Lenny Lases, aios chirurgie en initiatiefnemer Topfit, Topzorg: ‘Artsen zijn niet gewend om stil te staan bij hun fysieke en mentale gezondheid’

Dit artikel is onderdeel van het dossier Gezond blijven in het magazine Medisch Specialist.

Topfit, Topzorg is het fitheidsprogramma in het UMC Groningen waaraan zo'n honderd medisch specialisten, aios, anios en physician assistants meedoen. Lenny Lases, aios chirurgie is initiatiefnemer en trekker van dit programma: ‘Artsen zijn niet gewend om stil te staan bij hun fysieke en mentale gezondheid.’

Hoe komt het dat jij als arts in opleiding dit programma runt?

‘In 2017 promoveerde ik aan de UvA op het welzijn van aios. Toen ik in 2012 aan dat onderzoek begon, werd over werkdruk en welzijn in het ziekenhuis nog niet veel gesproken. Totdat onderzoek, vooral in de VS, het gevaar van burn-outs in het ziekenhuis aan het licht bracht. Ik weet dus hoe belangrijk het is dat professionals goed in hun vel zitten. Ook omdat we uit de literatuur weten: een fitte, empathische dokter maakt minder fouten en heeft meer therapietrouwe patiënten. Hier in Groningen ben ik naar een chirurg toegestapt die veel met kwaliteit en veiligheid bezig is, met het voorstel voor een fitheidsprogramma. Ik trek nu die kar, maar er zijn nog drie stafleden en twee collega-arts-assistenten bij de organisatie betrokken.’

Wat houdt het programma in?

‘Topfit, Topzorg is bedoeld om mensen bewust te maken van het belang van welzijn. Elke maand staat een ander thema centraal. Denk aan het opleidingsklimaat, peer support, autonomie, energie of mind fitness. We starten met een presentatie over een maandthema en geven handvatten waar iedereen mee aan de slag kan. Deelnemers vullen dan een korte vragenlijst in over hun fitheid, ze krijgen mails met wist-je-datjes en tips, en aan het eind van de maand houden we een wrap-up en delen we de bevindingen. De bijeenkomsten plannen we altijd direct na de overdracht, zodat veel mensen fysiek aanwezig kunnen zijn, de rest volgt het digitaal.’

En de meest praktische tip is geweest?

‘Bij het thema “Energie” werden deelnemers aangemoedigd na te denken over eigen energiebronnen en energievreters. De tip was om iedere dag een energiemoment in te lassen en een foto hiervan op te sturen. Ik krijg heel leuke foto’s te zien over een mini-break in de zon, een lekker muziekje op de operatiekamer of een goed overlegmoment.’

Slaat het aan onder alle leeftijdsgroepen?

‘In het algemeen zijn artsen niet zo gewend stil te staan bij hun fysieke en mentale fitheid. Ze gaan niet snel naar de dokter, zoeken geen hulp, maar lopen liever door. Toch komen vanuit alle leeftijdsgroepen enthousiaste reacties. De oudere artsen doen soms alleen wat minder fanatiek mee met de maandacties. Terwijl bijvoorbeeld het onderwerp autonomie ook voor ervaren specialisten een thema kan zijn. Want als in de ziekenhuisorganisatie ieder besluit langs meerdere schijven moet, dan kost dat ook hen energie.’

Zijn artsen die maar doorlopen een gevaar voor zichzelf of voor de patiënt?

‘Vooral voor zichzelf. Al weten we ook dat een overspannen arts meer fouten maakt.’

Zou elk ziekenhuis dit moeten doen?

‘Zorgkwaliteit is voor alle ziekenhuizen relevant, en fitte artsen dragen daaraan bij. Zoals wij het nu hebben ingericht, zie ik het nog niet terug in andere ziekenhuizen. De deur staat open, ik vind het leuk om ervaringen te delen met geïnteresseerde collega’s in het land.’

Download dit artikel en het dossier als pdf

Lees meer artikelen uit het magazine