In de media: chirurg en voorzitter van de NVvH Jaap Bonjer over de doorgang van de reguliere zorg
Dit artikel is onderdeel van het dossier 'COVID-19: Omgaan met onzekerheid' in het magazine Medisch Specialist.
‘Ik had me voorgenomen mensen recht in de ogen te kijken’
Toen de puzzel COVID-19 versus de reguliere zorg steeds lastiger werd, stapte Jaap Bonjer, chirurg in Amsterdam UMC en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde naar de media om deze kwestie aan te kaarten.
Wat was het moment waarop je dacht: ‘Nu moet ik van me laten horen!’
'Op een dag moesten acht electieve operatiepatiënten afge¬zegd worden. Het weekend ervoor was ik nog de stad in geweest en het viel me op dat niemand z’n mondkapje ophad. Hier kan je boos om worden, maar dat heeft niet zoveel zin. Veel mensen wisten gewoon niet wat er aan de hand was in het ziekenhuis. Als behandelend arts vond ik het tijd de mensen in Nederland uit te leggen wat de consequenties van zulk gedrag zijn.'
Bij Op1 gaf je een zogeheten ‘Wiegeltje’ ten beste en sprak je de kijkers direct toe. Dat leek een bewuste actie?
'Televisie is een krachtig medium, daar wilde ik gebruik van maken. Ik kende de term niet, maar ik had me wel voorgenomen de mensen recht in de ogen te kijken om de oproep zo persoonlijk mogelijk te maken. Van tevoren probeer ik me voor te stellen op wie er kijkt; je moet het verhaal kort en helder uitleggen. Ik heb veel positieve reacties gekregen achteraf, ook online. Als arts zit je toch een beetje in je eigen bubbel, dus input van mensen buiten je circuit is prettig.'
Er is ook weerwoord, zoals van hoogleraar ouderengeneeskunde Rudi Westendorp die pleitte voor maatschappelijke acceptatie van de dood, en hoogleraar Besturen van Veiligheid Ira Helsloot die vindt dat het financieel onterecht is dat coronapatiënten momenteel ‘supergoede’ zorg krijgen...
'Af en toe lijkt het of er 17 miljoen hoogleraren Virologie en zieken¬huis¬directeuren in Nederland zijn. Ik vind dergelijke berichten ongelukkig omdat de context ontbreekt, waardoor er onnodige onrust kan ontstaan. Het is zo dat iedere ziekenhuispatiënt goede zorg krijgt, of de patiënt COVID-19 heeft of niet. Dit soort fundamentele discussies moet je voeren, maar dus wel op het juiste moment.'
Heb je nog tips voor collega’s?
'Ik word alleen actief in de media als ik een duidelijke boodschap heb voor een groter publiek. Om te voorkomen dat ik buiten mijn eigen domein treed, maak ik van te voren heldere afspraken met de presentatoren. Het is goed om te zien dat medisch specialisten veel in de media zijn, maar ik zou ook graag meer verpleegkundigen, operatieassistenten en anesthesiemedewerkers aan bod willen zien komen. Ze hebben een zware taak, zijn onmisbare spelers in het zorgteam en verdienen daarom ook een podium.'