Interview: Medisch specialisten en verpleegkundigen innoveren samen in OLVG
‘We denken nooit vanuit de technologie’
Innovatie laat zich vaak lastig vertalen naar de werkvloer. Daarom heeft het OLVG in Amsterdam tijd en geld vrijgemaakt voor een speciaal innovatieteam, waarin vijf innovatieartsen en de Chief Medical Information Officer (CMIO) en de Chief Nursing Information Officer (CNIO) samenwerken aan zorgvernieuwing. Drie hoofdrolspelers vertellen hoe die aanpak werkt.
Paul Bresser, longarts en CMIO: ‘Innoveren is uit je comfortzone stappen’
‘Innoveren is duwen en trekken. Je moet mensen meekrijgen en vrijwel altijd kost het eerst geld. Als dokters zijn we gewend om te reageren op een probleem. Met het innovatieteam zitten we aan tafel om problemen vóór te zijn. Altijd met de behoeften van de patiënt op één. Daarna de zorgverlener en dan het kostenplaatje. In die volgorde. We krijgen hierin volop steun van het bestuur van het OLVG. We zijn altijd al een innovatief ziekenhuis geweest, met veel aandacht voor zorgvernieuwing.
‘Innoveren is uit je comfortzone stappen. Mijn rol is om voorloper te zijn. Hoe krijg je nieuwe ideeën over het voetlicht? Door ze uit te dragen, met mensen te praten, te laten zien dat het werkt.
Neem de COPD-coach, die ik vanuit mijn functie als longarts heb geïntroduceerd. Een nieuw zorgconcept, waarbij een digitale e-coach COPD-patiënten monitort en zorg op afstand biedt. Dat scheelt reguliere ziekenhuisbezoeken en opnames, want we ontdekken ontsporingen in de gezondheid eerder. Nu mensen zien dat dit werkt - inmiddels gebruiken zeshonderd patiënten de coach - gaan ze erin mee. We hebben ook een astma-coach. ‘Dát is innoveren. Lef hebben, ervoor gaan en aantonen dat het werkt. Maar je wilt ook meer kunnen experimenteren. Die ruimte blijft beperkt. Hoe bewijs je zonder geld dat iets werkt? Daar voeren we gesprekken over met zorgverzekeraars, want investeringen zijn nodig.
Mensen weten ons binnen het ziekenhuis gelukkig steeds beter te vinden. Geweldig om samen met collega’s te kijken waar en hoe zaken beter kunnen. Ik zie zoveel goede ideeën.’
Florian van Hunnik, verpleegkundige en CNIO: ‘Binnen twee weken was het goedgekeurd’
‘Binnen het innovatieteam is het mijn taak om steeds weer de link te leggen met verpleegkundigen. Ik denk mee over digitalisering en innovatie om systemen en processen slimmer te maken, zodat deze ondersteunend zijn aan de zorgverleners en zij minder administratielast ervaren. Ik vind dat niet alleen belangrijk, maar ook gewoon leuk. Informatisering interesseert me en ik wil het graag snappen.
‘Met de hulp van ons actieve verpleegkundig stafbestuur kan ik mijn zeventienhonderd collega-verpleegkundigen goed bereiken - en zij mij - en ze op de hoogte houden van waar ik mee bezig ben. Onlangs was dat nog de biosensor. Die meet aan de hand van de ademhaling en hartslag hoe het met een coronapatiënt gaat. Heel belangrijk, want door de bijzondere omstandigheden kun je als verpleegkundige niet meer zo vaak bij een coronapatiënt binnenlopen, en dus minder varen op je ‘niet-pluisgevoel’. In de eerste golf dacht ik na een week: die moeten we hebben. Het bestuur keurde mijn voorstel binnen twee dagen goed. We zijn de eerste in de wereld die de nieuwe versie van de biosensor zijn gaan gebruiken.’
Dit is een mooi voorbeeld van hoe het ziekenhuis stappen neemt op het gebied van innovatie en luistert naar de ideeën van medewerkers. Natuurlijk gaat het door corona sneller, maar ook los daarvan lukt het ons binnen het innovatieteam steeds beter om lijn aan te brengen in de stroom aan innovaties en ideeën. Mijn praktijkervaring als verpleegkundige helpt om te beoordelen of innovaties de praktijk echt verbeteren.’
Sander van Schaik, neuroloog en innovatiearts: ‘Digitalisering is geen doel op zich’
‘Voordat dit innovatieteam bestond, voelde ik me weleens machteloos in mijn werk als neuroloog. Dan liep ik tegen een probleem aan, verzon ik een oplossing, maar kon ik er nergens mee terecht. Nu krijg ik de kans en de ruimte om er iets mee te doen. En dat geldt voor alle collega’s - zowel artsen als verpleegkundigen - in het ziekenhuis: ze kunnen bij het innovatieteam aankloppen met ideeën. Iets wat ze gelukkig steeds vaker doen.
‘Patiëntenparticipatie heeft me altijd geïnteresseerd, ook door mijn opleiding aan de Health Innovation School. Ik geloof erin dat bepaalde systeemverbeteringen de kwaliteit van zorg en de levenskwaliteit van patiënten kunnen verbeteren. Dat zie ik ook in de praktijk. Als neuroloog behandel ik patiënten die een beroerte hebben gehad. Wij laten hen via PROMIS, een online tool, vragenlijsten invullen om de kwaliteit van leven te meten. Met de informatie uit deze vragenlijsten gaan wij tijdens het consult het gesprek aan met de patiënt, die zich hierdoor meer serieus genomen voelt. Door frequent te meten, kun je monitoren en op basis daarvan beslissingen nemen. Een goede stap richting zorgverbetering: van meten naar weten.
‘Digitalisering is trouwens geen doel op zich. We werken binnen het innovatieteam ook aan verbeteringen op het gebied van de logistiek op de poli’s, werkprocessen, en wensen van patiënten. Daarbij kan het ook gaan om meer persoonlijk contact bijvoorbeeld. Florian geeft ons hierover waardevolle informatie vanuit de verpleegkundigen. We denken nooit vanuit de technologie. Maar altijd vanuit wat goed is voor de patiënt.’
Meer voorbeelden van innoverende medisch specialisten staan op de themapagina Juiste zorg op de juiste plek.
Lees meer artikelen uit het magazine