‘Datagedreven e-health tools kunnen triage naar de juiste hulp ondersteunen’

De Grow It!-app is een van de e-health tools die doorontwikkeld zal worden binnen het eHealth Junior consortium. Een samenwerkingsverband onder leiding van hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie Manon Hillegers van het Erasmus MC, dat onlangs 4,9 miljoen euro subsidie vanuit de Nationale Wetenschapsagenda (NWO) in de wacht sleepte. Met dat geld werkt het consortium aan een platform voor apps die bijdragen aan de veerkracht en het zelfinzicht bij kinderen en jongeren met een chronische ziekte.

Gezonde coping

Nederland telt circa één miljoen chronisch zieken van onder de achttien jaar. Als kinder- en jeugdpsychiater ziet Hillegers in de praktijk hoe zeer deze kinderen en jongeren gebukt kunnen gaan onder psychische problemen. ‘Veertig procent van hen heeft het psychisch zwaar’, vertelt ze. ‘Angst, stress, somberheid en eenzaamheid komen veel voor bij deze groep, en die werken ook nog eens averechts op de lichamelijke conditie en het herstelvermogen, op het sociale functioneren, op schoolprestaties… noem maar op. Met het consortium willen wij deze kinderen ondersteunen zodat zij, ondanks hun ziekte, gelukkiger door het leven kunnen gaan. Dat is fijn voor henzelf én het brengt op termijn de zorgkosten omlaag.’

Serious games

Uit Hillegers’ eigen cohortstudies, waarin ze jongeren over een langer periode volgt, blijkt dat een passieve coping-stijl meer risico geeft om psychische problemen te ontwikkelen. ‘Het is dus belangrijk om kinderen en jongeren met een chronische ziekte handvatten te geven om een gezonde actieve coping-stijl te ontwikkelen’, legt ze uit. ‘Liefst in een vroeg stadium, voordat problemen ontstaan. Spelen en interactie met anderen helpen daarbij.’
EHealth Junior maakt apps toegankelijk die dat spelgedrag bevorderen. Het zijn serious games waarbij het om meer dan entertainment gaat. Hillegers: ‘De kracht van deze game apps is dat ze uitnodigend zijn, en je uitdagen om te experimenteren met je gedrag. Ze combineren leerstrategieën en spelelementen. In de Grow itt!-app zitten ook offline challenges. Daarvoor moet je de deur uit, bijvoorbeeld om foto’s te maken of om te leren jongleren. Je loopt tegen problemen aan die je actief samen met anderen oplost. Je wordt uitgedaagd emoties en ervaringen te delen en ontvangt hiervoor beloningspunten. Dat draagt allemaal bij aan de sociale, cognitieve en emotionele ontwikkeling van kinderen.’

Experience sampling

Behalve spelen en interactie hebben de apps nog een andere functie. De gebruikers krijgen vijfmaal per dag een 'bliebje' met het verzoek een korte vragenlijst te beantwoorden. Hillegers: ‘We gebruiken hiervoor de experience sampling meetmethode. De vragen brengen positieve en negatieve emoties van de gebruiker in kaart. Letterlijk, want je krijgt de antwoorden gevisualiseerd teruggekoppeld in de app en die kun je ook in een overzicht downloden. Die informatie over hoe je je gedurende een dag of een week voelt, is gekoppeld aan verschillende omstandigheden zoals bijvoorbeeld waar en met wie je bent of het aantal uren slaap. Jongeren krijgen zo meer inzicht in hun emoties en het effect hierop van verschillende omstandigheden.

Breed toegankelijk

Ehealth Junior heeft een duidelijke missie met drie doelen: apps ontwikkelen, wetenschappelijk valideren en breed implementeren. Het ontwikkelen van de apps gebeurt in nauwe samenwerking met zorgprofessionals, onderzoekers, game-experts en jongeren zelf. Hillegers: ‘We willen een alternatief bieden voor de fancy zelfhulp-apps in de App-store. ‘Daarvan weten we niet of ze effectief en veilig zijn, en of ze over een half jaar nog bestaan. Het werkingsmechanisme van onze apps is wetenschappelijk goed onderzocht, we evalueren de effectiviteit en veiligheid continu.’
Ook het breed implementeren van de apps neemt het consortium serieus. De rol van dit soort apps moet aandacht krijgen in de opleiding en nascholing van kinderartsen, kinder- en jeugdpsychiaters en andere zorgprofessionals, vindt Hillegers. ‘Voor de Grow It! was er veel aandacht. Op sociale media bijvoorbeeld. Ook hebben we een webinar voor scholen gedaan, en gemeenten bevelen de app aan in het preventief hulpaanbod voor jongeren.’

Preventief en ondersteunend

De Grow It!-app is gericht op het voorkomen dat jongeren psychische problemen ontwikkelen. Maar er zijn ook andere e-health toepassingen denkbaar en nodig. Bijvoorbeeld decision tools die kunnen ondersteunen bij het leiden naar de juiste zorg. ‘Nu kloppen kinderen en jongeren met een psychisch probleem aan bij de huisarts, het wijkteam, de jeugd ggz, enzovoorts’, zegt Hillegers. ‘Ze belanden helaas vaak in een oerwoud van intakegesprekken, verwijzingen en wachttijden. Datagedreven e-health tools kunnen de triage en dus toewijzing naar de juiste hulp ondersteunen. Zo krijgen kinderen en jongeren sneller de juiste zorg op de juiste plek, waardoor problemen niet verergeren. Dat kan wat druk van de jeugd ggz-ketel halen.’

Dankzij de NWA-ORC subsidie, die voor acht jaar is toegekend, kan het consortium een duurzaam eHealth platform gaan bouwen. Zo’n platform is een voorwaarde om apps veilig en breed toegankelijk te maken, in de lucht te kunnen houden en continu te verbeteren. ‘Het vergt een stevige multidisciplinaire samenwerking’, vervolgt Hillegers. ‘Ons doel is kwalitatief hoogwaardige e-health tools beschikbaar te maken voor één miljoen chronisch zieke kinderen ter voorkoming van psychologische problemen. Bovendien willen we met deze tools zorgprofessionals helpen om jongeren beter te begrijpen en te steunen, tijdens elke fase van hun ontwikkeling.’

Het eHealth Junior consortium is een samenwerking tussen het Erasmus MC-Sophia (prof. dr. Manon Hillegers), de Erasmus Universiteit Rotterdam (prof. Loes Keijsers), het Universitair Medisch Centrum Utrecht (dr. Sanne Nijhof), Fontys hogescholen Eindhoven (prof. Eveline Wouters) en Tilburg Universiteit (prof. Inge Bongers en Prof. Eveline Wouters). Daarnaast zijn vele andere partners betrokken zie voor compleet overzicht van consortiumleden: www.eHealthjunior.nl.

Bekijk meer voorbeelden van de juiste zorg op de juiste plek
Stuur mij de nieuwsbrief met meer voorbeelden van de juiste zorg op de juiste plek