures met radioactiviteit op de interventiekamer en de ok. Het apparaat bevat een hybride x-ray c-arm met SPECT-systeem, waarmee x-ray beeldvorming en nucleaire beeldvorming tegelijk uitgevoerd kunnen worden. Op deze manier ziet de arts tijdens de procedure waar de toegediende radioactiviteit terechtkomt. Procedures op de interventiekamer waarbij radioactiviteit wordt gebruikt kunnen hierdoor vereenvoudigd en verbeterd worden. De eerste procedure waarbij de IXSI wordt ingezet is de radio-embolisatie procedure.

Radio-embolisatie is een veel toegepaste inwendige bestralingsmethode om kanker of uitzaaiingen in de lever te behandelen. Bij deze methode dient men radioactieve microspheres toe via de liesslagader in de leverslagader. Radio-embolisatie wordt pas toegepast als chirurgie, ablatie en chemotherapie niet werken. De behandeling geneest de patiënt niet, maar kan de levensverwachting verlengen en de kwaliteit van leven voor de patiënt verbeteren. Een probleem van deze procedure is dat voor dat de behandeling begint niet duidelijk is hoe de microspheres zich distribueren. Een risico hiervan is dat de radioactiviteit in andere organen, zoals in de longen, terechtkomt en voor complicaties zorgt. 

Radio-embolisatie bestaat uit twee aparte procedures, de verkennende procedure en de uiteindelijke therapieprocedure. Deze procedures vinden plaats op twee verschillende dagen. De verkennende procedure is intensief voor zowel patiënt als personeel. Idealiter wordt het geheel gereduceerd naar één procedure. Dit kan alleen wanneer er op de interventiekamer geschikte beeldvorming beschikbaar zou zijn.

Doel

Optimalisatie van de radio-embolisatie procedure door middel van beeldvorming waarmee x-ray beeldvorming en nucleaire beeldvorming tegelijk uitgevoerd kunnen worden.

Innovatie

IXSI, een innovatieve medische beeldvormingsmodaliteit voor de interventiekamer die bestaat uit een hybride x-ray c-arm met SPECT-systeem. Hiermee kunnen zowel x-ray beeldvorming als nucleaire beeldvorming tegelijk uitgevoerd worden. Met de IXSI kan de beeldvorming van de verdeling van de radioactiviteit plaatsvinden op de interventiekamer direct na toediening. Hierdoor kan meteen na toediening van de verkennende hoeveelheid radioactiviteit beoordeeld worden hoe de activiteit zich verdeelt en of de patiënt in aanmerking komt voor de therapie. Mede aan de hand hiervan kan de therapiedosis bepaald worden. Daarna kan gelijk de therapeutische dosis toegediend worden, waardoor de patiënt en het personeel in een keer klaar zijn. 

IXSI

Resultaten tot nu toe

De IXSI is volledig ontwikkeld en voldoet momenteel aan de eisen om gebruikt te worden in de kliniek. Momenteel wordt de IXSI ingezet in een veiligheidsstudie met twaalf patiënten, waarbij zowel x-ray als nucleaire beeldvorming wordt uitgevoerd. De eerste resultaten zijn hoopgevend. Resultaten worden gepubliceerd in een peer-reviewed wetenschappelijk tijdschrift. In een volgende fase wordt de procedure ook daadwerkelijk van twee dagen naar één dag gebracht. Dit zal ook in studieverband onderzocht worden.

Leerervaring

Aios klinische fysica Bas Meyer Viol: 'Zelf ben ik betrokken geraakt bij het project bij de eerste klinische studie waarbij de IXSI is ingezet. Het was hierbij belangrijk dat de kwaliteit van het apparaat gewaarborgd werd. Hiervoor voerden we kwaliteitscontroles uit die ook zijn opgesteld door ons team. Een onderdeel van mijn werk was het optimaliseren en uitvoeren van deze controles. Ook op de interventiekamer zijn wij als aios betrokken bij bediening, beeldvorming en analyse van de beelden. Zo heb ik onder andere gewerkt aan de methode om in kaart te brengen hoeveel radioactiviteit buiten de tumor terechtkomt.

Door bij dit project betrokken te zijn bij de ontwikkeling en implementatie van een nieuwe technologie heb ik als aios klinische fysica veel geleerd over wat er allemaal nodig is om nieuw ontwikkelde apparatuur te kunnen toepassen in de kliniek.

'Ook leer je veel over de samenwerking tussen artsen en klinisch fysica om de medische vraagstellingen te laten aansluiten bij de technische mogelijkheden'

Betrokken stakeholders: 

  • Interventieradiologen
  • Klinisch fysici
  • Laboranten
  • Phd-studenten
  • Bedrijven en organisaties uit de (medisch)technische sector

Meer informatie over dit praktijkverhaal? Bekijk de website of neem contact op met: Bas Meyer Viol, aios klinische fysica UMC Utrecht, s.l.meyerviol@umcutrecht.nl.